Stem laten horen
GroenLinks-fractieleider Halsema vindt dat koningin Beatrix de Nederlandse bevolking moet oproepen tot verzoening. Een ietwat paniekerige reactie van een lid van een partij die niet bepaald als monarchievriendelijk bekendstaat. En nog overbodige uitlating ook. Diverse leden van het Koninklijk Huis hebben zich wel degelijk laten horen over de moord op filmmaker Van Gogh en de daaropvolgende gebeurtenissen, ook al voordat de oproep van Halsema klonk.
Op de vrijdag na de moord sprak prinses Máxima tot de conferentie van parlementaire comités voor gelijke mogelijkheden voor vrouwen en mannen in de Europese Unie (NCEO) haar afschuw uit over het drama in Amsterdam. De Koningin bezocht op 12 november jongerencentrum Argan aan de Overtoom in Amsterdam. Daar woonde zij een debat bij tussen vijftig Marokkaanse jongeren. De vorstin luisterde vooral naar de discussie over actuele ontwikkelingen in de samenleving en mogelijke oplossingen voor problemen.
Ook prins Willem-Alexander deed volop mee. Hij bracht dinsdag een onverwacht bezoek aan het Haagse Laakkwartier. De prins sprak daar met politieagenten, hulpverleners en bewoners van de Antheunisstraat.
Het Koninklijk Huis probeert de bevolking te ondersteunen, al roept dat optreden soms een glimlach op. Zo meende de prins dat er „veel te leren valt” van de actie in de Antheunisstraat. Maar wat hij precies bedoelde, legde hij niet uit en weet hij misschien zelf ook niet.
Het valt te prijzen dat de Oranjes niet alleen lief maar ook leed met het volk willen delen. Datzelfde is ook het geval bij andere koningshuizen in Europa. Het recentste voorbeeld van vorstelijke troost deed zich in Spanje voor. Zo stond de Spaanse koninklijke familie na de verwoestende bomaanslagen van 11 maart in Madrid naast het volk.
Richtte koningin Beatrix zich de afgelopen hectische weken niet rechtstreeks tot het volk, koning Juan Carlos deed dat na de aanslagen in Madrid wel. Hij zei: „Uw koning leeft met u mee.” Het was overigens voor het eerst sinds de poging tot staatsgreep in 1981 dat de Spaanse koning zich rechtstreeks tot het volk wendde.
Kroonprins Felipe mengt zich opvallend vaak in het publieke debat in Spanje. Hij doet dat door middel van zijn aanwezigheid. Zo woonde hij in 1997 in Baskenland de begrafenis van het vermoorde gemeenteraadslid Miguel Angel Blanco bij. De politicus kwam om het leven bij een ETA-aanslag die heel het land schokte. Ook liep Felipe na de aanslagen op de treinen in Madrid in maart mee in een grote mars tegen het geweld. Voorafgaand aan zijn huwelijk in mei herdacht hij met zijn aanstaande bruid Letizia bij station Atocha in Madrid de 191 slachtoffers. Kortom, het optreden van prins Willem-Alexander evenaarde deze week dat van de Spaanse troonopvolger. We kunnen en mogen zeker verwachten dat de kersttoespraak van koningin Beatrix de elementen van zorg zal bevatten die Halsema à la minute zo broodnodig meende te missen.