Op 1 januari waren er 85.500 winkels in Nederland, ongeveer 900 minder dan begin 2020. Die afname past in een langjarige neergang, want sinds 2010 nam het aantal winkels met bijna 14 procent af. Gevolgen van de coronacrisis ziet het statistiekbureau niet direct.

De zogeheten winkeldichtheid daalt in 61 procent van de Nederlandse gemeenten. Het hardst gebeurt dat in het Zuid-Hollandse Hendrik-Ido-Ambacht. Daar nam het aantal winkels vorig jaar met 13,5 procent af. Andere gemeenten met een behoorlijke krimp zijn Kampen, Tiel, Zwolle en de Molenlanden. Ook Epe, Harderwijk, Nunspeet, Hardinxveld-Giessendam en Tholen raken relatief veel winkels kwijt.

Gemeenten waar juist winkels bij zijn gekomen, zijn onder meer Reimerswaal, Rhenen, Krimpen aan de IJssel, Elburg en Alblasserdam.

Kleding- en schoenenwinkels

Vorig jaar verdwenen vooral non-foodwinkels, waaronder kleding- en schoenenwinkels. Het aantal computerwinkels nam het hardst toe. Dat is te danken aan het grote aantal thuiswerkers als gevolg van de coronamaatregelen, veronderstelt een woordvoerder van INretail, de brancheorganisatie van non-food winkeliers.

INretail waarschuwt dat het zaak is dat de vitaliteit van winkelgebieden behouden blijft. Gemeenten moeten daar beleid op maken, zegt de woordvoerder. „Dat winkelcentra compacter worden is niet erg, als er maar voldoende spreiding in het aanbod blijft. Vooral in kleine dorpen hebben ondernemers elkaar hard nodig. Als daar winkels wegvallen, krijgen de overblijvers het nog moeilijker.”

Steunmaatregelen

Dat er vorig jaar geen snellere teruggang is geweest, is volgens de organisatie onder meer te danken aan de steunmaatregelen van de overheid. „Die moet vooral niet te snel worden afgebouwd. Als de winkels weer open mogen, moeten ondernemers ruimte houden om te kunnen investeren.”

Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is het afnemen van het winkelbestand in veel gemeenten duidelijk zichtbaar. „Die heeft een nadelig effect op de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van binnencentra in zowel steden als dorpen. Gemeenten voorzien bij het aflopen van de coronasteun faillissementen, toenemende leegstand en ondermijning. We zijn hierover met de provincies en het Rijk in gesprek”, aldus een woordvoerster.

MKB-Nederland zegt dat het voor zelfstandige ondernemers moeilijk concurreren is met grote online aanbieders, maar ook met de grote ketens die steeds meer winkelcentra domineren. „In nieuw te ontwikkelen winkelcentra komen kleinere winkels er al bijna niet meer tussen. Dat is jammer, want daardoor gaan winkelgebieden steeds meer op elkaar lijken”, zegt een woordvoerster.