Joesjtsjenko eist overwinning op
De Oekraense oppositieleider Viktor Joesjtsjenko heeft zichzelf dinsdag uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen van zondag. Hij riep het buitenland op zijn overwinning te erkennen.
De aanhangers van Joesjtsjenko zijn massaal in opstand gekomen. Zij beweren dat de regering de overwinning van de verkiezingen ten onrechte aan premier Viktor Janoekovitsj heeft toegekend. Tweehonderdduizend betogers keerden dinsdag terug naar het centrale plein van Kiev om de verkiezingsoverwinning op te eisen voor Joesjtsjenko. Joesjtsjenko riep zijn volgelingen op zich gereed te maken voor een mars naar het parlement.
De oppositie heeft het parlement voor een spoedzitting bijeengeroepen om een motie van wantrouwen in te dienen tegen het besluit van de kiesraad om premier Janoekovitsj tot winnaar uit te roepen van de tweede ronde van de presidentsverkiezingen.
Als zo’n motie wordt aangenomen zou dat grote politieke betekenis hebben, maar de regering hoeft er geen gevolg aan te geven. Volgens de grondwet is een motie alleen bindend als hij door de president wordt ingediend. En president Leonid Koetsjma staat vierkant achter zijn premier.
Als het parlement geen actie onderneemt, zei Joelija Tymosjenko, een bondgenoot van Joesjtsjenko, ’zit er voor ons niets anders op dan wegen en luchthavens te blokkeren en gemeentehuizen te bezetten’.
Premier Janoekovitsj riep voor de televisie op tot nationale eenheid. Hij zei de acties van ’zekere politici die de mensen nu naar de barricades roepen’ categorisch af te wijzen. ’Dit kleine groepje radicalen heeft zich ten doel gesteld Oekraïne te splijten’, zei hij.
De omgeving van het Onafhankelijkheidsplein zag oranje, de campagnekleur van Joesjtsjenko. aanhangers van Joesjtsjenko hebben rijen tenten neergezet om zich in de vrieskou een beetje warm te kunnen houden. Aleksei Jakoesjtsjenko (28), die de nacht in een tent had doorgebracht, gaf toe dat het bitter koud was geweest. Desondanks zou hij blijven, ’tot de overwinning’.
Uit vrees dat de vlam in de pan zal slaan heeft de regering speciale strijdkrachten bij het kantoor van de Centrale Kiesraad en andere overheidsgebouwen gestationeerd. Overal in de stad reden bussen met politieagenten, maar bij het tentenkamp op het Onafhankelijkheidsplein liet de politie zich zo min mogelijk zien.
De bejaarde demonstrante Lidija Arnoldovna had een oranje armband om. ’We moeten van onze knieën omhoog komen’, zei zij. ’De afgelopen dagen heb ik echt geleefd. Ik kon niet thuis blijven zitten.’
Inwoners van Kiev kwamen de demonstranten warme dranken, eten en jassen, dekens en truien brengen. De 26-jarige Lisa Hontsjalova kwam op weg naar haar werk langs met een paar warme vesten en een thermoskan met hete thee. ’Ik wilde een kleine bijdrage leveren. Ik ben heel trots op iedereen hier.’
Maandag nam de gemeenteraad van Kiev een motie aan waarin het parlement wordt opgeroepen de officiële verkiezingsuitslag niet te aanvaarden. Vier andere grote gemeenten - Lviv, Ternopil, Vinnytsia en Ivano-Frankivsk - hebben Joesjtsjenko tot winnaar uitgeroepen. In Lviv werd ook gedemonstreerd.