Zo merkte CDA-woordvoerder Derk Boswijk op dat „het erop lijkt dat de bewindspersonen op bepaalde momenten niet de urgentie voelden of niet de regie namen en dat ministeries niet snel genoeg een omschakeling maakten naar een pragmatische aanpak van deze crisis. (…) We hadden meer mensen kunnen evacueren als er de eerste cruciale dagen nadat Kabul gevallen was een Nederlands ambassadeteam aanwezig was geweest”, stelde de christendemocraat.

Boswijk refereerde aan de Afghaanse tolk Wali, met wie hij zelf in contact stond. „Hij stond op de lijst, maar hij werd twee keer teruggestuurd bij de poort. De derde keer kon hij niet meer. Hij belde mij kort na de aanslag om mij te vragen of er geen Nederlandse slachtoffers waren gevallen en om mij te bedanken. Bedanken, voor wat? Dat vraag ik ook aan de minister van Defensie: wat kunnen wij nu nog voor deze mensen betekenen?”

Het CDA-Kamerlid hekelde verder de bezuinigingen op het defensieapparaat, zoals die het achterliggende decennium hebben plaatsgevonden. „Daarbij kijk ik ook naar mijn eigen partij. Hoewel er door het laatste kabinet fors is geïnvesteerd, is er in het verleden te veel bezuinigd. Dat heeft ons ook genekt bij deze evacuatie. Het is maar een voetnoot in het feitenrelaas, maar het feit dat een van de C-130’s eerst moest worden gerepareerd alvorens deze kon worden ingezet, zegt wat ons betreft al genoeg. Het is heel simpel: we hadden meer mensen kunnen evacueren met betere en grotere vliegtuigen.”

CU-Kamerlid Don Ceder stak in met één centrale vraag: „Handelt de regering rechtvaardig in het Afghanistandossier?” Hij werkte dat vervolgens uit naar een aantal deelvragen. „Is er recht gedaan aan de lokale staf, van wie sommigen zich al bijna twintig jaar inzetten voor de Nederlandse missie? Als ik naar de stukken van vandaag kijk, schrik ik ervan hoe lang zij al om hulp smeken”, stelde Ceder.

Een andere vraag die hij het kabinet voorhield: „Is er in dit dossier recht gedaan aan de Kamer? Ook daar heb ik mijn twijfels over. Naast moties die niet uitgevoerd worden, blijkt ook vandaag weer dat we niet volledig geïnformeerd zijn.”

Voor SGP-Kamerlid Chris Stoffer luidde de kernvraag: „Waarom ging het kabinet pas zo laat over van praten naar handelen, van praten en overleggen naar doen? Want dat is de indruk die overblijft vanuit de stukken rond het feitenrelaas: een beeld van vaagheid en traagheid, van ”too little, too late”, van vasthouden aan administratieve eisen en een papieren werkelijkheid, terwijl de realiteit op de grond, de echte werkelijkheid, dramatisch verslechterde”, aldus Stoffer.

Hij trok uit de gang van zaken diverse lessen. Eén ervan luidt: „De wereld laat zich niet boetseren volgens een westers model. We zijn op de grenzen gestuit van de mogelijkheden voor democratisering en staatsopbouw.”