De ChristenUnie stemde vorige week tijdens het debat over de Omtzigt-affaire tegen een motie van wantrouwen aan het adres van VVD-voorman Rutte en voor een motie van afkeuring. Dat gebeurde na een grondige afweging. Stemmen voor de motie van wantrouwen zou betekenen dat Rutte direct zijn biezen zou moeten pakken. En dat zou volgens de ChristenUnie niet goed zijn, want het demissionaire kabinet bestrijdt momenteel de coronapandemie. Een motie van afkeuring was volgens de CU wel op zijn plaats omdat de verdediging van Rutte in de Omtzigt-affaire niet geloofwaardig was.

De volgende ochtend kregen Segers en consorten veel kritiek over zich heen uit de achterban. De CU-jongeren, veel kiezers en enkele kandidaat-Kamerleden vonden dat de fractie voor de motie van wantrouwen had moeten stemmen.

De CU-leiding schrok van de reacties en besloot dat er een statement gemaakt moest worden, onder meer om de achterban weer op een lijn te krijgen. In het Nederlands Dagblad stelde Segers vorige week zaterdag dat hij niet deelneemt aan formatiebesprekingen als de VVD Rutte handhaaft als leider en als premierskandidaat. Er moet een andere bestuurscultuur komen en Rutte kan volgens Segers niet geloofwaardig leidinggeven aan dat proces. Hij is te veel het boegbeeld van de oude cultuur.

De opmerkingen van Segers sloegen zaterdag in als een bom op het Binnenhof. Als iemand mogelijk verwachtte dat na zijn uitspraak de VVD zich los zou gaan maken van Rutte, dan kwam hij bedrogen uit. Het omgekeerde gebeurde, de partij ging als één man achter haar leider staan. En Segers kreeg de volle laag. VVD’ers maakten hem op stille zaterdag uit voor ”Judas” en ”Farisegers”. Segers trok wel een hele grote broek aan door de VVD zo moralistisch toe te spreken, zo klonk het deze week in de Haagse wandelgangen.

Mogelijk heeft Segers onderschat hoe zijn opmerkingen bij de VVD over zouden komen. Rutte is de voorman en de premier van de liberalen. Iemand is niet zomaar tien jaar premier van een land en wint niet zomaar drie verkiezingen op rij.

Premier Rutte hield zich eerst gedeisd, maar maakte diezelfde zaterdag de terechte opmerking dat de ene fractie, dit geval de ChristenUnie, niet gaat over het personeelsbeleid van een andere fractie, in dit geval de VVD. Voor het gemak vergat de premier overigens dat hij dezelfde fout maakte toen hij bij de verkenners pleitte voor een ”functie elders” van CDA-Kamerlid Omtzigt.

Vervolgens is de vraag of Segers al dan niet terecht Rutte als boegbeeld ziet van de oude politiek. Feit is dat ook in deze kabinetsperiode de top van het kabinet en de fractievoorzitters van de regeringspartijen elke maandagmorgen bij elkaar kwamen om de belangrijkste zaken onderling af te stemmen in het zogeheten coalitieoverleg.

Feit is ook dat bij dat overleg namens de ChristenUnie meestal vicepremier Schouten en fractieleider Segers aanschoven. In die zin zijn zij dus ook representanten van de oude politiek. Mogen zij –en alle andere bewindslieden van Rutte III– dan ook niet deelnemen aan de formatiebesprekingen en ook niet toetreden tot een nieuwe regering? Volgens Segers’ eigen definitie niet.

Wel heeft de CU-voorman natuurlijk gelijk wanneer hij stelt dat Rutte door zijn gedraai de verdenking op zich laadt dat hij zijn oude manier van machtspolitiek bedrijven niet los kan laten.

Hoe dit ook zij, de actie van Segers kan vroeg of laat als een boemerang op hem terugkeren. De reacties vanuit VVD-zijde op zijn opmerkingen waren nogal boosaardig. Dat betekent dat Segers de liberalen in het diepst van hun ziel raakte. Dit soort persoonlijke aanvallen vergeten politici niet.

Liberalen zouden de ChristenUnie dwars kunnen gaan zitten. Bijvoorbeeld door hun meegaande houding op gevoelige thema’s voor de CU te laten varen. Te denken valt aan discussies over medische ethiek, de vrijheid van onderwijs of de bijzondere positie die kerken hebben in onze samenleving, zo zeggen ingewijden.

Segers speelt dus hoog spel. Kan hij nog terug? Vooralsnog heeft hij zich voor de komende tijd in een lastige positie gemanoeuvreerd. Maar zeg in de politiek nooit nooit. Politici kunnen altijd op hun schreden terugkeren. Al kost dat gewoonlijk wel tijd. Tijd bijvoorbeeld om voor het gewijzigde standpunt plausibele woorden te vinden.