Volop onderzoek naar slavernijverleden Nederlandse banken
De Nederlandse financiële sector laat volop onderzoek doen naar het eigen slavernijverleden. Nadat in de zomer van 2020 de strijd tegen racisme wereldwijd extra aandacht kreeg, gaven onder meer De Nederlandsche Bank (DNB), ABN AMRO en InsingerGilissen historici opdracht om hun eigen betrokkenheid bij slavernij en slavenhandel te onderzoeken. De eerste resultaten worden later dit jaar verwacht.
DNB liet na een artikel in Vrij Nederland weten het eigen slavernijverleden te onderzoeken. Uit een proefschrift uit de jaren zeventig blijkt onder andere dat de familiefirma van de eerste president van de centrale bank, Jan Hodshon, in de achttiende eeuw geld leende aan plantages in het Caribisch gebied. Op die plantages werkten veel tot slaaf gemaakten.
Over de resultaten van het onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit Leiden, kan DNB nog niets zeggen voordat het is afgerond. Of er naast het publiceren van het onderzoek nog meer vervolgacties komen van de centrale bank, hangt volgens een woordvoerder vooral af van de resultaten.
ABN AMRO besloot ook dat er een nieuw onderzoek moest komen naar het eigen verleden. In 2006 verscheen al wel een studie naar het slavernijverleden bij de bank en zijn rechtsvoorgangers, maar die had vooral betrekking op een overgenomen bedrijf uit de Verenigde Staten. Het nieuwe onderzoek, gedaan door het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), zal breder zijn dan alleen de slavenhandel tussen Europa, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika. Zo speelde de Nederlandsche Handel-Maatschappij, een voorganger van de bank, een belangrijke rol in de koloniale overheersing en exploitatie van Nederlands-Indië.
Het is volgens een woordvoerder te verwachten dat webpagina’s over de geschiedenis van ABN AMRO zullen worden aangepast als het onderzoek klaar is en wordt gepubliceerd. Niet langer zullen alleen de glorieuze momenten uit het verleden worden belicht. „Het is de bedoeling dat we de meest moderne kijk op onze geschiedenis delen, dus dan ligt een update wel voor de hand.”
De private bank InsingerGilissen zag in publicaties van historici over rechtsvoorgangers ook aanleiding om het IISG verder onderzoek te laten doen. Geschiedkundigen wezen er vorig jaar op dat bankiershuis Insinger & Co, rechtsvoorganger van InsingerGilissen, 1500 tot slaaf gemaakten bezat ten tijde van de Nederlandse afschaffing van de slavernij. „Dat er betrokkenheid is geweest ontkennen we niet”, zegt een woordvoerder. „We zijn een vooronderzoek gestart en dat zit in een afrondende fase. We komen met een afgerond verhaal.” Volgens de zegsman moet onder andere worden onderzocht in hoeverre de familie Insinger of de firma zelf in de slavenhandel zat.
