Zorgprofessionals doen hun best om goede zorg te leveren. Corona laat zien dat ons gezondheidszorgsysteem niet goed werkt. Door marktwerking is het aantal bedden en ic-plaatsen afgestemd op te verwachten ziekenhuisopnames in normale tijden – met een veel te kleine reserveruimte (want die kost te veel).

De maatregelen van de overheid tegen corona zijn vooral gestuurd door de situatie in de ziekenhuizen. Dat geeft te denken.

Weinig baat

Vier ic-artsen betoogden onlangs in de NRC dat andere afwegingen nodig zijn. Corona treft vooral mensen met onderliggende problemen als overgewicht, diabetes en longziektes. Volgens de intensivisten helpt ic-opname hen weinig en kost het teveel. Mensen met kanker, mensen die op transplantaties wachten of andere patiënten sterven soms vroegtijdig, leerlingen lopen achterstanden op en dan nog de economische gevolgen. Dat betekent mogelijk dat we op korte termijn meer mensen zien overlijden. Een belangrijk probleem is dat we geen lijden willen zien, maar dat is wel deel van het leven sinds de zondeval.

Het is niet eenvoudig om cijfers goed te analyseren. Enige relativering is wel op zijn plaats. De pest in de middeleeuwen en de Spaanse griep in 1918 eisten veel meer slachtoffers dan Covid-19. De oversterfte in 2020 is hoog (±15.000). Voor een klein deel is die veroorzaakt door de hittegolf in de zomer en voor een onbekend deel door niet gemeten effecten van uitgestelde zorg. Hoeveel mensen sterven met en niet door corona? Vooral in verpleeghuizen is dat een belangrijke vraag. Vaak volgt op oversterfte een periode van ondersterfte. Hoe zal dat zijn in 2021? Een echt goede analyse is pas na verloop van tijd mogelijk. Kanker en hart- en vaatziekten waren ook in 2020 de belangrijkste doodsoorzaken.

Het aantal positieve testen zegt niet zo veel. De PCR-test is erg gevoelig en zou met name in de winter ook kunnen reageren op gewone coronaverkoudheidsvirussen en influenza. Een positieve test zegt niets over ziekte door Covid-19 (milde symptomen kunnen andere oorzaken hebben) en niets over besmettelijkheid.

De regering heeft een moeilijke taak: daar mogen we voor bidden. Loyaal zijn betekent echter nog geen instemming. Het bewijs voor mondkapjes en zelfs voor het anderhalve meter afstand houden blijft dun, zeker in de buitenlucht. De vier intensivisten pleiten in de NRC terecht voor onder andere het opheffen van het verbod op samenkomen buiten. Je handen stuk wassen is ongezond, het maakt de huid en de huidflora stuk. Ook het totaal ontbreken van huidcontact met andere mensen is niet goed – het is gezond om dat in een beperkte groep juist wel te hebben.

Overdracht lijkt vooral snel te gaan in slecht geventileerde binnenruimtes. Goede filtersystemen en ionisatie van de lucht kunnen in ziekenhuizen, verpleeghuizen en bij artsen en fysiotherapeuten het risico flink beperken en dat geldt ook voor kerken. Hierin investeren is nuttig, omdat het alle ziektekiemen neutraliseert en juist in ziekenhuizen de kans op besmetting het grootst is.

Zo’n 2,5 miljoen mensen hebben al antistoffen (data bloedbank Sanguin), die zes tot acht maanden en mogelijk langer aanwezig blijven. Zeker de helft van de bevolking heeft T-killercellen die actief zijn tegen Covid-19, doordat we elk jaar wel verkouden worden door coronavirussen (die lijken op elkaar). T-killercellen ruimen geïnfecteerde cellen van ons lichaam op. Wellicht is vaccinatie in dat opzicht niet nodig voor de hele bevolking. De hoop van vaccinatie is dat het virus uitdooft, maar wat als er nog zo’n ziekte langskomt of het virus zo muteert dat vaccins niet meer werken?

Natuurlijke nabijheid

Een andere benadering is nodig. Mensen hebben aanraking en echt contact nodig. Niet zozeer corona of het vaccin doet mij denken aan de toekomst (Openbaring), als wel de manier waarop we van elkaar vervreemd raken (de natuurlijke nabijheid verdwijnt en de christelijke gemeenschap staat onder druk) en de controleneiging van de overheid (met de technische mogelijkheden om steeds meer zaken af te dwingen). Nieuwe virussen en andere rampen kunnen we Bijbels gezien verwachten. Dit is hooguit het begin van de weeën, en die kondigen een nieuwe tijd aan.

Als christen mag ik dagelijks opzien naar onze Heere Jezus (Hij geeft kracht en genade) en uitzien naar Zijn wederkomst. Zijn regering zal zegenrijk en rechtvaardig zijn! Het Evangelie geeft hoop. Laten we die hoop ook uitdragen.

De auteur is bioloog.