D66 handhaaft in ieder geval de motie waarin wordt voorgesteld de artikelen over godslastering uit het Wetboek van Strafrecht te verwijderen. Het krachtige pleidooi van minister Donner van Justitie om de motie niet in stemming te brengen, legde de coalitiepartner woensdag naast zich neer.

De motie komt volgende week dinsdag in stemming. PvdA-kamerlid Wolfsen zegt dat de fractie „eerst nog maar eens rustig over de kwestie moet nadenken.” De PvdA neemt een sleutelpositie in: stemt ze voor, dan is de motie aangenomen; zo niet, dan is de motie verworpen.

Na het debat van woensdag zei Wolfsen dat Donner zelf over de godslastering is begonnen. „Zou hij tijdens het debat wat schuldbewuster zijn geweest, dan zou de Kamer er wellicht anders mee zijn omgegaan. Nu hij zelf zo doorzet op dit thema, moet de Kamer misschien ook maar een keuze maken.”

PvdA’er Albayrak, zelf moslim, zegt er rekening mee te houden dat de fractie verdeeld stemt. „We hebben de afspraak dat bij gewetenskwesties en in zaken van leven en dood iedereen vrij is. Tot nu toe zijn de meningen over deze kwestie verdeeld.” Zelf is ze erg ongelukkig met de motie-Van der Laan, maar ze wil eerst de discussie binnen de fractie afwachten.

Donner hield de Kamer voor dat het aannemen van de motie „een volstrekt fout signaal” zal zijn, namelijk „dat geloofsovertuigingen meer gekrenkt mogen worden dan andere overtuigingen.” Hij weersprak het verwijt van D66 dat het lasterverbod gebaseerd is op de gedachte dat gelovigen erger kunnen worden gekwetst dan niet-gelovigen. „Het is niemands bedoeling om de een meer te beschermen dan de ander, maar sommige groepen hebben andere kwetsbaarheden dan andere”, aldus Donner.

Behalve van CDA’er Van Haersma Buma kreeg Donner tijdens het debat vooral steun van SGP’er Van der Staaij. Hij kwam tijdens het debat van woensdag diverse keren fors in aanvaring met D66’er Van der Laan. Hij verweet haar „als een olifant door de porseleinkast van de godsdienstige gevoelens te stappen.”

Donner bestreed met klem dat hij wil tornen aan de vrijheid van meningsuiting. „Het gaat om het onnodig kwetsen. De horkerigheid moet uit het maatschappelijk debat, over de hele linie dus ook op dit gebied.”

De bewindsman drong er bij de Kamer op aan het signaal aan de samenleving te geven dat „de rechtsorde er is voor iedereen.” De motie-Van der Laan geeft volgens hem het tegenovergestelde signaal. Hij bepleitte rust in de huidige situatie, om op een later moment een inhoudelijk debat te voeren.

PvdA’er Albayrak zegt dat met Donner eens te zijn. Volgens haar heeft de actie van D66 vooral tot doel Donner gezichtsverlies te bezorgen. „Het is gewoon een Haags spelletje. Dat Donner over deze kwestie is begonnen, vind ik niet gelukkig. Hij had dat ook beter kunnen toegeven. Maar de ophef is buiten alle proporties. Ik vind het echt heel kwalijk dat uitgerekend deze kwestie wordt aangegrepen voor een politiek steekspel. Het is echt super-Haags. Maar het signaal is nu wel dat de betekenis van religie verder wordt gereduceerd. Dat treft alle religies. Of je nu christen of moslim of weet ik wat voor geloof aanhangt.”

VVD-kamerlid Griffith, die woensdag het woord voerde namens haar fractie, kondigde aan dat de liberalen zich voor de motie zullen uitspreken. Toch lijkt ook bij de VVD unanimiteit niet bij voorbaat vast te staan. Zo zegt kamerlid Cornielje eerst de verdere discussie binnen de fractie te willen afwachten voordat hij zijn stemgedrag bepaalt. Wat bij hem zwaar meeweegt, is dat de Tweede Kamer vorige week heeft ingestemd met de brief van de ministers Donner, Remkes en Verdonk waarin een onderzoek werd aangekondigd naar de wenselijkheid om belediging en godslastering zwaarder te bestraffen.

Cornielje zou het op zich „heel vreemd” vinden als de Kamer meteen daarna aangeeft dat de bepalingen over de godslastering uit de wet moeten worden verwijderd. Hij wijst erop dat de VVD-fractie de D66-motie niet mede heeft ondertekend. De fractie is daardoor vrijer in haar stemgedrag.

Binnen het CDA is de actie van D66 slecht gevallen. In reactie op die onvrede bij de coalitiepartner nam Van der Laan niet het woord „schrappen” in de motie op, maar „heroverwogen.” Vrijwel algemeen werd dit echter gezien als een louter cosmetisch gebaar. De strekking van de motie blijft volgens D66 dat de artikelen 147 en 147a uit het Wetboek van Strafrecht moeten verdwijnen.

Van der Laan betwist dat D66 de verhouding binnen het kabinet bewust frustreert. „We hebben een verstandshuwelijk gesloten, het is geen liefdesrelatie. De huwelijkse voorwaarden zijn vastgelegd in het regeerakkoord. Voor het overige achten we ons als fractie niet gebonden.”

Wolfsen (PvdA) wees haar er woensdag op dat het schrappen van artikel 147 tot gevolg heeft dat de rechter bij onnodig grievende uitlatingen op dit terrein is aangewezen op het discriminatieverbod in artikel 137. Dat kent een hogere strafmaat, waardoor uitvoering van de motie zou kunnen betekenen dat godslastering -in het zeldzame geval dat het voor de rechter komt- zwaarder kan worden bestraft. Van der Laan zei daarmee geen probleem te hebben.

De NRC-publicatie van dinsdag waarin wordt beweerd dat Donner de passage over de godslastering pas op het laatste moment, buiten medeweten van D66-minister De Graaf, aan de brief zou hebben toegevoegd, verwees de CDA-minister woensdag naar het rijk der fabelen. „Het is met die publicatie als met een driestuiverroman: iedere overeenkomst met de werkelijkheid berust op toeval.”

Kamerlid Duyvendak (GroenLinks) heeft De Graaf hierover inmiddels om opheldering gevraagd. De bewindsman zou donderdagmiddag reageren.