Grote schoonmaak in India
Als wij op een zekere dag in het vroege voorjaar thuiskwamen van school was ons huis ons huis niet meer. Alles was veranderd, niets stond meer op z’n vertrouwde plek. Alle moeders hadden in die dagen een mysterieus licht in de ogen. Hun lopen was bijna dansen. Ze zongen. Al deze jeugdherinneringen dringen zich op, hier in het verre India.
Onze moeders sloegen het stof uit de kleden met mattenkloppers. Hier in Mumbai slaan ze er ook op los om de zaak schoon te krijgen. De plek heet Dhobi Ghat. In zo’n 700 met sopwater gevulde betonnen bekkens staan de dhobi’s, de schoonmakers, tot de knieën in het water om te boenen, te slaan en te schrobben. Duizenden stuks kleding en linnengoed uit de chique woningen van de rijken, de ziekenhuizen en de hotels worden hier dagelijks verwerkt.
De schoonmaakwoede van onze moeders duurde maar kort. Voor Pasen moest het klaar zijn. Waarschijnlijk gaat dat terug op het Joodse gebruik om voor Pesach het hele huis te reinigen volgens voorschriften uit de Thora.
In Dhobi Ghat is het werk nooit klaar. Hier gaat het altijd door, zeven dagen in de week, veertien uur per dag: ’s ochtends wassen, ’s middags drogen.
Als ik naar de knijperloze lijnen kijk, denk ik: Het lijkt wel Urk. Zou de grote schoonmaak, zoals de Hollandse traditie werd genoemd, daar nog altijd bestaan?
Sjaak Verboom (1957) is fotograaf en gespecialiseerd in portret- en documentairefotografie. Als fotojournalist heeft hij veel landen bezocht met het doel lokale situaties vast te leggen. In India fotografeerde hij ’s werelds grootste door mensen aangedreven openluchtwasserij, Dhobi Ghat.