„Mijn zoon van acht was vergeten hoe je op je rug moet zwemmen. Hij wist niet meer dat je dan je buik omhoog moet doen en je armen in de zij”, vertelt Colette ten Hove. Ze zit met andere ouders op een gekoelde tribune te kijken naar de zwemlessen. Haar zoon doet aan de andere kant van het glas in een tropisch warm zwembad dappere pogingen om te duiken.

Zwembad ’t Gooische Bad in Hilversum is een zwembad van 17,5 bij 7,5 meter met maar drie baantjes. Die worden intensief gebruikt: zo’n 750 kinderen uit de regio krijgen er les. Dat gebeurt in kleine groepjes en in het tempo van het kind. Zo gauw een kind alle vaardigheden laat zien die nodig zijn voor een diploma, mag hij of zij afzwemmen. Alleen het duiken door het gat moet de zoon van Ten Hove nog beter leren om het C-diploma te kunnen halen.

Kinderen die in coronatijd op zwemles zaten of die net voor de drie lockdowns hun zwemdiploma hebben gehaald, hebben maar weinig zwemervaring kunnen opdoen. „Voor deze kinderen is het een zware dobber om zich in een wild zwembad of in de zee goed zwemmende te houden”, zegt Shiva de Winter. Hij is eigenaar van zwembad ’t Gooische Bad in Hilversum en van zwemschool De Winter Sport en heeft 25 jaar ervaring in het zwemonderwijs.

Hij merkt dat de zwemvaardigheid van kinderen in de coronatijd flink is achteruitgegaan. „De zwemlessen lagen stil en kinderen konden ook niet vrij zwemmen of discozwemmen. Ze hebben veel stilgezeten achter de computer voor de thuisles. De techniek zit er nog wel in bij de meeste kinderen. Met een paar lessen hebben ze de verschillende zwemslagen weer goed onder de knie. Maar de conditie is bij veel kinderen achteruitgegaan. Ook zijn de kinderen die een beetje angstig waren voor water, angstiger geworden.”

Zwemkilometers

De zesjarige dochter van Samantha de Rooij lijkt daar helemaal geen last van te hebben. Nadat ze maandenlang niet had gezwommen, pakte ze de draad gewoon weer op. „Ze vindt zwemmen heel leuk. Ze gaat ervoor”, verklaart De Rooij. Ze vindt het wel fijn dat haar dochter nu weer zwemles heeft voor het C-diploma en zo lekker veel zwemkilometers kan maken. De Winter adviseert ouders deze zomer goed op hun kinderen te letten bij het zwemmen. Als een kind rommelige zwemslagen maakt, niet meer durft te duiken of gauw moe is van het zwemmen, is het volgens hem heel verstandig om een paar zwemlessen te regelen.

Veel zwembaden geven deze zomer opfrislessen. Kinderen voor wie het alweer een tijdje geleden is dat ze hun zwemdiploma’s haalden, krijgen enkele lessen om alle zwemslagen nog eens te oefenen en de zwemconditie te verbeteren. De Winter kreeg van een stuk of vijftien ouders de vraag of er een opfriscursus kon worden gegeven in ’t Gooische Bad.

Hij heeft ervoor gekozen kinderen die zulke lessen nodig hebben, vier of vijf lessen te laten mee zwemmen met een diplomagroep voor het C-diploma. „Het gaat vaak om oudere broertjes of zusjes van kinderen die hier zwemles krijgen.”

Als er in de regio geen zwembad is dat een opfriscursus aanbiedt, is het volgens hem ook een goed idee kinderen die al een A- en B-diploma hebben voor een C-diploma te laten gaan. „In 1998 is het zwem-ABC ingevoerd”, vertelt hij. „De ouders van nu hebben vaak het oude A- en B-diploma. Pas als kinderen het zwem-ABC hebben, kunnen ze hetzelfde als hun ouders na het behalen van het A- en B-diploma. Veel ouders denken nog steeds dat C voor de leuk is. Ik schat dat 95 van de kinderen na het A-diploma doorgaat voor het B-diploma en maar 60 procent voor het C-diploma.”

Na het C-diploma zijn kinderen zwemvaardig, maar is het nog wel belangrijk veel te oefenen onder toezicht van de ouders, zegt De Winter. „Als kinderen schrikken van een stroming in zee of van iemand die in het zwembad naast hen een bommetje maakt, kunnen ze water in hun mond krijgen en onder water komen.”

Hij merkt dat veel zwembaden de wachtlijsten voor zwemles proberen te verkorten door op tot nu toe ongebruikelijke tijden zwemles aan te bieden: in de vakantie, in de avonduren en op zondag. Een goede keuze, vindt hij. „De groepen vergroten is geen goed idee, omdat ieder kind anders is en daarom individuele aandacht nodig heeft.” Bij sommige zwembaden kun je volgens hem snel terecht. Maar er zijn ook baden die doordat de zwemlessen zo lang hebben stilgelegen nu een wachtlijst hebben van 2,5 jaar.

Compensatie

De Winter is voorzitter van de Nederlandse Stichting Water- & Zwemveiligheid (NSWZ), de brancheorganisatie voor commerciële zwembaden en zwemscholen. Hij waarschuwde in die functie het afgelopen jaar voor de gevolgen van het stilleggen van de zwemlessen. „In andere landen, waaronder België, werd een duidelijk verschil gemaakt tussen een zwembad en een zwemles. Het recreatieve zwemmen stopte daar ook, maar de zwemlessen gingen door, omdat dat niet alleen sport, maar ook educatie is.” Uiteindelijk werd die „grote fout” hersteld, zegt De Winter en konden de zwemlessen aan kinderen vanaf 16 maart weer doorgaan.

Hij luidde ook de noodklok over de financiële gevolgen van de lockdowns voor commerciële zwembaden en zwemscholen. De verliezen van de zwembaden die eigendom zijn van de gemeenten zijn gecompenseerd. Commerciële zwembaden nog niet. Die moeten als mkb’ers maar zien te regelen nog wat compensatie te krijgen.

Door deze situatie zijn de wachtlijsten voor zwemlessen opgelopen, zegt hij. „Sommige zwembaden hebben gewacht om te openen, omdat het te veel geld zou kosten om voor alleen zwemlessen open te gaan”, legt hij uit. Als de verliezen van commerciële zwembaden niet worden gecompenseerd, zal dit volgens hem nog dit jaar tot faillissementen leiden en nog langere wachtlijsten voor zwemlessen. „Dit heeft gevolgen voor de zwemveiligheid.”