„Zo’n succesverhaal staat in schril contrast met het feit dat we een paar jaar geleden onze onderzoeksactiviteiten naar coronavirussen bijna hadden stopgezet, wegens een algemeen gebrek aan belangstelling en financiering”, reageert hoogleraar Eric Snijder op het positieve oordeel over het vaccin. Hij was samen met viroloog Marjolein Kikkert verantwoordelijk voor de belangrijke bijdragen die het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) leverde aan de ontwikkeling ervan.

LUMC-onderzoekers bestuderen de materie al dertig jaar. „Zonder decennia aan voorafgaand fundamenteel academisch onderzoek naar coronavirussen en vaccinatietechnologieën zou deze snelle oplossing voor een wereldwijd probleem niet mogelijk zijn geweest”, aldus Snijder. Wat hem betreft is „duidelijk dat kennis over virussen en hun overdracht van cruciaal belang zijn om een toekomstige pandemie te voorkomen”.

Vaccinmaker Janssen uit Leiden benaderde de Moleculaire Virologiegroep van het LUMC in februari 2020 met het voorstel om samen te werken bij de ontwikkeling van een coronavaccin. Het LUMC was daar goed op toegerust, zowel qua laboratoriumfaciliteiten als qua personeel en ervaring. „Op basis van onder andere onze testresultaten heeft Janssen kandidaat-vaccins geselecteerd voor de tweede fase van het project”, legt onderzoeksanalist Tim Dalebout uit op de website van het academische ziekenhuis.

De samenwerking leidde uiteindelijk tot de ontwikkeling van een effectief vaccin, waarvan slechts één prik nodig is. Van de andere drie coronavaccins die tot nog toe zijn goedgekeurd in de EU zijn twee prikken nodig voor een goede bescherming.

„De samenwerking tussen het LUMC en Janssen zal zich hopelijk vertalen in een resultaat met wereldwijde impact”, aldus het ziekenhuis. De volgende fase in het vaccinproject is om na te gaan of door mutaties van het virus aanpassingen aan het vaccin nodig zijn, „nu of in de toekomst”. Hoopgevend is dat het vaccin onder meer is uitgetest in Zuid-Afrika, waar zoals bekend een specifieke gemuteerde versie van het virus de overhand heeft. Daartegen bleek het vaccin voldoende effectief.