Contant geld is in Italië niet uit te roeien. Het land staat elk jaar in de absolute achterhoede –en in het gezelschap van landen als Roemenië en Bulgarije– als het gaat om het doen van digitale betalingen. In 2019 betaalden de Zweden, kampioen cashloos betalen, gemiddeld 370 keer met hun pinpas of creditcard, Italianen trokken 77 keer zo’n kaart.

Zwartegeldcircuit

De Italiaanse regering wil dat veranderen, omdat het digitale betalingsverkeer een wapen is in de strijd tegen het zwartgeldcircuit en belastingontduiking. Vorig jaar trok de overheid alleen al aan omzetbelasting voor 35 miljard euro aan het kortste eind.

Om de burgers over te halen minder gebruik te maken van bankbiljetten en munten is de Italiaanse overheid gestart met een geld-terug-actie. Iedereen die beschikt over een betalingskaart en zich registreert bij het regeringsprogramma, krijgt tien procent van zijn uitgaven over het eerste half jaar van 2021 terug. Er geldt een maximumrestitutie van 150 euro.

Daarna wordt de actie voor nog eens twee keer zes maanden verlengd. Om de traditionele detailhandel een handje te helpen, zijn betalingen bij online winkels uitgesloten van deze ‘cashback-actie’.

Bonus

Wie veel aankopen doet, krijgt een premie. De eerste 100.000 mensen die de grens van 150 euro hebben bereikt, krijgen een bonus van 1500 euro. Maar daar blijft het niet bij. Elk kassabonnetje wordt automatisch omgevormd tot een lot. Aan de loten zijn wekelijks duizenden geldprijzen verbonden. Er komt ook een jaarlijkse hoofdprijs ter waarde van 5 miljoen euro. De regering heeft naar dit middel gegrepen doordat de lotto, een Italiaanse vinding, zeer populair is.

Ook winkeliers en andere leveranciers maken kans op prijzen, want de regering vindt dat ook de middenstand om moet. Het pinnen van kleine bedragen is bij het kleinbedrijf eigenlijk niet mogelijk. De kosten van digitaal betalen zouden te hoog zijn.

Pinautomaat

Bovendien is de betaalautomaat niet erg doorgedrongen. In Zweden is er een pinautomaat op elke vijf inwoners, in Italië is de verhouding een op de dertig.

Om de middenstand te helpen, geldt er sinds dit jaar een belastingaftrek van 30 procent op de kosten die gemaakt worden bij pinbetalingen.

De Italiaanse regering heeft voor de geld-terug-acties 4,7 miljard euro gereserveerd op de begroting. Het wordt gezien als een investering die zichzelf zal terugverdienen. De waarde van het zwartgeldcircuit wordt geschat op zo’n 200 miljard euro per jaar.