”De Messiaanse Beweging en haar betekenis voor christenen”
Auteur: Evert van der Poll
Uitgeverij: Shalom Books, Putten, 2001
ISBN 90 73895 19 7
Pagina’s: 317 blz., € 16,-. Hoe belangrijk zijn voor christenen de Joden die Jezus erkennen als de Messias? Voor Evert van der Poll, voorheen hervormd predikant in Lelystad, zijn ze van grote betekenis. Hij interviewde mensen en bestudeerde een groot aantal bronnen. Een en ander resulteerde in een lezenswaardig boekje.

Hoe moeten Joden die in de Heere Jezus geloven, worden genoemd? ”Christen”, ”Joodse christen” of ”Messiasbelijdende Jood”? Moet het accent vallen op hun christenzijn of op hun Joodzijn? Voor een ’gewone’ Jood is een Jood die in Jezus gelooft een afvallige. Maar de Messiasbelijdende Jood blijft zichzelf zien als een lid van het Joodse volk. Tegelijk is hij, vanuit het geloof beschouwd, een christen.

Van der Poll noemt alle Messiasbelijdende Joden bij elkaar de „Messiaanse beweging” (blz. 95). Ze behoren tot diverse kerken of ”synagogen”. Onder hen zijn rooms-katholieke, evangelische, charismatische, reformatorische Joden, en baptisten. Volgens gematigde schattingen waren er anno 2000 wereldwijd tussen de 150.000 en 200.000 Messiasbelijdende Joden. In Israël zouden er volgens Van der Poll een kleine 4000 Messiasbelijdende Joden zijn, verdeeld over ongeveer tachtig (huis)gemeenten.

De auteur beschrijft de geschiedenis van de Messiasbelijdende Joden vanaf het moment dat zij, na veel verdrukking, zelfbewust naar buiten traden. Dit begon met de Franse Revolutie en werd vooral sterk na de hereniging van Oost- en West-Jeruzalem, in 1967.

Als voorlopers van de huidige Messiaanse beweging noemt hij onder anderen de Hebreeuwse christenen in de negentiende eeuw. Deze vroegen, in verbondenheid met de bestaande kerken, aandacht voor de Joden en hun bekering. Om hun doel te bereiken richtten zij diverse allianties op, eerst in Engeland, later ook in de Verenigde Staten. Deze waren in de eerste plaats bedoeld om de Joodse identiteit te midden van de christenen te bewaren. Tegelijkertijd wilden ze het Evangelie onder de aandacht brengen van de andere Joden. Door de Tweede Wereldoorlog nam het aantal Messiasbelijdende Joden drastisch af. De laatste jaren is er echter weer een duidelijke groei waar te nemen.

Kernpunt
In zeventig bladzijden beschrijft Van der Poll de theologie van de Messiaanse beweging. Hoewel daarbinnen sprake is van diversiteit, zijn er ook belangrijke punten van overeenstemming te noemen. Het eerste kernpunt is de belijdenis dat Jezus, een Jood uit de Joden, de Messias is en de enige Weg tot zaligheid voor Joden en heidenen. In de tweede plaats belijdt men de speciale plaats van het Joodse volk in Gods heilshandelen. Die blijft het houden, ook als Messiasbelijdende Joden deel uitmaken van het ene lichaam van Christus.

Het derde belangrijke punt is de eenheid van Oude en Nieuwe Testament. Weliswaar is de offerdienst van het Oude Testament na het ene offer van Christus afgeschaft; de thora blijft echter belangrijk als leefregel, al komt die onder Christus te staan (blz. 197). Als laatste noemt de schrijver de betekenis van het (beloofde) Land. De Messiaanse beweging legt een verbinding met het zionisme en ziet het als noodzakelijk om terug te keren naar het land der vaderen. Daarbij vindt zij het erg belangrijk om het Evangelie aan al de Joden te brengen.

Van der Poll acht de Messiaanse beweging van grote betekenis voor de christelijke gemeente. De tussenmuur die scheiding maakte is afgebroken (Efeze 2). De heidenen die in Jezus Christus geloven, vormen samen met de Messiasbelijdende Joden een eenheid. Dit deel van de Joden zorgt voor de verankering van de gemeente in Israël (p. 233). Gelovigen kunnen aan de (Messiasbelijdende) Joden Gods trouw aan Israël zien. Deze Joden zijn de eerstelingen van de grote oogst die eenmaal uit de Joden voortkomt.

Geen twee wegen
De christelijke gemeente kan van de Messiasbelijdende Joden verschillende zaken leren, waaronder de nadruk die zij leggen op de eenheid van de Bijbel en hun nadenken over de viering van de bijbelse feesten. Van belang is ook dat ze Jezus zien als de enige Zaligmaker voor Joden en heidenen. Er zijn geen twee wegen om zalig te worden en de kerk heeft de plaats van Israël niet ingenomen.

Helaas blijft de schrijver wat globaal in zijn beschrijving van wat hij noemt „de Messiaanse theologie.” Hiermee doet hij onvoldoende recht aan de eigenheid van Messiasbelijdende theologen. Daarbij is het ook belangrijk om te weten hoe zij denken over de (totale) verlorenheid van de mens en de (totale) genade van Gods kant. Hoe werkt de Heilige Geest het zaligmakende geloof en hoe zijn we door het geloof rechtvaardig voor God? Van der Poll laat dit onbesproken. Desondanks is zijn boekje, zeker voor predikanten, waardevol genoeg om er -kritisch- kennis van te nemen.