Eén bezoeker per dag, dat is de regel. Ook de meeste ziekenhuizen hebben hun bezoekbeleid hierop aangepast om coronabesmettingen te voorkomen.

Bezoektijden zijn niet nieuw. Wat wel nieuw is, is dat predikanten of ouderlingen die gemeenteleden willen bezoeken nu geregeld de deur gesloten vinden. Konden zij voorheen in overleg met het personeel meestal buiten bezoekuren langskomen voor pastoraat, sinds de coronamaatregelen is dit in een aantal ziekenhuizen niet meer mogelijk. De predikant wordt gezien als ‘gewoon’ bezoek en kan dus alleen langskomen binnen het ene bezoekmoment op een dag.

Deze regel kan pastores in een lastig parket brengen. Zo vertelden predikanten vorige week in diverse media dat zij zich bezwaard voelen om de schaarse bezoekruimte van familie in te nemen voor hun ziekenpastoraat.

Ziekenhuizen gaan heel verschillend om met het toelaten van externe pastores, blijkt uit rondvraag onder de Nederlandse ziekenhuizen (zie graphic). Van de ongeveer zeventig Nederlandse ziekenhuizen –waaronder ook groepen vallen met meerdere locaties– reageerden er vijftig op de vraag wat hun beleid is. Minstens twintig daarvan geven aan dat eigen voorgangers van patiënten tellen als gewoon bezoek en dus die regels moeten volgen. Eén ziekenhuis meldt een voorbeeld van een familie die namens een patiënt besloot dat de predikant niet kon komen, omdat men zijn bezoek niet ten koste wilde laten gaan van het familiebezoek.

Uitzondering

Veel ziekenhuizen die deze keuze maken, verwijzen voor pastoraat naar de eigen geestelijk verzorgers in dienst van het hospitaal. Wel zegt het merendeel van hen een uitzondering te maken voor stervensbegeleiding, hoewel ook dat op een enkele plek is voorbehouden aan de eigen geestelijke verzorgers.

Een klein aantal ziekenhuizen zegt de situatie altijd per geval te beoordelen en kiest voor maatwerk. Zo vertelt een woordvoerder van een ziekenhuis in de Betuwe dat pastores in principe tellen als gewoon bezoek, maar dat een ic-patiënt die vroeg om pastoraat vanuit zijn reformatorische kerk drie keer per week de eigen ouderling mag ontvangen.

De belangrijkste motivatie voor ziekenhuizen om externe pastores beperkingen op te leggen, is de gezondheid. „Iedere extra bezoeker aan het bed brengt een gezondheidsrisico met zich mee, niet in de laatste plaats voor de kwetsbare patiënt zelf”, aldus de woordvoerder van een ziekenhuis in Zuid-Holland.

Toch maken ruim twintig ziekenhuizen een andere keuze; zij geven aan dat ook nu externe pastores altijd –zij het in overleg– welkom zijn aan het ziekenhuisbed. Opvallend is dat veel hospitalen in hun toelichting stellen pastoraat door een eigen pastor te zien als essentiële zorgverlening.

Deze laatste positie wordt verwoord door een geestelijk verzorger van een Amsterdams ziekenhuis: „Het probleem zit ’m nu juist in dat woord ”bezoek”. Want een predikant, imam of een pastor ís geen bezoek. Het gaat om een professional die aan geestelijke begeleiding doet, rituelen uitvoert en anderszins vanuit zijn of haar expertise probeert van betekenis te zijn voor de patiënt en de naasten.”

Het ministerie van VWS zei vrijdag in een reactie dat ziekenhuizen zelf de vrijheid hebben om hun bezoekbeleid in te richten. De SGP en CU hebben vrijdag schriftelijke vragen gesteld aan het kabinet naar aanleiding van de berichtgeving in het RD. Daarin stellen de partijen dat „toegang tot geestelijke verzorging in beginsel altijd mogelijk moet zijn bovenop regulier bezoek” en vragen zij het kabinet onder meer om een uitzondering voor pastoraal bezoekers buiten de bezoekuren, ook na het ingaan van de avondklok.