De Sloveense premier Janez Jansa heeft meermaals de wenkbrauwen van zijn Europese collega’s doen fronsen. In november feliciteerde hij bijvoorbeeld de Amerikaanse oud-president Donald Trump met diens ‘overwinning’ van de verkiezingen, terwijl andere EU-leiders zwegen. Het was toen dagen onduidelijk wie de nieuwe leider van de Verenigde Staten zou worden. Uiteindelijk was dat Joe Biden, niet Trump. Jansa feliciteerde Biden, die hij eerder „een van de zwakste presidenten van de VS” noemde, uiteindelijk na de inauguratie in januari.

Niet alleen is Jansa uitgesproken fan van Trump, hij wordt er ook vaak mee vergeleken. De Sloveen twittert erop los, met speciale aandacht voor het leveren van forse kritiek op de pers. Journalisten noemt hij geregeld leugenaars en beschuldigt hij ervan met vooringenomenheid te werk te gaan.

Ambtenaren in Brussel krijgen weleens buikpijn van die geventileerde meningen. Ze hebben meerdere keren de Sloveense premier opgeroepen te stoppen met zijn aanvallen op de media. Toen hij in februari een journalist van nieuwssite Politico publiekelijk aanviel vanwege een stuk dat zij had geschreven over de inperkingen van de persvrijheid in Slovenië, liet de Europese Commissie direct weten daar niet van gediend te zijn en in gesprek te gaan met de Sloveense regering.

Rechtsstaat

Een ander punt van zorg in Brussel is de relatie van Ljubljana met Hongarije en Polen. Die twee landen liggen in de EU onder vuur vanwege schendingen van de rechtsstaat, persvrijheid en mensenrechten. Slovenië was een van de weinige staten die Hongarije vorige week steunde op de EU-top, waar een heftige discussie werd gevoerd over een Hongaarse wet die het promoten van homoseksualiteit onder 18-jarigen verboden maakt.

Als voorzitter wil Slovenië wel focussen op het versterken van de EU, maar moeten „onze waarden en nationale identiteiten worden beschermd.” Geen bemoeienis met de nationale waarden en identiteit is precies waar Hongarije en Polen ook voor pleiten. Andere lidstaten, zoals Nederland, wijzen juist op het belang van gedeelde Europese waarden.

Nagelaten

Bij de start van het Sloveense voorzitterschap voor het komende halfjaar, worden er ook vraagtekens gezet bij het feit dat het land heeft nagelaten twee aanklagers voor het Europees openbaar ministerie aan te stellen. Een groep Europarlementariërs stuurde woensdag een brief naar de Commissie en de Raad met het verzoek om financiële steun vanuit Brussel naar het land stop te zetten zolang die twee niet zijn aangesteld. Dat zou nodig zijn omdat fraude met EU-geld in het land nu niet kan worden onderzocht.

Dossiers waar Slovenië de komende maanden juist wel veel aandacht aan wil geven, zijn migratie en uitbreiding van de EU. Dat zijn langlopende kwesties waar vooralsnog geen vooruitgang in wordt verwacht. Landen als Frankrijk en Nederland spreken liever niet over verdere uitbreiding. In tegenstelling tot Slovenië zien zij het aantal lidstaten liever niet toenemen.