Wat is de Nashvilleverklaring?

De Nashvilleverklaring is oorspronkelijk een document van evangelicale christenen in de Verenigde Staten die zich grote zorgen maakten over het overheidsbeleid met betrekking tot homoseksualiteit en transgenders. In augustus 2017 spreken zij zich tijdens een bijeenkomst in de plaats Nashville hiertegen uit in een ”statement”. De verklaring verdedigt Bijbelse waarden ten aanzien van seksualiteit, benadrukt het belang van huwelijkstrouw en wijst homoseksuele relaties af, evenals polygamie, overspel en de ideologie achter genderneutraliteit.

Hoe is de Nederlandse versie ontstaan?

Diverse predikanten en voorgangers, onder wie dr. P. de Vries en evangelist Arjan Baan, nemen in 2018 het initiatief tot een interkerkelijke werkgroep die de tekst vertaalt in het Nederlands. Begin januari 2019 komt de verklaring online, voorzien van een pastoraal nawoord. Het document wordt toegezonden aan voorgangers met de vraag om hiermee definitief hun instemming te betuigen.

Welke reacties roept de Nashvilleverklaring op?

In de media en de politiek wordt het document al snel als „antihomomanifest” bestempeld. Dat de tekst zich ook uitspreekt tegen seksualiteit buiten het huwelijk en tegen overspel, krijgt nauwelijks aandacht. Al snel ontstaat er een storm van kritiek uit diverse richtingen. Zo noemt dr. René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), de Nashvilleverklaring „theologisch eenzijdig en pastoraal onverantwoord.”

Premier Rutte zegt dat de rillingen bij hem over de rug liepen toen hij de Nashvilleverklaring las. Minister Van Engelshoven (OCW) neemt in sterke bewoordingen eveneens afstand van de verklaring. In februari 2019, stelt het kabinet evenwel naar aanleiding van Kamervragen dat de verklaring valt onder de vrijheid van meningsuiting. Wel geeft het kabinet aan dat de inhoud ervan „indruist tegen de kernboodschap van het kabinet.”

Welke rol speelt het openbaar ministerie in de commotie rond de verklaring?

Er worden meerdere aangiften gedaan, zowel tegen de inhoud van de verklaring als tegen de opstellers, ondertekenaars en ondersteuners. In maart 2020 spreekt het openbaar ministerie in Amsterdam uit dat uitlatingen van de Nashvilleverklaring niet strafbaar zijn. Het OM gaat daarom niet over tot vervolging van de opstellers en ondertekenaars van het statement. Bij de juridische toets is het van „doorslaggevend belang” geweest dat de uitlatingen in de verklaring „in direct verband” staan met de geloofsovertuiging van degenen die betrokken waren bij de Nashvilleverklaring. De passages in de Nashvilleverklaring „zijn voor hen van betekenis in het maatschappelijk debat dat zij willen voeren”, geeft het OM aan.

Waarom komt ‘Nashville’ nu, ruim een jaar na de OM-uitspraak, opnieuw in het nieuws?

Het Transgender Netwerk Nederland meldt woensdag op zijn website dat het samen met Nederlandse Organisatie voor Seksediversiteit een klaagschrift heeft opgesteld tegen het oordeel van het OM. Zij stellen dat de uitlatingen in de Nashvilleverklaring „wel degelijk strafbaar” zijn. Beide belangenorganisaties hebben hun standpunt woensdag in het Paleis van Justitie in Amsterdam toegelicht.

Hoe gaat het nu verder?

Een woordvoerster van het Paleis van Justitie bevestigt donderdag dat de beklagzaak woensdag is behandeld. Ze kan hierover geen inhoudelijke mededelingen doen om het –zoals gebruikelijk bij dit soort zaken– om een niet-openbare zitting ging. Naar aanleiding van het beklag moet het gerechtshof uitspreken of het OM alsnog tot vervolging moet overgaan. De woordvoerster kan niet zeggen wanneer de uitspraak hierover wordt verwacht.