Onderzoeksplatform Follow The Money (FTM) publiceerde dinsdag een artikel over de overeenkomst met de stichting. Vanuit de overheid vloeit 925 miljoen euro naar de stichting om de sneltesten uit te voeren, maar aan de deal ging geen aanbesteding vooraf. Over de voorwaarden van de overeenkomst is weinig bekend. De stichting heeft geen raad van toezicht en in de statuten staat niks over hoe het geld moet worden besteed, schrijft FTM. Vragen die FTM aan het ministerie stelde, werden niet beantwoord.

Bovendien zou Stichting Open Nederland slechts één sneltestaanbieder, het Baarnse Lead Healthcare, hebben benaderd om de testevenementen voor platform Testen voor Toegang uit te voeren. Lead Healthcare mag deze maand daardoor zo’n 200.000 sneltests uitvoeren op kosten van de overheid, maar dat is het gevolg van oneerlijke concurrentie, vinden twintig sneltestbedrijven. Daarom hebben de sneltestbedrijven een kort geding aangespannen tegen Stichting Open Nederland.

Het ministerie van VWS zegt dat het niet eerder dan dinsdagmiddag lukte om inhoudelijk op de vragen uit het artikel te reageren. Een woordvoerder benadrukt dat het bedrag van 925 miljoen euro een begroting voor de periode tot eind augustus is, en slechts een deel daarvan (minder dan 10 procent) daadwerkelijk aan de stichting is overgemaakt. Het gaat daarbij alleen om het geld voor de eerste fases van dit project. Daarbij is omwille van de snelheid niet gekozen voor een aanbestedingsprocedure, zegt VWS.

Het geld dat de stichting tot nu toe heeft ontvangen, is bedoeld voor het project tot het eind van deze maand. Daarna wordt het aantal tests sterk opgevoerd, en nemen ook de budgetten toe. Over de invulling daarvan zijn afspraken vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst, waarin ook is vastgelegd hoe verantwoording wordt afgelegd over de besteding van het geld. De tests die dan worden afgenomen, worden bovendien wel aanbesteed. Per fase wordt gekeken hoeveel er nodig is en of het geld wel goed is uitgegeven, aldus het departement.

Volgens VWS is er voor de constructie met een stichting gekozen omdat er binnen de overheid geen infrastructuur is waarbinnen toegangstesten georganiseerd kan worden. Het bedrijfsleven kwam met dit initiatief, en via de stichting kon het ministerie dat steunen. De Tweede Kamer zou hoe dan ook over de invulling van die samenwerking op de hoogte gehouden worden, aldus de woordvoerder.

De SGP wil dat het ministerie nog vóór het coronadebat van donderdag „alle documenten die betrekking hebben op de overeenkomst tussen het ministerie van VWS en Stichting Open Nederland” naar de Kamer stuurt. Die oproep wordt gesteund door ten minste VVD, D66, CDA, PvdA, SP, GroenLinks en ChristenUnie.