Het liberalere huurbeleid van minister Dekker (Volkshuisvesting) moet helpen deze impasse te doorbreken. De huizenmarkt moet weer in beweging komen zodat iedereen straks een plekje naar zijn zin kan vinden.

DE HUIZENMARKT - Nederland telt ruim 6,7 miljoen woonhuizen. Net niet de helft (46 procent) daarvan wordt verhuurd: in driekwart van de gevallen door (sociale) woningcorporaties. De andere huurwoningen zijn in het bezit van particuliere verhuurders en institutionele beleggers. Het nationaal tekort aan woningen is in 2002 becijferd op 170.000 huizen (2,5 procent).

NIEUWBOUW - Het kabinet wil om de problemen op de woningmarkt op te lossen tussen 2005 en 2010 420.000 nieuwe huizen bouwen. Maar de praktijk loopt met ongeveer 60.000 nieuwe huizen per jaar (2003) achter de feiten aan. Van de huizen die wel worden gebouwd, is 75 tot 80 procent een koopwoning, terwijl juist de vraag naar een huurhuis stijgt. Tot 2010 zou ongeveer 50 procent van de nieuwbouw voor de huurmarkt moeten zijn om aan de vraag te voldoen.

HUURSUBSIDIE - Ongeveer een miljoen gezinnen ontvangen maandelijks huursubsidie. Deze bijdrage kost het ministerie van VROM jaarlijks ruim 1,5 miljard euro. Minister Dekker wil tot 2007 210 miljoen euro op deze post bezuinigen, hetgeen betekent dat huurders vanaf 1 juli van dit jaar 12 euro per maand minder subsidie ontvangen.

DOORSTROMING - Om vooral starters en mensen met een laag inkomen aan de bak te helpen op de woningmarkt is de zogenoemde doorstroming noodzakelijk. Mensen moeten na verloop van tijd verhuizen naar een luxere woning om zo de goedkope huizen vrij te spelen. Maar iedereen lijkt de afgelopen jaren wat honkvast. Het aantal huishoudens dat jaarlijks verkast, is afgenomen met 20 procent. Veel huurders kunnen een luxer onderkomen ook niet bekostigen: 85 procent van de huurders heeft per maand minder te besteden dan anderhalf keer modaal (2500 euro netto).

WACHTLIJSTEN - Door het tekort aan woningen en de slechte doorstroming moeten mensen soms jaren wachten voordat ze een huurhuis kunnen betrekken. Eind 2002 stonden mensen landelijk gemiddeld tweeënhalf jaar op de wachtlijst van een woningcorporatie, met uitschieters tot acht jaar. Vooral in Amsterdam en Utrecht moeten mensen zeer veel geduld hebben voor een huurwoning.

HUURBRIEF - De huurbrief beschrijft het moderne huurbeleid. Volgens dit plan moet de huurprijs van een kwart van de huurhuizen bepaald worden door de markt en niet door de overheid. Tussen 2005 en 2009, voor welke periode de brief de koers uitzet, wil het kabinet de huurstijging alvast geleidelijk loslaten. Het betreft ongeveer 600.000 huurwoningen. In deze huizen wonen circa 1 miljoen mensen.