Bart Sikkema, verhalenverteller over zendingsveld Wycliffe
Verhalenverteller en fotograaf Bart Sikkema reist voor Wycliffe Bijbelvertalers naar zendingsgebieden over de hele wereld. Hij vertelt in zowel kleuterklassen als bejaardentehuizen over zijn fascinatie voor andere culturen en zending.
Sikkema begon zijn loopbaan als meester in het basisonderwijs. Verhalen vertellen was zijn lust en leven.
„Jullie gaan een bladzijde schrijven in je schrijfschrift, en ik bedenk een verhaal”, zei ik dan tegen de klas. „En dat verhaal kon wel anderhalf uur duren. Ik verplaats mezelf en anderen graag in een andere situatie, schilderend met woorden. Al mijn zintuigen doen mee. Prachtig vind ik dat.”
Na het lesgeven verhuisde Sikkema naar Schiermonnikoog. Twaalf jaar lang leidde hij toeristen rond over het eiland. Intussen werkten zijn zus Marjan en zwager Luke voor Wycliffe op Papoea-Nieuw-Guinea. In 2015 ging Sikkema er zes weken heen. De eerste nacht op het zendingsveld staat hem nog levendig voor de geest. „Na veertig uur reizen was ik gaar. Kort voor het slapen gaf Marjan me een sleutelbos, een honkbalknuppel en een busje pepperspray. De sleutels waren om de hermetisch gesloten deuren te openen in geval van een aardbeving. De wapens voor het geval er inbrekers zouden binnenkomen. Welterusten.”
Dagboek
In de weken die volgden, fotografeerde Sikkema veel en schreef hij zijn indrukken iedere avond op in een dagboek.
„Na zes weken was ik weer terug op Schiermonnikoog, boordevol verhalen. Mensen vroegen me om te vertellen wat ik had meegemaakt. Dat wilde ik wel. Vanaf dat moment ben ik lezingen gaan organiseren, en na verloop van tijd heb ik Wycliffe opgebeld om te kijken wat we voor elkaar konden betekenen. Dat heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat ik nu in dienst ben als verhalenverteller. Zo is het geleid, zeg ik achteraf.”
Studenten
In de jaren die volgden, stond Sikkema in het hele land voor verschillende groepen. Zowel in kleuterklassen als in bejaardentehuizen vertelt hij vol verve de verhalen over het zendingsveld. De doelgroep waar hij het liefst voor staat? „Studenten, met een avondvullend programma. Eerst vertel ik. Dan volgt er een discussie en gaan we de diepte in. We denken na over vertrouwen op God. Op het zendingsveld wordt niet alleen ’s morgens gebeden om Gods hulp, maar de hele dag door. Als er sprake is van een sterke band, is de afstand kort. Dat leg ik de studenten voor. Wat is jouw relatie met God, waar staan jullie?”
De reacties op zijn verhalen zijn de ‘brandstof’ voor Sikkema. Zoals een kind van tien jaar dat spontaan zei dat hij wel vaker zo’n avond zou willen hebben. Of die oudere, die het gevoel had dat zij zelf even op het zendingsveld was. Zijn geheim? „Ik ben geen zendeling en theoloog. Een zendingswerker kan goed werk doen op het zendingsveld, maar is niet per definitie een goede verhalenverteller. Ik kijk met de luisteraar samen naar het verhaal van de zending. Eigenlijk sta ik tussen de zending en de toehoorder in.”
Gebed
Jaarlijks probeert Sikkema naar een land te reizen waar Wycliffe actief is. Daar dompelt hij zich onder in de cultuur. „Graag ben ik bij mensen thuis. Ook overnacht ik daar vaak, liever dan in een hotel. Dat geeft het verhaal kleur.”
In Benin sliep Sikkema in een bed van een vertaler die leed aan tyfus en malaria. Hij bleef gezond. Soms sliep hij op hard beton en maakte hij levensgevaarlijke autoritten. „Alles wat je meemaakt, levert een verhaal op. Maar dat gaat hand in hand met de uitleg over het zendingswerk. Ik vraag altijd om gebed, dat is het belangrijkste. Aan het begin van mijn verhaal leg ik uit dat Wycliffe afhankelijk is van giften en mond-tot-mondreclame.”
Hoe vertel je een goed verhaal? „Als je het verhaal zo inricht dat het voor kinderen te volgen is, dan begrijpen volwassen het ook.”