Het rommelt bij Philips in Nederland. In een groot aantal vestigingen in het land legden werknemers donderdag het werk voor 24 uur neer. Met stakingen en werkonderbrekingen. In het actiecentrum in zalencentrum De Ambassadeur houden actieleiders op een flip-over de stand van zaken bij.

Alsof het om voetbaluitslagen gaat. Roosendaal stil, Hoorn stil, Assémblion stil, Hoorn stil, Stadskanaal stil, Drachten stil, Winschoten stil, Winterswijk stil. Acht vormt een uitzondering. Half stil. Ook in Oss, Nijmegen, Deurne en Heerlen zijn de acties maar half gelukt. Daar ligt het werk slechts voor een deel plat. In Breda, Middelburg, Terneuzen, Hoogeveen, Best en Weert zijn lunchbijeenkomsten gehouden.

Met oranje petten en shirts proberen FNV’ers en CNV’ers donderdagochtend vroeg bij de bedrijfspoort van de vestiging in Acht de medewerkers over te halen om het werk neer te leggen. Het wil aanvankelijk niet echt vlotten. De medewerkers pakken pamfletten aan, werpen er een vluchtige blik op en verdwijnen naar binnen. „We gaan eerst overleggen”, luidt de strategie. Pas aan het eind van de ochtend gooit het personeel er helemaal het bijltje bij neer.

Philips kent niet echt een stakingscultuur, verzucht FNV-actieleidster Nathalie Koopman. „In vijftig jaar is er bij het bedrijf niet gestaakt. Maar dat geeft tegelijk aan hoe hoog de nood op dit moment is.”

De actiebereidheid zou groot zijn. Met bussen worden de stakers aangevoerd naar Eindhoven. „Er komt een extra bus uit Best”, meldt een plaatselijke actieleider via de telefoon. Een zwak gejuich gaat op. Op tafel liggen paaseitjes en actiepetten. De toeters zijn van zolder gehaald.

Tegen de middag trekken de stakers -onder leiding van een paashaas met lege eierdoppen- in optocht langs een aantal Philips-vestigingen in Eindhoven om uiteindelijk bij de hoofdvestiging een manifestatie te houden. Niet dat dat veel zin heeft. De top van Philips zit immers hoog en droog in Amsterdam. Vanmiddag heeft de raad van bestuur daar op een aandeelhoudersvergadering de financiële resultaten van het concern toegelicht.

En die resultaten bieden geen ruimte om in te gaan op de eis van de stakers, zegt Philips-woordvoerder Van Doorn. De bonden vragen een loonsverhoging van 3,5 procent van het elektronicaconcern. Philips wil echter niet verder gaan dan 2,5 procent. „De internationale concurrentiepositie van het bedrijf laat dat niet toe”, verklaart Van Doorn. „Philips heeft een zeer redelijk bod gedaan. De stakingen brengen de 3,5 procent geen stap dichterbij”, waarschuwt hij.

Philips heeft de bonden woensdagavond opnieuw uitgenodigd voor een gesprek. Maar het ultimatum van de bonden is onverbiddelijk. Geen bod, geen werk. En dus zitten aan het eind van de ochtend 300 stakers in het actiecentrum De Ambassadeur. Stakers met fluorescerende hesjes. FNV’ers in oranje, CNV’ers in geel. Waar de rest van de 20.000 Philips-werknemers in Eindhoven uithangt, weet de stakingsleiding niet. „Misschien een vrije dag.”

De stemming is vooral gezellig. De koffie stroomt rijkelijk. Aan de muur hangen enkele sprekende spandoeken. Een stakingsleider roept door de microfoon op tot actie. „Wij hebben verf en spandoeken. Laten we aan de slag gaan.” Wat onwennig schuiven de stakers heen en weer. ’t Is weer even wennen, dat staken.

Ted Saat loopt met een vuilniszak. ”Solidair staker”, staat erop. „Ik ben geen lid van een bond, maar ik ben solidair. Want het loonbod is schandalig”, aldus de Philips-medewerker uit Acht, die al zestien jaar op de loonlijst staat. „Dit is mijn eerste staking. Nee, ik krijg geen cent uit de stakingskas. Ik neem een vrije dag.” Ted werkt in de harderij van de machinefabriek. „Ik ben hier om de eisen te harden.”

Hoogeveen ligt ook plat. „Als ze daar stoppen met werken, gaan ze niet meer beginnen”, voorspellen enkele stakingsleiders. De burgemeester gooit daar met een toespraak wat extra olie op het vuur. In Nijmegen heeft de vestigingsdirecteur een toespraak gehouden. „Ik geef jullie signalen door aan de top”, belooft hij. Philips is gewaarschuwd. Als het concern niet ingaat op de eisen van de bonden staan er de komende weken nieuwe acties op stapel.