Terwijl de mars vorige maand vredig verliep, ging vorige week een –klein– deel van de deelnemers de confrontatie aan met de politie. Dat past niet bij wat in Baarn werd gezegd: „Wij zijn geen relschoppers.”

Police for Freedom zegt juist een brug tussen burgers en politie te willen vormen. Dat was niet precies wat er gebeurde, daar op de spoorwegovergang in Barneveld: de Mobiele Eenheid moest zich met de wapenstok gewelddadige lieden van het lijf houden.

Initiatiefnemer Dennis Spaanstra (52) nam er afstand van. Spaanstra werkte bij luchtmacht, marechaussee en politie en werd zelf ook ingezet als ME’er. In een recent interview zei hij formeel nog politieman te zijn, maar „sinds 2017, 2018 niet meer in actieve dienst, vanwege een intern conflict en een beroepsziekte.”

Police for Freedom is in februari opgericht als internationale beweging, naar voorbeeld van Policías Por La Libertad. Die groep kwam vorig jaar in Spanje van de grond met de weidse doelstelling het algemene maatschappelijke welzijn in deze moeilijke tijden te verbeteren. Dat gebeurt door het organiseren van marsen van saamhorigheid.

Volgens Spaanstra vroeg de Finse dame die de beweging opzette in Spanje –waar ze woont– hem in Nederland activiteiten te beginnen. Naast agenten, militairen, marechaussee en brandweerlieden zouden ook zorgwerkers en journalisten eraan mee moeten doen. Zij moeten volgens Spaanstra recht hebben op een eigen mening. Daarbij heeft hij vooral het coronabeleid op het oog. Als voorbeeld noemt hij agenten die bij demonstraties tegen de maatregelen harder moeten optreden dan ze zelf willen.

Spaanstra en zijn vrouw kondigden aan op 10 april de eerste mars te willen houden en hoopten dat zich daarvoor een gemeente spontaan zou melden. Dat gebeurde niet. De demonstranten wilden toen door Hilversum lopen, maar die gemeente had daar geen trek in. En Apeldoorn evenmin. Dan maar zonder vergunning: op het laatste moment verzamelden de demonstranten zich bij het Baarnse kasteel Groeneveld. Totdat de burgemeester hen opdroeg te vertrekken.

Voor de tweede manifestatie had Spaanstra Nijmegen op het oog, maar die gemeente stak daar een stokje voor. Daarom ging hij maar weer zonder vergunning wandelen. Deelnemers kregen via sociale media aanwijzingen waardoor de locatie zo laat mogelijk werd onthuld. Het werd Barneveld.

De betoging trok een gevarieerd gezelschap. Niet alleen vredelievende trommelaars, kinderen en mensen die „liefde, vrijheid, geen dictatuur” riepen. Er kwamen ook in zwart leer geklede jonge mannen opdagen die zeiden dat ze uit waren op confrontatie.

Hén had de organisator niet in de hand: toen hij opriep terug te keren naar het startpunt en de demonstratie te beëindigen, trokken tientallen actievoerders richting het centrum. Belust op amok. Na een worsteling bij de spoorwegovergang hief de ME de blokkade op, waarna enkele honderden mensen door de winkelstraat liepen.

Barneveld kwam er vrij ongeschonden vanaf, maar de botsing belooft weinig goeds voor volgende marslocaties. De organisatoren laten zich er niet door uit het veld slaan. „Nagenieten van een geweldige dag gisteren”, twitterden ze zondag.