De huidige situatie betekent dat „we ons grondgebied en dat van onze bondgenoten niet kunnen beschermen. Dat we niet de missies kunnen uitvoeren die noodzakelijk zijn”, aldus de nieuwe Commandant der Strijdkrachten (CDS). Het leger kan niet de veiligheid bieden die de Grondwet voorschrijft, zei hij.

Volgens Eichelsheim zijn brandhaarden dichterbij dan burgers zich realiseren. Hij verwees daarbij naar Oekraïne en Syrië. „De naïviteit en overtuiging dat het ons niet raakt, moeten we echt ver achter ons laten.”

In de NAVO is eerder afgesproken dat de lidstaten over drie jaar 2 procent van het bruto binnenlands product uitgeven aan Defensie. Dan moet er meer dan 7 miljard euro jaarlijks bij. Om tot het Europees gemiddelde te komen, moet er structureel al 4 miljard euro bij. Dat Nederland de norm niet haalt „ondermijnt onze geloofwaardigheid als collectief en schaadt tegelijkertijd ons eigen belang”, vindt Eichelsheim.

De afgelopen jaren kreeg Defensie er wel weer geld bij. „De goede weg is ingeslagen”, zei luitenant-admiraal Rob Bauer, de scheidende CDS. Maar hij waarschuwde dat het vertrouwen „broos” is. Volgens hem moet er „fors” geïnvesteerd worden. Het is belangrijk dat duidelijk wordt wat er op de lange termijn gaat gebeuren met de koers en het budget van Defensie, benadrukte Bauer, die naar de NAVO vertrekt.

Demissionair minister Ank Bijleveld van Defensie zei bij de overdracht dat de krijgsmacht voor grote uitdagingen staat. „Een militair aanzwellend China, en een Rusland dat raketten klaarzet met de neus naar Europa, en troepen op de grens met Oekraïne. Dictators in meerdere landen die democratie verpulveren. Een veranderend klimaat dat voor natuurgeweld zorgt.”

Eichelsheim is de eerste CDS met een gevechtsinsigne. Hij heeft dat verdiend met zijn inzet in Afghanistan. Hij was eerder onder meer baas van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD).