Rechtbank wil meer onderzoek naar Afghaans bombardement
De rechtbank in Den Haag wil dat de Staat verder onderzoek doet naar wat er precies is gebeurd in aanloop naar het bombardement in de Afghaanse stad Chora in 2007, waarbij vijftig tot tachtig burgerdoden zijn gevallen. Specifiek hebben de rechters maandag gevraagd welke informatie precies heeft geleid tot het bombarderen van huizen.
In de behandeling van de zaak is duidelijk geworden dat op enig moment Afghaanse huizen zijn aangemerkt als militair doelwit, omdat er schoten zouden zijn waargenomen. Nieuwe informatie van ongeveer een dag later heeft daadwerkelijk geleid tot het bombarderen van de woningen.
Welke informatie dat is, wordt verder niet gespecificeerd in logboeken en andere documenten. De rechtbank wil dan ook dat de Staat nogmaals zoekt. „We begrijpen dat dit moeilijk is, omdat informatie er mogelijk domweg niet is of omdat we tegen de grenzen aanlopen van wat er tegen de rechtbank mag worden gezegd”, aldus de voorzitter van de rechtbank.
„Bijvoorbeeld omdat het om inlichtingen van andere mogendheden gaat. Maar dat neemt niet weg dat we een reconstructie willen van het moment van de beschietingen tot het moment dat de bommen zijn afgeworpen.”
Slachtoffers en nabestaanden eisen een schadevergoeding van Defensie. Zij lagen met hun families in de huizen te slapen toen de bommen vielen. Hun advocaat Liesbeth Zegveld heeft betoogd dat de bombardementen buitenproportioneel waren en heeft daarnaast aangevoerd dat de burgers niet van tevoren zijn gewaarschuwd.
Dit wordt tegengesproken door de landsadvocaat. Er zouden tekenen zijn dat de Taliban-strijders de white compound, waar de Nederlandse commandopost was, „onder de voet wilden lopen”.
„De commandant stond voor een zware beslissing. Hij kon terugtrekken en Chora aan zijn lot overlaten. Maar hij koos voor verdediging.” Hierbij is ook meegewogen dat de bevolking risico zou lopen vermoord te worden door Taliban-strijders als Nederlandse militairen zich zouden terugtrekken. En de Nederlandse militairen wisten niet beter dan dat de lokale autoriteiten wel degelijk de burgers hadden gewaarschuwd, aldus de landsadvocaat.
De rechtbank kan vanwege de nieuwe zoekslag voorlopig nog geen uitspraak doen. In juni wordt de zaak hervat.