„Opmerkelijk is dat werkgevers vooral in de aanloop naar de wet, die op 1 januari 2020 van kracht werd, massaal tijdelijke contracten hebben opgezegd”, schrijft ABN AMRO. Volgens de onderzoekers gingen werkgevers hun ‘flexibele schil’ door de komst van de WAB anders invullen. „Flexwerkers kwamen deels in de WW terecht, terwijl werkgevers overstapten op zzp’ers”, zegt analist Kamalika Patra in een toelichting op het onderzoek.

Bijna 80 procent van alle flexwerkers van wie het contract werd beëindigd, is vrouw. Zij werken vaker in sectoren waar kostenverhogingen minder makkelijk kunnen worden opgevangen. Het gaat dan onder meer om de horeca, kinderopvang en de thuiszorg. „Hogere personeelskosten leiden dan al snel tot ontslag”, aldus ABN AMRO.

Vooral laagopgeleide flexwerkers zijn zwaar getroffen. Ruim 15.000 schoonmakers, landbouwwerkers, bouwvakkers en productiearbeiders verloren hun baan. Ook jongeren kregen harde klappen met een daling van ruim 37.000 tijdelijke contracten. „Deze werden door een gebrek aan werkervaring niet vervangen door vaste contracten”, concludeert ABN AMRO.

Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) herkent de cijfers maar vindt het te vroeg om ze toe te schrijven aan de WAB. Hij benadrukt dat het lastig is om van ontwikkelingen op de korte termijn de precieze oorzaak vast te stellen. „Zeker het coronajaar heeft veel vertekend. Wat we wel langjarig kunnen vaststellen is dat flexibel werk steeds meer toeneemt.”

Het demissionaire kabinet heeft volgens Koolmees al stappen gezet om de verschillen in kosten voor werkgevers tussen vast en flex te verkleinen. „Want het zijn vaak kostenverschillen die bepalen welk contract iemand krijgt.” Maar hij is daarmee „minder ver gekomen dan gehoopt”, geeft hij toe. Zeker de verschuiving naar zzp blijft een „zorgpunt”. Het is aan een volgend kabinet om door te gaan met maatregelen „om de arbeidsmarkt beter te helpen werken”.