„Het eerste wat ze je ontnemen is je naam. Je wordt een nummer. Ik zal worden behandeld en aangepakt als een dier”, zegt gevangene 42 in een video. „Totdat ik sterf. Het enige wat ik kan doen, is bidden. Maar nooit hardop. Huilend verlangt mijn hart in deze gevangenis naar mijn Hemelse Vader.”

Het ingrijpende verhaal van deze christen klinkt tijdens de eerste virtuele reis van Open Doors, die voert naar Noord-Korea. Gastheer Peter neemt de ‘reizigers’ –allemaal thuis achter het beeldscherm– tijdens een livestream mee naar „het land nummer 1.” Noord-Korea voert al jaren de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors aan.

De uitzending moet het gevoel van een reis opwekken. De kijker waant zich tijdens het aftellen naar de start van de livestream in de vertrekhal van een vliegveld. Het geroezemoes dat de kamer vult, neemt plots af. Dan klinkt Psalm 121, „een reizigerspsalm.” De reis is begonnen.

Live-ontmoeting

In de loop van de twee avonden die de reis lang is, wisselen interactieve momenten zich af met verhalen van medewerkers van Open Doors en met die van twee Noord-Koreanen zelf. Een van hen is de christin Hea Woo. Haar man sterft in een strafkamp. Zelf belandt ze ook in een werkkamp vanwege haar geloof, maar ze overleeft het.

In een vooraf opgenomen videoboodschap bedankt Hea Woo de aanwezigen voor al het gebed en de steun voor christenen in het land van Kim Jong-un. „U realiseert zich misschien niet hoe enorm waardevol het voor mij is wat u doet.”

Ook is er een live-ontmoeting met Timothy. Vóór zijn vlucht naar Europa leefde hij als kind jarenlang op straat in Noord-Korea. Hij vertelt over de vreselijke realiteit voor christenen in het land en beantwoordt enkele vragen van de kijkers.

Positief verrast

Gewoonlijk organiseert Open Doors jaarlijks zo’n dertig fysieke reizen naar de vervolgde kerk. Maar sinds vorig jaar gooit het coronavirus roet in het eten. „We zochten daarom andere manieren om Nederlandse christenen te betrekken bij de vervolgde kerk”, zegt Marjon Snel, woordvoerder van Open Doors. „Toen is het idee van de virtuele reizen geboren.”

Voor de reis naar Noord-Korea kwamen meer dan 500 aanmeldingen binnen. Het werkelijke aantal kijkers ligt nog wat hoger, denkt Snel. „Veel mensen kijken met z’n tweeën. Naar schatting hebben zo’n 700 à 800 mensen gekeken.” Ze is „positief verrast” door het grote aantal aanmeldingen. „We hoopten natuurlijk op een flink aantal mensen, maar vooraf rekenden we niet op honderden aanmeldingen.”

De kijkers komen uit het hele land en zelfs van daarbuiten, blijkt uit de vele reacties tijdens de uitzending. Daarnaast is jong en oud vertegenwoordigd: de jongste die reageert is 9, de oudste 70. Er haken mensen in Nederland aan die normaal gesproken niet op reis zouden gaan, zegt Snel. „Denk aan ouderen of fysiek zwakke mensen.” Ook het percentage jongvolwassenen verrast de woordvoerder.

Anonimiteit

Ondanks het virtuele karakter van de reis, is deze niet helemaal zonder risico. Tijdens de uitzending wordt de kijker met klem verzocht om geen opnames te maken of te verspreiden. Sommige sprekers dragen niet alleen een mondkapje vanwege corona, het is ook een handig hulpmiddel om hun identiteit te verhullen. Want ook de „verkeerde mensen achter de verkeerde bureaus” zouden kunnen meekijken, zegt Snel.

Het was een lastige afweging tussen de anonimiteit van de medewerkers van Open Doors en de kijkbaarheid van de uitzending, geeft de woordvoerder aan. „We zijn op zoek gegaan naar een vorm die én acceptabel was voor de veiligheid én acceptabel voor de kijkers. Dat is trouwens een dilemma dat inherent is aan al het werk van Open Doors.”

Over de deelname van iemand uit Noord-Korea zelf bestaat geen twijfel: „Onmogelijk.” „Al zou het technisch wel mogelijk zijn, dan zouden we het vanwege de veiligheid nog zeker niet doen.” Autoritaire regimes maken namelijk op een handige manier gebruik van de moderne techniek om de privacy van mensen binnen te dringen, ziet de woordvoerder. „Vorig jaar Pasen kwam een gemeente in China vanwege corona bij elkaar via Zoom. De volgende dag stond de politie op de stoep bij heel veel mensen. Via de onlinegegevens die je achterlaat, hadden ze hen achterhaald.”

In eerste instantie stond er, naast de reis naar Noord-Korea, alleen nog een bezoek aan Egypte gepland. Ook voor die reis kreeg Open Doors honderden aanmeldingen binnen. Vanwege de enorme belangstelling is de organisatie nu van plan om nog meer virtuele tripjes te gaan organiseren, ook als fysieke bezoeken weer mogelijk worden. „Virtuele reizen zijn niet meer weg te denken.”