Als de PVV niet bij voorbaat uitgesloten wil worden van deelname aan de formatie van een volgend kabinet zal de PVV-leider, als het aan Rutte ligt, allereerst zijn excuses moeten aanbieden voor zijn ”minder-Marokkanen”-uitspraak. Deze uitspraak voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 neemt Rutte hem nog altijd „zeer kwalijk.”

In de tweede plaats zou Wilders de „belachelijke passages over het sluiten van moskeeën en het afpakken van de koran” uit zijn verkiezingsprogramma moeten schrappen. Hetzelfde geldt voor het PVV-standpunt dat Nederlanders met een tweede nationaliteit geen stemrecht hebben.

Wilders bleek niet van zins de uitgestoken hand van Rutte te vatten. „In nog geen honderdduizend jaar”, zo maakte hij de VVD-leider duidelijk. Eerder die dag stelde Wilders dat hij niet bereid was „in een kabinet te gaan zitten dat er niet voor zorgt dat de immigratie fors wordt beperkt.”

42 miljard

In de Koninklijke Schouwburg in Den Haag stonden de zes lijsttrekkers tegenover elkaar van de partijen die in het afgelopen jaar gemiddeld het grootst waren in de peilingen van EenVandaag en Ipsos.

Ploumen (PvdA) verweet Hoekstra (CDA) in een onderling debat over de kloof tussen arm en rijk dat het CDA voor meer verdeeldheid zorgt door de duur van een werkloosheidsuitkering van twee naar een jaar terug te brengen. Ook het niet verhogen van het wettelijk minimumloon en het vragen van een eigen bijdrage voor een bezoek aan de huisartsenpost in de avonduren of in het weekend zou daaraan bijdragen.

Hoekstra reageerde daarop door Ploumen eraan te herinneren dat zij zo’n 3,5 miljard euro van de lasten van de werkloosheidswet bij de werkgevers neerlegt.

De CDA-leider vroeg Ploumen ook om een antwoord op de vraag waarom zij de lasten voor het bedrijfsleven met 42 miljard euro wil verhogen. Volgens Hoekstra maakt de PvdA daarmee de economie „kapot.”

Amelisweerd

D66-lijsttrekker Kaag en GroenLinks-leider Klaver en hadden meer moeite grote tegenstellingen tussen de partijen te vinden. Een onderling debat over het thema kenniseconomie leidde tot het besluit om samen groene, duurzame handelsafspraken te maken met de Amerikaanse president Joe Biden.

Klaver, die het klimaat de grootste uitdaging van deze tijd noemt, wilde van Kaag weten of D66 tegen het kappen van de eeuwenoude bomen bij Amelisweerd is. Het kappen van deze bomen om vervolgens een snelweg aan te kunnen leggen staat er volgens Klaver symbool voor hoe het kabinet met het klimaatvraagstuk omgaat. Kaag toonde zich bereid „waar mogelijk” samen op te trekken om de klimaatopgave als geheel te realiseren.