De onthulling van het kunstwerk, twee ineen gevlochten handen achter een glazen plaat, vormde het einde van het zogenaamde kanjerproject.

De restauratie van de stadswallen is een van de projecten die het Rijk in 2002 uitkoos voor de kanjersubsidie. Deze speciale regeling is bedoeld om grootschalige monumenten in oude luister te herstellen, iets wat zonder die subsidie vanwege de hoge kosten voor gemeenten en provincies niet mogelijk is. Inmiddels zijn op deze manier meer dan zestig restauratieprojecten opgestart.

De Gorkumse stadswallen zijn in drie termijnen gerestaureerd. De wallen tussen de Dalemsedijk en de Grote Merwedesluis, die als waterkering dienen, zijn tussen 2000 en 2002 onder regie van het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden versterkt. Ze voldeden niet meer aan de wettelijke veiligheidsnormen en waren op verschillende plaatsen te laag, te weinig stabiel en niet sterk genoeg.

De tweede fase omvatte de restauratie van de Dalemwal, met daaraan voorafgaand een bouwhistorisch onderzoek naar de walmuren. Toen in 2002 extra geld beschikbaar kwam voor grootschalige restauraties van zogenaamde kanjermonumenten, diende Gorinchem opnieuw een aanvraag voor subsidie in. Voor de bekostiging van deze laatste fase was een bedrag van 1,3 miljoen nodig. Uiteindelijk kostte de restauratie zo’n 5 miljoen euro. Veertig procent hiervan bestond uit subsidie.

In de laatste restauratiefase zijn onder andere de kruidmagazijnen in oude glorie hersteld. Deze gebouwen vormen door hun oorspronkelijke militaire functie één geheel met de Gorkumse verdedigingswallen.

De 5,5 kilometer lange wallen zijn oorspronkelijk gebouwd tussen 1584 en 1609 als onderdeel van de Hollandse Waterlinie. De middeleeuwse ommuring bood onvoldoende bescherming tegen belegeraars die waren uitgerust met moderne kanonnen. Pijnlijk bleek het gebrek aan verdediging in 1572, toen de watergeuzen ongestoord de stad konden binnenkomen. Het bleek noodzakelijk een nieuw stelsel verdedigingswerken te ontwikkelen met onder meer elf bastions op de hoeken van de stad.

De vestingwerken beschermden de inwoners van de stad niet alleen tegen wapengeweld, maar ook tegen het water dat regelmatig oprukte. Daarom zijn de aarden stadswallen aan de waterkant destijds versterkt met stenen muren. Bij de laatste restauratie zijn de muren opnieuw versterkt, zodat ze niet alleen hun waterkerende functie behouden hebben, maar tevens een beeld geven van de situatie 400 jaar geleden. Ruim 60.000 nieuwe stenen waren nodig om de walmuur weer in goede staat te brengen. Tot in België is gezocht om het juiste type steen te vinden.

Ondanks alle inzet vindt Gorkummer Martin van Klei dat de restauratie maar half is uitgevoerd. „Eén ding stoort mij verschrikkelijk. De gemeente heeft boven op de wallen een meidoornhaag geplaatst. Prachtig hoor, maar die haag hoort onder de wallen. Dit is zo essentieel voor de muur en de verdediging ervan.”

De historisch goed onderlegde burger is voor de presentatie uitgenodigd om een excursie langs de wallen te geven. Hij steekt zijn mening niet onder stoelen of banken. „Ik heb toegestemd toen de gemeente mij vroeg voor de rondleiding, maar ik zei: Ik laat me de mond niet snoeren.” De dwarsligger, zoals hij zichzelf graag noemt, zet zich al jaren in voor de restauratie van de wallen. Mede door zijn inzet en volharding heeft Gorinchem zijn wallen weer in originele staat willen herstellen.