De Tweede Kamer wil dat alle gespreksverslagen van de informateur openbaar komen. Tjeenk Willink maakte woensdag tijdens zijn eerste ontmoeting met de pers al duidelijk dat dat niet werkbaar is. Soms worden dingen in beslotenheid besproken en komt alleen het eindresultaat naar buiten.

Dat is tegen het zere been van JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans. Hij stoort zich aan het feit dat de informateur formatiegesprekken ‘off the record’ niet uitsluit. Donderdag maakte Eerdmans zijn bezwaren kenbaar tijdens zijn gesprek met de informateur.

SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij heeft kennelijk meer ervaring met onderhandelingsprocessen. Ook hij steunde die motie die vroeg om openbaarheid, maar hij is wel blij met de ruimte die Tjeenk Willink neemt om in vertrouwen te spreken met politici: „Het is onwerkbaar als je in het hele formatieproces elke uitspraak in de openbaarheid zou moeten doen.”

ChristenUnie-voorman Segers scherpte donderdag bij de informateur zijn uitgangspunt aan dat hij geen rol voor de CU ziet bij de onderhandelingen.

Vorige week liet Segers weten dat hij niet deel wilde nemen aan onderhandelingen en aan een regering waarin VVD-voorman Rutte deelneemt. Dat kwam hem te staan op boze reacties uit het VVD-kamp.

Donderdag ging Segers een stapje verder. Hij wil helemaal niet deelnemen aan een volgende regering: „Ik zie geen rol voor ons in een coalitie, dat heb ik binnen aangegeven.”

Maar Segers neemt geen verantwoordelijkheidsvakantie. Een constructieve rol vanuit de oppositie is voor hem wel degelijk een optie. Dat zou bijvoorbeeld actueel worden als er een minderheidskabinet komt.

De Partij voor de Dieren vindt een minderheidskabinet een aantrekkelijke optie. De coalitie schrijft dan een kort regeerakkoord en laat de rest over aan het debat in de Tweede Kamer.

Fractievoorzitter Esther Ouwehand stelde donderdag bij informateur Tjeek Willink wel een belangrijke voorwaarde aan een minderheidskabinet: de grootste partij, de VVD, mag daaraan niet deelnemen.

Ouwehand houdt de liberalen verantwoordelijk voor de bestuurs-
cultuur van de afgelopen jaren waarin de top van het kabinet en de fractievoorzitters van regeringspartijen op maandagen onderlinge afspraken maakten. De vorming van een minderheidskabinet en een regeerakkoord op hoofdlijnen kunnen die bestuurscultuur doorbreken, zo denkt de Ouwehand.

Ook DENK en BIJ1 pleiten voor een nieuwe bestuurscultuur. En voor een kabinet zonder Rutte.