De partij van de Hongaarse premier Viktor Orban is sinds begin maart op zoek naar een nieuwe ‘familie’ in het Europees Parlement. De Fidesz-partij verliet de fractie van de christendemocraten, de Europese Volkspartij (EVP), na een reële dreiging dat ze uit die groep zou worden gezet. De relatie tussen Fidesz en de EVP was daarvoor jaren moeilijk vanwege anti-Brussel-uitspraken van de Hongaren en de toenemende zorgen om de rechtsstaat in Hongarije.

Het vertrek van Fidesz uit de EVP zorgt er al maanden voor dat er wordt gediscussieerd over het vormen van één groot conservatief, eurosceptisch blok in het Parlement. De betrokken nationale partijen zitten vooralsnog verdeeld in verschillende fracties in het Europees Parlement.

Neem de Nederlandse politieke partijen: JA21 hoort bij de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR). Daar hoort ook de SGP bij, maar partner ChristenUnie zit bij de EVP. De PVV hoort weer bij de Identiteit en Democratie-fractie (ID) van de nationalisten. Die verdeeldheid zorgt ervoor dat er vooralsnog niet één grote conservatieve familie bestaat. Dat heeft weer gevolgen voor de invloed en machtspositie van alle rechtse partijen in het Parlement.

Een groot conservatief blok zou de invloed van rechtse partijen in het Parlement aanzienlijk vergroten. Daar zet Orban zich al maanden voor in. Hij kwam begin april bijeen met zijn Poolse collega Mateusz Morawiecki –diens partij Recht en Rechtvaardigheid is de grootste in de ECR– en de Italiaanse Matteo Salvini van Lega, de grootste partij in ID. Zij kwamen overeen dat de drie gaan samenwerken, maar het kwam nog niet tot een nieuwe Europese familie.

De geruchten over één groot rechts blok staken begin deze maand weer de kop op. Er verscheen een gezamenlijke verklaring van partijen uit de ECR en ID, met de oproep om de Europese Unie te hervormen. Daarnaast meldde nieuwssite Euractiv dinsdag op basis van een anonieme bron dat de Polen op het punt staan uit de ECR te stappen.

Het duurde niet lang of de ECR, die met een vertrek van de Polen flink zou krimpen, reageerde op de geruchten: het is allemaal „nepnieuws.” De anonieme bron trekt die uitspraak echter in twijfel en blijft bij het standpunt dat de ECR voor een onzekere toekomst staat.

De discussies zorgen ervoor dat JA21, PVV en SGP moeten nadenken over de vraag bij welke Europese familie zij willen horen. De SGP heeft sinds maart één reactie: „Zodra iets zeker is, zal de SGP reageren.” Parlementslid Rob Roos, die namens JA21 het woord voert, zegt dat zijn partij bij de ECR blijft. „De ECR blijft gewoon bestaan, desnoods ook zonder de Polen. Wij als kleinere delegaties hebben de intentie uitgesproken om door te gaan.” Het is volgens Roos ook mogelijk dat Fidesz zich bij de ECR aansluit; die kans is „zeker aanwezig.” Wanneer dat aan de orde is, zal JA21 dat „intern bespreken.”

Het idee van één grote en invloedrijke conservatieve groep lijkt, hoe gewenst ook door sommigen, vooralsnog niet gemakkelijk op korte termijn te realiseren.