Terwijl ze met Duitse, Turkse en Europese vlaggen zwaaiden, riepen de betogers leuzen als ”Islam betekent vrede” en ”Religie brengt geen terrorisme voort”. In Duitsland wonen naar schatting 3,5 miljoen moslims, meest van Turkse origine.

De betoging was georganiseerd door de Turks-Islamitische Unie en werd gesteund door Centrale Raad van Moslims. Ze kan niet los worden gezien van de gebeurtenissen in Nederland, waar de cineast Theo van Gogh door een moslimterrorist werd vermoord en een golf van geweld volgde. Er waren honderden politieagenten ingezet, maar er deden zich geen ongeregeldheden voor.

Bondskanselier Gerhard Schröder waarschuwde zaterdag dat Europa ertegen moet waken „zich te laten meeslepen in een cultuurstrijd” door de moord op Van Gogh. Schröder riep de moslims in Duitsland op „zich duidelijk en ondubbelzinnig uit te spreken voor ons rechtsstelsel en onze democratische spelregels.”

Het Duitse parlement stemde eerder dit jaar in met een nieuwe immigratiewet waardoor het gemakkelijker is geworden verdachten van terrorisme te observeren en zo nodig het land uit te zetten. Daarnaast voorziet de wet in uitgebreide inburgeringsprogramma’s voor nieuwkomers.

CSU-minister van Beieren Günther Beckstein noemde in Keulen de demonstratie een „signaal zowel tegen geweld gemotiveerd door de islam als tegen zogenaamde vergeldingsacties van het soort dat wij in Nederland zien.”

Volgens een opinieonderzoek van het bureau Forsa, dat werd verricht in opdracht van RTL, is 81 procent van de Duitsers van mening dat de allochtonen meer kunnen doen aan hun integratie. Maar 11 procent vindt dat migranten voldoende aan hun inburgering doen. Zeker 52 procent noemt de betrekkingen tussen Duitsers en voormalige buitenlanders goed tot bijna goed; 36 procent noemt ze voor verbetering vatbaar en 11 procent vindt ze ronduit slecht.

De Duitse regeringsleider Schröder had zaterdag de moslims in Duitsland gemaand een grotere bereidheid tot integratie te tonen. Immigranten moeten zich duidelijk loyaal tonen aan de Duitse rechtsorde en de Duitse democratische spelregels, aldus de sociaal-democraat.

Gelet op de aanslagen van extremisten in Nederland kan een democratie „noch rechtsvrije ruimtes noch parallelle samenlevingen dulden”, zei bondskanselier Schröder in Berlijn. Tolerantie kan er in een democratie „slechts binnen duidelijk gedefinieerde grenzen” zijn.

Op een partijconferentie in München riepen christen-democratische politici van de CSU alle islamitische burgers op zich sterker tegen islamitisch extremisme en terrorisme te keren.

Toppolitici van de christen-democratische CDU willen dat de leerplicht voortaan ook voor kinderen met een islamitisch geloof wordt nageleefd. De algemene leerplicht geldt voor iedereen die in Duitsland leeft, niet alleen voor christenen, benadrukte CDU-vice-voorzitter Schäuble in de krant Bild am Sonntag. Hij wil ook geen uitzondering meer voor het gymnastiekonderwijs.