Met Nord Stream 2 kan Rusland de lucratieve gasexport naar Europa via de Baltische Zee verdubbelen zonder afhankelijk te zijn van de doorvoer via de politieke vijand Oekraïne. Gazprom begon vijf jaar geleden met de aanleg van de 1200 km lange pijpleiding. De voortgang van het dik 9 miljard euro kostende project stagneerde eind 2019 toen de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump er sancties tegen instelde.

De Verenigde Staten zijn tegen de leiding en zeggen dat het de afhankelijkheid van Europa van Russische energieleveranties zal vergroten. Het is de Amerikanen alles aan gelegen om de verkoop van over zee aangevoerd vloeibaar gemaakt aardgas (lng) aan Europa op te voeren.

De aankondiging van Gazprom over de voltooiing van de bouw werd met scepsis ontvangen in Kiev. Oekraïne dreigt miljarden euro’s aan vergoedingen voor de gasdoorvoer te verliezen als Moskou de gasleveringen via Oekraïne stopzet. De huidige vijfjarige gasdoorvoerovereenkomst van Rusland met Oekraïne loopt af na 2024. De Russische president Vladimir Poetin heeft gezegd dat Oekraïne zijn „goede wil” moet tonen als het wil dat de Russische gasdoorvoer naar Europa doorgaat.

Gazprom leed eind vorige maand nog een nederlaag in een Duitse rechtbank. Het bedrijf wilde dat Europese regels voor de productie en het vervoer van gas niet voor de leiding tussen Duitsland en Rusland zouden gelden. Maar een regionale rechtbank in Düsseldorf ging daar niet in mee.

In de Europese Unie mag een bedrijf dat gas produceert niet hetzelfde bedrijf zijn dat het transporteert, om te voorkomen dat energiebedrijven de concurrentie kunnen uitschakelen. Maar Gazprom vond die regels discriminerend. Het Russische staatsbedrijf betoogde dat de regels, die in 2019 nog zijn aangepast, waren bedoeld om Nord Stream 2 onmogelijk te maken.

Ondertussen zijn de gasprijzen hoger dan ooit in Europa. Dat komt omdat de voorraden vanwege de relatief koude winter laag zijn. Normaal gesproken worden die voorraden in de zomer aangevuld, maar door leveringsproblemen en het herstel van de economie is gas schaarser en dus duurder. Gazprom levert sinds het begin van dit jaar 32 procent meer gas aan Europa.