De kerk zal moeten revalideren en revalidatie is meestal een lang en vaak ook pijnlijk proces. Dat betekent dat kerkelijke gemeenten en gemeenteleden veel opnieuw moeten leren. Nu zal dat met samen zingen nog wel aardig lukken, maar geldt dat ook voor samen gemeente zijn? Geldt dat ook voor oog, oor en hart hebben voor hen die door corona niet alleen de kerkdienst maar zelfs het gemeentelid-zijn hebben afgeleerd?

Tweede dienst

De noodzakelijke kerkelijke revalidatie betekent ook dat velen weer moeten leren ’s zondags naar de eigen predikant te luisteren en de vraag is of iedereen dat wel zal lukken. Het had immers ook voordelen dat je ongestoord en ongezien eindelijk eens iemand anders kon horen dan je eigen voorganger. Corona was wat dat aangaat voor menigeen een geestelijke verademing. Hoe kan het anders dat het aantal kijkers van sommige uitgezonden kerkdiensten hoger was dan het aantal leden van die gemeente?

Revalidatie geldt ook de tweede dienst. Hoe krijg je gang naar die dienst er weer in? Het zal niet voor elke gemeente even sterk gelden, maar ik weet zeker dat deze vraag aan geen enkele kerk voorbij zal gaan. Het zondagse gluren bij de buren zal ook tot herbezinning leiden op liturgische vragen en dan met name op zang en muziek in de dienst. Is het zo verkeerd wat ze bij anderen doen? Of: moeten we niet terug naar hoe ze het bij anderen nog steeds doen? Revalideren betekent immers ook dingen aanleren zowel als dingen afleren.

Waardevol

Maar voordat we nu allemaal actieplannen gaan ontwikkelen, geldt wel dat aan elk revalidatieplan een onderzoek naar oorzaken en gevolgen voorafgaat. Eerst maar eens de dingen doordenken voordat we de dingen gaan doen. Kortom, het is echt een illusie te denken dat we als kerken straks zo weer verder kunnen gaan bij waar we vorig voorjaar gebleven waren. Ik zie dat meer als uitdaging dan als dreiging, meer als kans dan als probleem, want revalidatie betekent letterlijk dat je weer ”valide” wordt, dat is dat je weer waardevol kunt worden. Dat je moet revalideren betekent meestal ook dat je nooit meer de oude wordt. En juist dat zou voor de kerk in Nederland weleens een zegen kunnen zijn.