Albertus Christiaan van Raalte (1811-1876) scheidde zich in 1835 af van de Nederlandse Hervormde Kerk. In zijn gemeente Genemuiden begon hij met de opleiding van predikanten. Hij zette die voort in Ommen, waar hij zo’n twintig predikanten opleidde. Van Raalte vertrok in 1846 met een aantal volgelingen naar de VS.

Het huis in Ommen waar de theoloog gewoond heeft –en waar hij theologiestudenten lesgaf– kan dus met enig recht de eerste theologische school van de afgescheidenen genoemd worden. Het gebouw aan de Van Raaltestaat raakte de afgelopen jaren echter steeds verder in verval.

De gemeenteraad van Ommen heeft jarenlang naar mogelijkheden gezocht om het historische pand van de sloop te redden. Al in 2007 nam de raad daartoe een motie aan. Wethouder Ko Scheele heeft zich ervoor ingezet om het huis te behouden. Scheele is er, samen met anderen, zelfs voor naar Holland (Michigan) geweest, waar Van Raalte naartoe gegaan was. Hij pleitte daar voor behoud van het huis, maar kreeg geen financiële steun. Ook de Stichting Van Raaltehuis kreeg uiteindelijk niets voor elkaar. Het pand is begin dit jaar gesloopt. Het is nog onbekend wat er met de locatie gaat gebeuren. Misschien komen er woningen. „Dat lag niet aan de familie Takman, de eigenaar van het pand”, zegt wethouder Scheele. „Takman heeft een sloopvergunning voor het pand jarenlang niet geëffectueerd om ons ter wille te zijn. De gemeente heeft samen met hem naar de mogelijkheden gekeken, maar het is niet gelukt. De verzekering wilde het bewuste pand vanwege de bouwvallige staat vanaf 1 januari niet meer verzekeren en daarom ook de ernaast gelegen opstallen van Takman niet.”

De herinnering aan Van Raalte verdwijnt niet uit Ommen, verzekert Scheele. „In het gebouw van het voormalige Streekmuseum verrijst een nieuw cultureel centrum. Daarin komt ruimte voor de geschiedenis van Ommen. Ook Van Raalte krijgt er een hoek. Er komen fysieke herinneringen aan het Van Raaltehuis en beeldmateriaal. De opening van het gebouw vindt plaats in de herfst. ”

Jan Heijink van Stichting Van Raaltehuis noemt de sloop „jammer maar onvermijdelijk.” Heijink: „We hebben alles geprobeerd, maar het is niet gelukt. We zijn ingehaald door de werkelijkheid.” Hij constateert dat er te weinig draagvlak was voor het behoud van het huis. „Dat bleek uit het geringe aantal reacties na de sloop van de bouwval.”

De stichting stopt niet. „We blijven ons inspannen om het gedachtegoed van Van Raalte onder de aandacht te brengen”, zegt Heijink. „We gaan ons herpakken en nieuwe doelen stellen. We willen contact zoeken met prof. dr. George Harinck, die zich in het verleden uitgesproken heeft voor het behoud van het Van Raaltehuis.”

De stichting werkt mee aan de totstandkoming van een herinneringshoek aan Van Raalte in het cultureel centrum. „We hebben een kopie van het beeld van Van Raalte dat in Michigan staat. Dat staat nu in het gemeentehuis. Verder denken we aan foto’s van Van Raalte en van het huis. Misschien kunnen een steen uit het huis van Van Raalte uit Michigan en een steen van dit Van Raaltehuis, die we in bezit hebben, een plaats krijgen. Mogelijk is er ruimte voor boeken en filmpjes over Van Raalte en de Afscheiding. Binnenkort hebben we daarover een gesprek.”