Merkel was saai, net als haar succesvolle opvolger
Angela Merkel heeft dan toch een opvolger: Armin Laschet, de premier van Noordrijn-Westfalen. De nieuwe CDU-leider lijkt in veel opzichten op de wat saaie Merkel, dus hij is beslist kansrijk.
Voor de CDU was het niet makkelijk om tot deze keus te komen. Ruim twee jaar geleden koos de partij al een nieuwe leider: minister van Defensie Annegret Kramp-Karrenbauer. Dat was ruim voor de Bondsdagverkiezingen van september 2021. Maar al snel was duidelijk dat ”AKK”, zoals ze wordt genoemd, geen gezag opbouwde. Daarom trad ze begin vorig jaar weer terug. Corona leidde vervolgens tot een lange vertraging in de verkiezing van een nieuwe leider. Dat werd uiteindelijk Armin Laschet.
Vanouds is het in de CDU gebruikelijk dat de partijvoorzitter ook kandidaat voor het kanselierschap is. Maar de partij trekt op nationaal niveau altijd op met de Beierse zusterpartij CSU, dus die moet het daar ook mee eens zijn.
Daar ging het deze keer mis. CSU-leider en premier van Beieren, Markus Söder, had er ook wel oren naar om de officiële lijsttrekker van de gezamenlijke partijen te zijn. En eerlijk gezegd: hij heeft wel een stuk charisma dat Laschet mist. In veel opiniepeilingen scoort de Beier niet voor niets dubbel zo hoog als Laschet.
Al meer dan een jaar hing de kandidatuur van Söder in de lucht. In de media zei hij steeds dat zijn „taak in Beieren” lag, maar begin deze maand schoof de CSU hem toch naar voren als kanselierskandidaat. Binnen de gezamenlijke ”Union” was het toen crisis, want welke van de twee moest het worden?
Helemaal uniek was deze crisis niet. In 1979 waren er ook twee kandidaten: de CDU’er Helmut Kohl en de CSU’er Franz Josef Strauss. De Bondsdagfractie hakte toen de knoop door: Strauss werd kandidaat. Hij verloor echter de verkiezingen. In 2002 was de Beierse premier Edmund Stoiber lijsttrekker namens de twee partijen, maar ook hij verloor. Beieren heeft dus nog nooit een bondskanselier geleverd.
Begin deze week werd het spannend. Maandagavond besloot het bestuur van de CDU vast te houden aan de kandidatuur van Laschet. Zou Söder kiezen voor de ramkoers? Verstandig genoeg besloot hij echter zich bij die keus neer te leggen. Kiezers houden niet van ruzie in de partij. En het zal voor de Union nog lastig genoeg worden om in september genoeg kiezers te trekken. In maart verloor de partij nog in twee deelstaten en de peilingen voorspellen uitsluitend slecht weer.
Laschet is duidelijk minder kleurrijk dan Söder, maar dat hoeft geen verkeerde keus te zijn. De lijsttrekker wil de lijn van Merkel doortrekken. Weinig verandering dus op het gebied van milieu, migratie en Europa. Je hoeft het daar niet mee eens te zijn, maar je weet wel wat je hebt.
Merkel gaat al bijna zestien jaar mee als bondskanselier en is daarmee een van de machtigste mensen in Europa. In elk jaar van haar leiderschap is meermalen haar politieke einde voorspeld. In zekere zin is ze een saaie vrouw. Mede daarom is ze doorlopend onderschat. Als Laschet ook daarin op haar lijkt, zullen we nog veel van hem horen.
En Söder? Die kan zich troosten met het lot van Kohl. Die moest in 1979 wijken voor Strauss, maar werd in 1982 alsnog bondskanselier. En tot nu toe de langstzittende.