In het Kieskompas krijgen mensen dertig stellingen voorgelegd. Na het beantwoorden zien ze op een kaart waar ze zelf staan op het politieke landschap en waar de partijen staan. Het Kieskompas kan nog niet zeggen of er stellingen zijn waar de deelnemers het opvallend veel met elkaar eens zijn, en of er partijen zijn die veel naar voren komen.

Aan de verkiezingen doen 37 partijen mee, maar in het Kieskompas staan veertien partijen. Daaronder is één nieuwkomer, JA21 van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Nanninga heeft zich afgesplitst van Forum voor Democratie, Eerdmans is fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam. Andere partijen, zoals Code Oranje, Bij1, Splinter en de Lijst Henk Krol, staan niet op het Kieskompas. „Wij plaatsen partijen die nu in de Tweede Kamer zitten, en nieuwe partijen die vanaf november minstens twee keer minimaal één zetel hebben gekregen in de Peilingwijzer. De enige nieuwkomer die daaraan voldoet is JA21. Vier jaar geleden hadden we Forum voor Democratie er niet bij”, legt directeur Willem Blanken van het Kieskompas uit.

De meeste partijen zijn linkser dan vier jaar geleden, constateert Blanken. Rechtse partijen zijn opgeschoven naar het politieke midden en linkse partijen zijn „een tikje naar links opgeschoven”. En toch doen momenteel vooral VVD en PVV het goed bij kiezers, zegt Blanken. „Zij raken het juiste sentiment. Mensen zoeken bescherming, het gevoel dat de staat voor je zorgt. Voor het eerst is het niet zeker dat kinderen het beter krijgen dan hun ouders. Mensen willen de welvaart breder verdelen, zoeken nieuwe vormen voor de verzorgingsstaat. Dat zijn van oorsprong linkse thema’s, maar linkse partijen weten dat gevoel niet te raken en scoren daar moeilijk op.” Een andere conclusie van Blanken: „Kiezers zijn gematigder dan de partij waar ze op stemmen.”

Kieskompas werd in 2006 opgericht door politicoloog André Krouwel, universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De stemhulp werkt samen met dagblad Trouw. Kieskompas heeft voor drie onderwerpen een verdiepende stemhulp gemaakt: over de zorg, de woningmarkt en het onderwijs. Het WoonKieskompas is ook vanaf woensdag beschikbaar. De kieskompassen over zorg en onderwijs volgen op 24 februari. Daarnaast komen er tests waarmee mensen kunnen zien hoe populistisch ze zelf zijn en hoe ze denken over gelijkheid in vergelijking met de partijen.

De andere stemhulp, StemWijzer, ging een week geleden online en is tot aan woensdag een miljoen keer geraadpleegd, aldus maker ProDemos.