Dat Netanyahu een politiek overlevingskunstenaar is, heeft hij in zijn lange carrière genoegzaam bewezen. Niet voor niets was hij de afgelopen twaalf jaar onafgebroken de ‘baas’ van Israël. En ook daarvoor bekleedde hij diverse hoge politieke functies.

Nu hij met het aantreden van de nieuwe regering naar de oppositiebankjes is verwezen, dachten velen dat zijn politieke loopbaan ten einde was. Zeker omdat anderen wellicht een gooi naar het leiderschap van de Likudpartij zullen doen en hij nog altijd in een aantal rechtszaken is verwikkeld. Niets blijkt voorlopig echter minder waar.

In het parlement onthield Netanyahu deze week zijn steun –en daarmee die van zijn partij– aan de verlenging van de zogenoemde Burgerschapswet. Die bepaalt onder andere dat Palestijnen die met een Israëliër zijn getrouwd niet automatisch staatsburgerschap of een verblijfsstatus krijgen.

Het was op zijn minst merkwaardig dat Netanyahu de wet niet steunde, want tijdens zijn ambtsperiode was Likud juist altijd voorstander van deze regeling. Bibi is echter van mening dat de nieuwe regering bijzonder slecht voor Israël is, en stemde vooral om die reden tegen. Daardoor sneuvelde het voorstel in de Knesset en kwam de kersverse coalitie bijna ten val.

Dat is natuurlijk een staaltje onvervalste partijpolitiek dat weinig met inhoudelijke afwegingen rond een wetsvoorstel heeft te maken. Het laat tegelijkertijd zien hoe fragiel de parlementaire basis van het kabinet van premier Naftali Bennett is én hoeveel ruimte Netanyahu heeft om de politieke besluitvorming naar zijn hand te zetten.

Een ander in het oog springend voorbeeld van de invloed van Netanyahu is de kwestie van de opening van een Amerikaans consulaat voor de Palestijnse gebieden. Na de verhuizing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem, was de diplomatieke vertegenwoordiging voor de Palestijnen als afdeling in het ambassadegebouw in de Israëlische hoofdstad ondergebracht.

President Joe Biden wil echter een apart consulaat voor de Palestijnen in Jeruzalem openen. Dat was echter tegen het zere been van Netanyahu. Tijdens het bezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, in mei gaf hij de bewindsman te verstaan dat hij niet tegen een Amerikaanse diplomatieke vertegenwoordiging voor de Palestijnse gebieden is, zolang die maar niet in Jeruzalem wordt gevestigd. Washington lijkt echter niet van plan van dit voornemen af te wijken.

De regering-Bennett zou er nu volgens The Times of Israel achter de schermen bij de VS voor hebben gepleit de heropening van het consulaat uit te stellen, uit angst voor politieke represailles van Netanyahu. Die zou vooral het rechtse deel van de coalitie daarmee aan de schandpaal nagelen en het voortbestaan van de wankele politieke samenwerking in de regering opnieuw in gevaar brengen.