Rechts blok wil aandacht voor jeugd en rem op klimaatbeleid
De conservatieve partijen die donderdagochtend aanschoven bij informateur Mariëtte Hamer, hebben vooral gepleit voor maatregelen die de jongere generatie goed uit de coronacrisis moeten helpen. Ze hebben aandacht gevraagd voor het onderwijs en de jeugdzorg, zeggen SGP-leider Kees van der Staaij en Joost Eerdmans (JA21). Ook willen de partijen, waaronder Forum voor Democratie, vooral een rem op de klimaatplannen die veel linkse partijen en middenpartijen juist belangrijk vinden.
Hamer heeft de energietransitie als „de inclusieve samenleving en internationalisering” aangemerkt als een „urgent onderwerp”, zegt Eerdmans na afloop. De rechtse partijen wilden andere accenten, benadrukt hij. Ze willen voorkomen dat Nederland „weer zo makkelijk in lockdown gaat”. FVD-leider Thierry Baudet vindt dat Nederland zo snel mogelijk van de coronaregels af moet. In plaats van specifieke pakketten om ondernemers te ondersteunen, wil hij algemene lastenverlichting. „Je moet iedereen voordelen geven, zo snel mogelijk”.
Het was niet alle partijleiders duidelijk wat precies onder het ‘herstel- en transitiebeleid’ valt, waarover veel wordt gesproken aan de formatietafel. Hamer heeft daar onderscheid in gemaakt in een schema dat de partijen meekregen. Maar „we moeten oppassen dat we daar een hele theoretische discussie krijgen over welk onderwerp nou in welk blokje thuishoort”, waarschuwt Van der Staaij.
Het partijloze Kamerlid Liane den Haan voelde zich niet direct thuis tussen de conservatieve partijen, maar „de clusters zijn gemaakt met name op het feit dat wij dezelfde onderwerpen hebben ingebracht”, zegt de voormalig leider van 50PLUS na afloop. Ook voor haar is het onderwijs een belangrijk onderwerp. Van der Staaij vroeg aandacht voor de lange wachtlijsten bij de jeugdzorg. „Als het nu gaat om jongeren die door corona een extra klap hebben gekregen, is het ook gewaarborgd dat zij hulp kunnen krijgen?”
De partijen, die samen met de BoerBurgerBeweging spraken met Hamer, vormen het tweede ‘cluster’ dat langskomt. Vrijdag volgt een groep met vooral linkse partijen. Hamer wil eerst met bijna alle partijen praten over het herstelplan, en daarna pas aan de echte kabinetsformatie beginnen. „We zijn nog nooit zo intensief bij een formatie betrokken”, grapt Kees van der Staaij daarover.
Van de partijen die donderdag aanschoven is alleen JA21 door de VVD genoemd als serieuze mogelijkheid om mee in een coalitie te stappen. Partijleider Eerdmans had eerst nog het idee dat zijn overleg met de informateur een „afhechtingsgesprek” zou worden. Maar „Hamer beweert nu dat het nog niet een afgesloten hoofdstuk is”, zegt hij na afloop. „Ik ben weer aangehecht.”