Met deze boodschap probeerden de bewindslieden tijdens de coronapersconferentie de laatste restjes hoop in de samenleving op het eerder schrappen van maatregelen weg te nemen. Die hoop was ontstaan nadat was gelekt dat het kabinet erover nadacht om per 21 april Nederland weer wat van het slot te halen.

Premier Rutte constateerde dat het geduld in de samenleving afneemt. Dat is volgens hem „volkomen begrijpelijk”, maar de situatie in de ziekenhuizen is niet minder nijpend. Zo noemde de premier dat er op dit moment 160.000 mensen besmettelijk zijn – evenveel als in april vorig jaar tijdens de eerste coronagolf. Daarnaast is er een hoog ziekteverzuim in ziekenhuizen en worden planbare operaties uitgesteld.

Toch ziet premier Rutte ook lichtpuntjes; sterker nog: „Het einde is in zicht.” Daarom wil het kabinet, conform het dinsdag gepresenteerde openingsplan, woensdag 28 april de zwaarste maatregelen loslaten. Eind april zou dan de avondklok verleden tijd zijn, thuis zijn er dan weer twee bezoekers welkom en de terrassen gaan onder voorwaarden weer open.

De belangrijkste voorwaarde voor versoepelen per 28 april is dat de piek van de derde coronagolf voorbij is. Dat houdt volgens minister De Jonge in dat de instroom van in het ziekenhuis opgenomen coronapatiënten ten minste een aantal dagen op rij gedaald moet zijn. Volgende week dinsdag beslist het kabinet of de eerste beperkende maatregelen daadwerkelijk opgeheven kunnen worden.

Het openingsplan moet duidelijk maken hoe Nederland beetje voor beetje weer van het slot wordt gehaald. Volgens minister De Jonge schetst het plan „de route naar de zomer in vijf stappen.” Bij stap twee zou halverwege mei in de buitenlucht meer mogelijk moet zijn. Eind mei zou de horeca onder voorwaarden de deuren kunnen openen en kunnen groepen van 30 personen weer samenkomen.

Begin juli bevindt Nederland zich volgens het openingsplan in de fase waarin de beperkingen tot het laagste niveau kunnen worden teruggeschroefd. Op enig moment daarna dient het kabinet te besluiten wanneer het verantwoord is om terug te keren naar het oude normaal. Wanneer de basismaatregelen losgelaten kunnen worden, zegt het openingsplan niet.

De genoemde data in de opvolger van de routekaart zijn met de nodige onzekerheid omgeven. Tegenvallende vaccinatieleveringen zouden zo maar voor vertraging kunnen zorgen. De mate waarin het vaccin beschermt tegen mutaties en de mate waarin mensen voor de tweede keer met het virus besmet kunnen raken, zijn andere redenen die versoepelingen in de weg kunnen staan.

Daarom konden premier Rutte en minister De Jonge niet genoeg benadrukken dat de datum in het openingsplan waarop maatregelen worden losgelaten „geen zekerheid en geen belofte” is. Tegelijkertijd liet premier Rutte weten dat „als we denken dat het niet mogelijk is, we het ook niet zouden opschrijven.”

Het plan is gebaseerd op een RIVM-raming van het aantal bezette ziekenhuisbedden door covid-patiënten. Eind april is naar verwachting de piek bereikt, waarna de bezetting terugloopt tot een minimum begin juli.

In de raming is er vanuit gegaan dat de coronamaatregelen die op dit moment gelden tot die tijd van kracht blijven. Als het kabinet echter tussentijds versoepelingen doorvoert, zal het aantal bezette ziekenhuisbedden minder snel afnemen. Daardoor kan het dan weer langer duren voordat de geplande maatregelen worden opgeheven.