Dat zei mededingingsspecialist mr. dr. J. P. L van Marissing dinsdag bij de presentatie van zijn herziene naslagwerk ”De NMa in actie”.

„De NMa is een waakhond geworden die bijt. Wie had dat bij de aanvang, zeven jaar geleden, gedacht?” Volgens Van Marissing, die als advocaat en partner bij Baker & McKenzie in Amsterdam veelvuldig contacten onderhoudt met de mededingingsautoriteit, houden ondernemingen tegenwoordig al in een heel vroeg stadium rekening met de NMa.

Inmiddels heeft de organisatie meer dan 3500 zaken in behandeling genomen. Dat heeft meer dan 100 miljoen euro aan boetes opgeleverd, vooral uit de bouwwereld. De opbrengsten gaan naar de overheid. Het van ministerie van Economische Zaken raamt in de begrotingen tot 2008 aan de inkomstenkant gemiddeld 40 miljoen euro per jaar aan boetes. De sancties vormen volgens Van Marissing het topje van de ijsberg. „Onder water strekt zich de invloed veel verder uit. Deze zal alleen maar toenemen.”

Dit laat zich goed verenigen met het gegeven dat het aantal bedrijven dat ontevreden is met het optreden van de NMa „te veel is om op te noemen”, vindt Van Marissing. Hij vindt het juist de verdienste van de NMa dat bedrijven zich van meet af aan rekenschap geven van het kartelvraagstuk. Voor de grote advocatenkantoren betekent dat brood op de plank. „Directies vragen ons nu om advies in samenwerkingskwesties waarover ze nog maar een paar jaar geleden niet zouden hebben gepiekerd ons benaderen.”

De Amsterdamse advocaat gaf voorbeelden van de vergaande invloed van het kartelpolitie. Een concern wilde een grote overname doen. Bij het bestuderen van de boeken bleek dat de overnamekandidaat in een kartel bleek te zitten. Daarop ketste de transactie af. Een andere onderneming verkocht een bedrijfsonderdeel niet aan de hoogste bieder, maar aan een koper die 50 miljoen euro minder bood. Gewoon, om problemen met de NMa te voorkomen.

Een volgende stap voor de NMa is het uitbouwen van de grensoverschrijdende samenwerking. Dat is rechtstreeks het gevolg van het in werking treden dit voorjaar van een Europese mededingingsverordening. Behalve dat het de bevoegdheden van de nationale kartelwaakhonden in de Europese Unie vergroot, zet de regeling in op netwerkvorming. Daarmee gaat de NMa in de ogen van Van Marissing een „nieuwe fase” in.

Voorzitter mr. P. Kalbfleisch van de NMa gaf aan dat er komende jaren voldoende stof is om mededingingszaken met een „interstatelijk effect” in Europees verband aan te pakken. „Wij zijn net OAD-reizen. Je ziet ons ook overal.”

Om effectief op te treden is volgens hem wel nodig dat de NMa de status krijgt van zelfstandig bedrijfsorgaan (ZBO). Inmenging van Den Haag past in zijn visie niet bij de nieuwe bevoegdheden die NMa van Brussel gedelegeerd heeft gekregen, zoals het invallen in privé-woningen - desnoods tegen de wil van de bewoner in.

Hoewel Van Marissing ervoor pleitte dat de NMa al vooraf meer duidelijkheid geeft op vragen van ondernemers of een bepaalde vorm van samenwerking nu wel of niet is toegestaan, gaf Kalbfleisch geen krimp. „Wij zijn geen adviesbureau. Daarvoor hebben wij in dit land een goede advocatuur. Bedrijven moeten zelf uitmaken of wat ze doen door de beugel kan. Zo gaat het ook bij het milieu en de fiscale wetgeving.”