De redactie sluit dit liveblog. Dinsdagochtend vervolgen we onze berichtgeving in een nieuw liveblog.

De aanstaande Amerikaanse president Joe Biden is maandag ingeënt met het vaccin van Pfizer in een ziekenhuis in Newark in de staat Delaware. Tijdens een live tv-uitzending van de vaccinatie riep hij Amerikanen op zich ook te laten vaccineren. “Er is niets om je zorgen over te maken.”

De Democraat Biden heeft beloofd de strijd tegen de coronapandemie tot zijn eerste prioriteit te maken als hij president is. Hij drong er maandag bij zijn landgenoten op aan maskers te blijven dragen en de aanwijzingen van deskundigen op te volgen.

Bidens vrouw Jill werd al eerder maandag gevaccineerd, zei het team van Biden. Aanstaand vicepresident Kamala Harris en haar man volgen later.

Vicepresident Mike Pence en zijn vrouw Karen hebben zich vrijdag al laten inenten tegen het coronavirus, ook live op televisie. Ook de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi en Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat, hebben zich vrijdag laten inenten.

President Donald Trump heeft nog niet laten weten wanneer hij gevaccineerd wordt. Hij was eerder dit jaar besmet met het virus.

De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad, het overleg van alle veiligheidsregio’s, hebben minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid) maandagavond verzocht om in te grijpen bij de groothandels. „Wij willen dat deze bedrijven onder hetzelfde regime vallen als alle andere winkels”, aldus burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen na afloop van de bijeenkomst. Volgens hem is het bij deze groothandels veel te druk en dat is niet goed voor het draagvlak.

Ze willen dat de minister of een appèl op ze doet of de regels aanpast. De groothandels zoals de Makro en de Hanos mogen open omdat ze werken met pasjes en levensmiddelen en drogisterij-artikelen verkopen. Maar volgens de burgemeesters beschikken veel te veel mensen over zo’n pasje. „Wij hebben gezien dat hier heel veel mensen op afkomen. Zij mogen alleen aantoonbaar leveren aan ondernemers. Wij willen minder mensen op straat hebben, ook bij die groothandel”, stelt Bruls.

Voorzitter André Rouvoet van de GGD Nederland is blij met het goede nieuws dat „verrassend snel” kwam. „Nu nog het advies van de Gezondheidsraad.” Rouvoet verwacht dat vanaf 4 januari de uitnodigingen voor een vaccinatie de deur uit kunnen. De komende twee weken neemt de GGD de tijd om „hobbels in de weg die zich kunnen voordoen” te overwinnen. Zo willen de GGD-en hun IT-systemen goed gaan testen.

Burgemeesters in het Veiligheidsberaad willen geen avondklok. „Die is helemaal lastig te handhaven, want iedereen die een stap buiten de deur zet zou je in principe moeten aanhouden”, zegt Pieter Broertjes van Hilversum voorafgaand aan de vergadering van de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s.

Burgemeester John Jorritsma van Eindhoven noemt een avondklok het uiterste middel. „En als we het gaan doen, dan alleen integraal en niet lokaal of regionaal.” Jan van Zanen van Den Haag zegt geen avondklok te overwegen. „Ik hoop dat mensen verstandig zijn en zich inhouden. Denk om de gezondheid van anderen.” Volgens minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid) ligt een avondklok nog niet op tafel.

Ook maken de burgemeesters zich geen zorgen over mogelijke politieacties met de jaarwisseling. „Ik hoop dat het verstand zal zegevieren”, aldus Jorritsma. „Een betere cao is prima, maar nu even geen acties. Onze grootste zorgpunt is dat het met oud en nieuw rustig blijft”, stelt Jack Mikkers van Den Bosch.

De Britse premier Boris Johnson heeft maandag telefonisch overlegd met de Franse president Emmanuel Macron over het grotendeels stilleggen van verkeer tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Johnson kreeg van Macron te horen dat hij binnen enkele uren met een oplossing wilde komen.

In een persconferentie zei Johnson begrip te hebben voor de zorgen over de meer besmettelijke variant van het coronavirus die in zijn land de kop opstak. Hoewel het vrachtverkeer met het Europese vasteland grotendeels is gestopt, verzekerde Johnson dat de Britten niet met tekorten in de winkels te maken krijgen. „Onze bevoorrading is robuust.”

De nieuwe variant van het coronavirus die in Groot-Brittannië is aangetroffen, verspreidt zich sneller maar kan net zoals de andere bekende stammen worden ingetoomd. Dat bezweert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De situatie loopt niet uit de hand en het virus kan worden gestopt, aldus de WHO. Landen zouden gezondheidsmaatregelen moeten invoeren die zich al bewezen hebben. Er zou geen bewijs zijn dat de nieuwe stam ernstiger of dodelijker is dan de bekende stammen.

Volgens de WHO besmet iemand die de nieuwe variant oploopt gemiddeld 1,5 personen. Voor eerdere varianten in Groot-Brittannië was dat 1,1. Britse wetenschappers proberen te achterhalen in hoeverre die stijging te wijten is aan veranderingen van het virus, en in hoeverre het te maken heeft met het gedrag van de bevolking.

De eerste vaccins van BioNTech en Pfizer worden volgens EU-commissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid) gedistribueerd op 26 december, naar alle EU-lidstaten tegelijk. „Het is belangrijk voor ons dat ze voor alle landen op hetzelfde moment beschikbaar zijn”, zei ze in gesprek met internationale media waaronder het ANP. Ze noemde geen hoeveelheden.

De volgende leveringen volgen „gestaag elke week, tot in september volgend jaar”, aldus Kyriakides. Voor Nederland zijn in totaal 11,7 miljoen doses beschikbaar.

De eerste prikken worden in sommige lidstaten waaronder Frankrijk op de 27e al gezet. De Europese Commissie had graag op 27, 28 en 29 december gezamenlijke ‘Europese vaccinatiedagen’ gezien, maar volgens Kyriakides hebben landen, zoals Nederland dat pas op 8 januari begint, „hun redenen” om daar niet aan mee te doen.

Volgens Kyriakides is dit nog niet het moment „om de overwinning uit te roepen. Dat kan pas als de pandemie voorbij is”, zei ze. „Er is nu licht aan de horizon. Goedkeuring van dit eerste vaccin is het begin van het einde.” In de EU zijn tot nu toe 310.00 mensen aan Covid-19 overleden.

Ze benadrukte het belang van massale vaccinatie om het virus te kunnen bedwingen. „De veiligheid van de burgers is onze eerste prioriteit. We zouden nooit een vaccin toelaten dat gevaarlijk zou kunnen zijn.”

De Europese Commissie laat het eerste coronavaccin toe om in de Europese Unie verkocht en gebruikt te worden. Het middel van BioNTech en Pfizer mag de Europese markt op, zegt voorzitter Ursula von der Leyen.

Het vaccin van het Duitse biotechnologiebedrijf en de Amerikaanse farmareus kreeg eerder op de dag de zegen van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het middel is veilig en werkt goed, oordeelde EMA. De toezichthouder bevestigde nog eens dat het voor 95 procent effectief is.

De eerste EU-landen willen zondag met inenten beginnen. De commissie heeft namens de EU-landen 300 miljoen doses van het vaccin besteld. Voor Nederland, dat 8 januari de eerste prik wil zetten, zijn er uiteindelijk 11,7 miljoen doses beschikbaar. Maar die zullen slechts beetje bij beetje worden geleverd.

“Meer vaccins zullen spoedig volgen”, zegt Von der Leyen. Ze onderstreepte nog eens dat de EU-landen de vaccins op dezelfde dag, tweede kerstdag, en onder dezelfde voorwaarden geleverd krijgen. “Dit is een goede manier om dit moeilijke jaar af te sluiten en de bladzijde van deze pandemie om te slaan.”

De commissie, die normaliter ruim twee maanden heeft om te beslissen of ze een middel toelaat, liet eerder weten hooguit twee dagen voor het besluit te nemen. Maar dat kwam er nog dezelfde dag.

Diverse landen gingen de EU voor. Het vaccin is al goedgekeurd in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Zwitserland, Israël, Singapore en Bahrein. Er zijn al miljoenen mensen ingeënt.

De eerste vaccins van het Amerikaanse bedrijf Moderna zijn toegediend in de Verenigde Staten. Het gaat om een wereldprimeur. Het land was het eerste dat het middel toeliet.

Een ziekenhuis in de Amerikaanse staat Connecticut maakte het nieuws bekend. Een verpleegster ontving de eerste prik.

De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA keurde het vaccin eind vorige week goed, een week nadat het vaccin van Pfizer/BioNTech het groene licht had gekregen. Met dat laatste middel zijn al miljoenen Amerikanen ingeënt, onder wie vicepresident Pence en andere politieke kopstukken.

De Europese toezichthouder EMA wil op 6 januari een besluit nemen over het Moderna-vaccin, waarvan ook Nederland doses heeft besteld. Het vaccin van Pfizer/BioNTech werd maandag positief beoordeeld.

Het Vaticaan heeft maandag gebruik van coronavaccins goedgekeurd, zelfs als aan de ontwikkeling van dat vaccin weefsel uit geaborteerde foetussen te pas is gekomen.

Het is „moreel acceptabel”, stelde de Congregatie voor de Geloofsleer. „Als er geen andere middelen zijn om de epidemie te stoppen, kan vanuit het algemeen belang vaccinatie worden aanbevolen, vooral om de zwaksten te beschermen en mensen die het meest aan het virus worden blootgesteld.”

Volgens een recente publicatie van de Amerikaanse bisschoppen is de ontwikkeling van coronavaccins van Moderna en Pfizer/BioNTech terug te voeren op weefsel van foetussen, maar Pfizer stelt dat dit niet het geval is. De universiteit van Oxford zegt dat er voor het vaccin dat het samen met AstraZeneca maakt klonen van cellen gebruikt worden die afkomstig zijn uit een nier van een geaborteerde foetus.

Zorgminister Hugo de Jonge noemt het „een enorme mijlpaal en een enorme triomf voor de wetenschap” dat ook in Europa nu een goedgekeurd vaccin beschikbaar is tegen het coronavirus. „Echt heel erg bijzonder”, aldus de bewindsman.

Het geneesmiddelenbureau EMA heeft groen licht gegeven voor gebruik van het coronavaccin van Pfizer en BioNTech in Europa. Naar verwachting volgt snel een definitief besluit van de Europese Commissie.

Voor de planning in Nederland verandert er niets door deze stap. Het plan is nog altijd om op 8 januari te beginnen met vaccineren, omdat nog niet al het voorbereidende werk is voltooid. Veel andere Europese landen zijn er al wel klaar voor beginnen vlak na Kerstmis met prikken.

De veiligheid van het nieuwe coronavaccin wordt ook na de toelating tot de Europese Unie „goed in de gaten gehouden”, verzekert het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). „Ondanks dat tienduizenden mensen in de studie zaten, zijn bepaalde zeldzame of late bijwerkingen nooit helemaal uit te sluiten als miljoenen mensen het vaccin krijgen.” Ook het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) blijft het vaccin „nauwkeurig monitoren”.

De makers van het vaccin, Pfizer en BioNTech, moeten de autoriteiten doorlopend blijven voorzien van informatie. Zo moet bijvoorbeeld nog duidelijk worden hoe lang een inenting bescherming biedt tegen het virus en of het ook veilig en werkzaam is bij kinderen en mensen die aan immuunziekten lijden. Ook naar de uitwerking op zwangere vrouwen is nog geen specifiek onderzoek gedaan. Een andere vraag is nog of dit vaccin ook asymptomatische gevallen voorkomt. Soms dragen mensen het virus bij zich, maar hebben ze totaal geen klachten.

Uit analyse van de testresultaten blijkt dat het vaccin voor 95 procent effectief is. De effectiviteit wordt bepaald door het aantal coronagevallen in de groep proefpersonen die het vaccin kregen toegediend af te zetten tegen het aantal besmettingen in de controlegroep. Die kreeg een placebo. Van de ruim 18.000 mensen die het echte vaccin kregen, werden er slechts 8 toch getroffen door Covid-19. In de controlegroep, die een nepmiddel kreeg geïnjecteerd, raakten 162 deelnemers besmet met het virus.

Het EMA benadrukt verder dat bedrijven maandelijkse veiligheidsrapporten moeten indienen. De autoriteiten voeren daarnaast eigen controles uit om de veiligheid te garanderen.
In de onderzoeken waren de meest voorkomende bijwerkingen roodheid, pijn en zwelling op de prikplek. Spier- en gewrichtspijn kunnen ook voorkomen, net als vermoeidheid, hoofdpijn, koude rillingen en verhoging. „Deze bijwerkingen zijn mild en verdwijnen na een paar dagen”, aldus het CBG.

Het aantal pakketten dat PostNL bezorgt, is gestegen naar 1,7 miljoen per dag. Volgens het bedrijf heeft de sluiting van niet-essentiële winkels tot een stijging van de onlineaankopen geleid, bovenop de hoge volumes van eerdere weken. Er worden diverse maatregelen genomen om de stroom pakketten beheersbaar te houden, zodat de bezorging tijdens de lockdown goed en veilig door kan blijven gaan. Zo worden consumenten gevraagd hun retourzendingen tot na de jaarwisseling vast te houden.

PostNL heeft ten opzichte van begin dit jaar de capaciteit inmiddels met 90 procent opgeschaald. „Het aantal pakketten dat wij dagelijks voor onze klanten verwerken is sinds begin dit jaar nu bijna verdubbeld. In de sorteercentra worden momenteel iedere dag de maximale aantallen pakketten gesorteerd en in de pakketbussen geladen. De druk op ons netwerk is heel hoog”, zegt Liesbeth Kaashoek, directeur Pakketten & Logistiek van PostNL.

België laat ook dinsdag nog geen reizigers uit het Verenigd Koninkrijk binnen. Het vrachtverkeer blijft wel welkom.

België verlengt het inreisverbod voor reizigers uit het VK die niet in België wonen zelfs tot en met 31 december, melden Belgische media. En daarna zal het voor hen ook moeilijk blijven om naar België te komen, omdat het VK na de jaarwisseling ook in de praktijk niet langer deel uitmaakt van de EU.

Het inreisverbod, waartoe België besloot in navolging van Nederland, ging zondag om middernacht in. Zolang nog onduidelijk is hoe gevaarlijk de nieuwe coronavariant is die in het VK is opgedoken, moet de maatregel het gemuteerde virus zoveel mogelijk buiten de deur houden.

Als de gemuteerde, besmettelijkere variant van het coronavirus die zich in het Verenigd Koninkrijk verspreidt inderdaad ook in Nederland is opgedoken, wordt het lastiger om het aantal besmettingen omlaag te krijgen. Daarmee blijft dan ook de druk op de ziekenhuizen langer hoog, zei Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) maandagmiddag over de situatie in de ziekenhuizen.

De kans om na een besmetting met de nieuwe variant van het virus op de ic te komen is volgens de laatste informatie niet hoger, aldus Kuipers, omdat je er niet per se zieker van wordt. Wel maakt hij zich zorgen over de aanhoudende hoge infectiegetallen. Maandag werden meer dan 11.000 nieuwe gevallen gemeld. „En de nieuwe variant kan daar ook effect op hebben.” Kuipers hoopt vooral dat de strenge lockdown een gunstige uitwerking gaat hebben op het aantal besmettingen.

Op dit moment liggen er meer dan 2100 coronapatiënten in de ziekenhuizen, waarvan 586 op de intensive cares. Er liggen ook 429 niet-Covidpatiënten op de ic’s.

Voor de medewerkers van het Duitse medische bedrijf BioNTech is het een „emotionele dag”. „Omdat we ons in het hart van de EU bevinden, zijn we dolblij dat we een stap dichterbij de mogelijke levering van het eerste vaccin in Europa zijn om deze verwoestende pandemie te helpen bestrijden”, reageert bestuursvoorzitter Ugur Sahin op de goedkeuring door het Europees Geneesmiddelenbureau EMA.

„We staan klaar om te beginnen met de levering van de eerste vaccindoses in de hele EU zodra we groen licht krijgen”, aldus Sahin. De Europese Commissie neemt maandagavond een definitief besluit over de toelating van het vaccin, dat de naam Comirnaty heeft gekregen en ook wel wordt aangeduid als BNT162b2. Nederland krijgt nog voor het einde van het jaar een half miljoen doses geleverd. De vaccinatie van zorgpersoneel begint in ons land op 8 januari.

Ook Pfizer is „verheugd met het enorme vertrouwen dat het comité in onze data heeft”, verwijst bestuursvoorzitter Albert Bourla naar het geneesmiddelenbeoordelingscomité van het EMA, dat de inhoudelijke beoordeling van het vaccin heeft gemaakt. „Als de Europese Commissie toestemming geeft, zijn we er klaar voor om met de levering van dit vaccin te beginnen aan door overheden aangewezen locaties in de hele EU, waar het aantal ziektegevallen blijft toenemen en waar verschillende landen in lockdowns zitten.”

De EU-landen zijn het nog niet eens geworden over gezamenlijke maatregelen om de coronavariant die in het Verenigd Koninkrijk is opgedoken te bestrijden. Alleen een gezamenlijke aanpak van het vrachtverkeer van en naar het VK zit er misschien snel in, zegt een EU-bron. Op andere eensgezinde stappen is het „langer wachten”.

Sinds de Britse regering alarm sloeg over de nieuwe, vermoedelijk zeer besmettelijke virusvariant, hebben tal van landen het verkeer tussen het VK en het Europese vasteland stilgelegd of ingeperkt. Nederland voorop. De duur en de reikwijdte van de beperkingen lopen echter nogal uiteen. Zo heeft Frankrijk ook het vrachtverkeer stilgelegd, terwijl Nederland dat juist niet wil.
De ‘crisisdiplomaten’ van de EU-landen kwamen maandag bijeen in de hoop verder samen te kunnen optrekken. Ze hebben zich volgens de ingewijde voorgenomen om hun reisbeperkingen en andere maatregelen beter onderling af te stemmen. Dat geldt ook voor wanneer en hoe ze weer worden afgebouwd.

De Europese Commissie maakt nu zo snel mogelijk een lijst van mogelijke maatregelen en stelt voor welke daarvan de lidstaten samen zouden moeten nemen. Dinsdag of woensdag komen de ambassadeurs van de EU-landen bijeen en dan kunnen ze zich daarover misschien buigen.

Meerdere lidstaten hebben onderstreept dat het vrachtvervoer moet doorgaan. Vrachtwagenchauffeurs zouden via de zogeheten green lanes, aangewezen routes zonder al te tijdrovende gezondheidsinspecties en andere belemmeringen, hun werk moeten kunnen blijven doen.

De crisisdiplomaten waren eigenlijk met kerstvakantie, maar bespraken op verzoek van Duitsland toch het nieuwe gevaar en wat de landen te doen staat om dat in te dammen. Duitsland, dat de EU dit halfjaar voorzit, denkt erover om ook de zorgministers bijeen te roepen.

Of het wenselijk is om het coronavaccin van Pfizer en BioNTech aan zwangere vrouwen toe te dienen, moet op individuele basis worden besloten, adviseert het beoordelingscomité van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). „Er is geen bewijs dat het vaccin voor hen meer risico’s oplevert, maar er hebben simpelweg niet genoeg zwangere vrouwen meegedaan aan de klinische onderzoeken”, zegt comitévoorzitter Harald Enzmann.

Nader onderzoek door de ontwikkelaars van het vaccin moet meer duidelijkheid geven. In de tussentijd raadt ook het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) zwangere vrouwen aan hun arts om advies te vragen.

Ook de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin bij kinderen onder de 16 jaar is nog onvoldoende onderzocht.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is het afgelopen etmaal opnieuw toegenomen. Ziekenhuizen behandelen nu in totaal 2162 coronapatiënten. Dat zijn er 49 meer dan zondag. Op de intensive care liggen nu 586 mensen met Covid-19, zes meer dan een dag eerder.

Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) maakte de laatste cijfers maandag bekend. De stijging is ongeveer gelijk aan die van zondag, toen er 48 nieuwe patiënten werden gemeld.

Het aantal coronabesmettingen steeg de laatste weken flink en ook het aantal ziekenhuisopnames groeide afgelopen dagen gestaag. Het LCPS probeert de drukte zo goed mogelijk over het land te verdelen. In de afgelopen 24 uur zijn 13 coronapatiënten verplaatst naar een andere regio.

Maandag werd ook bekend dat het vervoer van coronapatiënten naar Duitsland is hervat. Twee patiënten worden per helikopter naar ons buurland verplaatst, in verband met de toegenomen drukte in de ziekenhuizen. Eind oktober werden voor het laatst patiënten naar Duitsland verplaatst.

Steeds meer landen bannen vluchten uit Groot-Brittannië uit vrees voor de import van een zeer besmettelijke variant van het coronavirus, die zich sneller verspreidt dan de normale. Onder meer Spanje, Portugal en Rusland sloten zich aan in de rij landen. Nederland had afgelopen weekeinde als eerste maatregelen genomen.

Spanje sluit ook de grens met Gibraltar, een Brits gebied aan de Middellandse Zee.

Wetenschappers benadrukken dat het gemuteerde virus mogelijk al aanwezig is in landen die niet over de nieuwste opsporingsmiddelen beschikken. Onder meer in Nederland is het al aangetroffen.

Voorzitter Ton de Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) is „verheugd” over de goedkeuring van het eerste coronavaccin voor de Europese Unie. „Vaccins zijn belangrijk om het coronavirus te overwinnen in Nederland en wereldwijd. Samen met onze Europese collega’s hebben we door intensieve samenwerking sneller maar net zo zorgvuldig en grondig als anders dit vaccin beoordeeld”, aldus De Boer.

Het CBG heeft namens Nederland meegepraat over het zwaarwegende advies van het geneesmiddelenbeoordelingscomité CHMP. Dat comité keurde het vaccin van het Duitse BioNTech en het Amerikaanse Pfizer maandag goed.

Voorzitter Ursula von der Leyen verwacht dat de Europese Commissie maandagavond nog een besluit neemt over markttoelating in de EU van het coronavaccin dat BioNTech en Pfizer samen hebben ontwikkeld. Ze twittert dat, net na de bekendmaking van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dat het positief oordeelt over het vaccin. Een week geleden maakte Von der Leyen duidelijk dat het dagelijks EU-bestuur het zwaarwegende advies van het EMA zal volgen.

Eerder was sprake van een besluit „binnen twee dagen” na het oordeel van het EMA. De Europese Commissie heeft het laatste woord over de toelating.

„Dit is een beslissend moment voor onze inspanningen om een veilig en effectief vaccin te kunnen leveren aan Europeanen. We zullen nu snel reageren. Ik verwacht een commissiebesluit tegen de avond”, aldus de Duitse.

De commissie heeft namens de EU-landen 300 miljoen doses van het BioNTech-Pfizervaccin besteld. Voor Nederland zijn er uiteindelijk 11,7 miljoen doses beschikbaar, maar die zullen geleidelijk worden geleverd.

Het vaccin is goedgekeurd voor gebruik bij mensen van zestien jaar en ouder. De beoordelaars bevestigen nog eens dat het vaccin voor 95 procent effectief is.

Het RIVM telde het afgelopen etmaal 11.212 nieuwe gevallen van het coronavirus. Dat is in lijn met het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen, maar minder dan zondag, toen er ongeveer 13.000 nieuwe coronagevallen bijkwamen.

Het coronavaccin van BioNTech en Pfizer is door het EMA goedgekeurd voor gebruik bij mensen van zestien jaar en ouder. Bestuursvoorzitter Emer Cooke van het EMA zei dat er nu „een sterke wetenschappelijke basis” is om de vaccinaties te laten beginnen. Ze noemt de uitzonderlijke snelle goedkeuring een „historische wetenschappelijke prestatie". De komst van het vaccin is „een significante stap vooruit in ons gevecht tegen de pandemie”.

Voor de werkzaamheid en veiligheid van het vaccin is overtuigend bewijs geleverd, zegt Cooke. Ze benadrukt dat het aan de hoogste eisen voldoet. „Veiligheid is onze eerste prioriteit”, benadrukte Cooke. Het is van groot belang dat het publiek goed wordt geïnformeerd over het vaccin. Alle gegevens erover worden gepubliceerd.

De EMA-topvrouw waarschuwt dat de pandemie hiermee nog niet zomaar voorbij is. „We hebben meer vaccins nodig.” Ook blijft het cruciaal dat mensen zich aan voorzorgsmaatregelen blijven houden om verspreiding van het virus tegen te gaan. „Draag maskers, was je handen en houd afstand van elkaar.”

Cooke ging ook nog kort in op de nieuwe coronavariant die in het Verenigd Koninkrijk rondgaat en die volgens Britse wetenschappers een stuk besmettelijker is dan eerdere varianten van het virus. Ze zei dat niets erop wijst dat het vaccin de relatief nieuwe variant minder goed zou voorkomen.

Diverse landen gingen de EU voor. Het vaccin van BioNTech en Pfizer is al goedgekeurd in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Zwitserland, Israël, Singapore en Bahrein.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) oordeelt positief over het coronavaccin dat BioNTech en Pfizer samen hebben ontwikkeld. Met de goedkeuring is een cruciale stap gezet naar toelating van dit eerste coronavaccin tot de Europese Unie.

De Europese Commissie moet het definitieve besluit over de toelating nog nemen. Voorzitter Ursula von der Leyen maakte vorige week duidelijk dat de commissie het zwaarwegende advies van het EMA zal volgen. Binnen twee dagen zal het dagelijks bestuur van de EU een officieel besluit nemen.

Het comité dat maandag groen licht gaf, kwam online bijeen. Aan de bespreking namen vertegenwoordigers van de medicijnautoriteiten van alle 27 EU-lidstaten deel. Zij waren het allemaal eens over de hoofdconclusie: de voordelen wegen zwaarder dan de nadelen. De beoordelaars bevestigen nog eens dat het vaccin voor 95 procent effectief is.

KLM vliegt maandag 24 keer naar het Verenigd Koninkrijk. Heen gebeurt dat nog met passagiers en terug met lege toestellen of alleen met vracht, zegt een woordvoerder van de luchtvaartmaatschappij.

Het is niet duidelijk hoeveel mensen hun ticket hebben moeten annuleren vanwege het vliegverbod dat het kabinet heeft ingesteld voor vluchten uit het VK. Ook kan KLM niet zeggen hoeveel reizigers er vastzitten in het Verenigd Koninkrijk en hoeveel mensen er nog mee gaan op de vluchten. Onder de passagiers die met KLM vliegen, zijn veel Britten maar ook andere nationaliteiten.

Aanleiding is de nieuwe variant van het coronavirus dat flink rondwaart in Groot-Brittannië. Deze mutatie van het virus is veel bemettelijker.

Volgens een woordvoerder van KLM zijn de tickets flexibel en kunnen passagiers hun vertrekdatum kosteloos wijzigen. Hoe vaak dat al is gebeurd, kan hij niet zeggen.
De luchtvaartmaatschappij informeert de reizigers over de extra maatregelen, die in elk geval tot en met 1 januari gelden.

Het aantal zorgmedewerkers dat ziek thuiszit is verder toegenomen. In november liep het verzuim op tot 7,59 procent, aldus het kennisnetwerk op het gebied van verzuim Vernet. In oktober was dat nog 7,22 procent en in september 6,28 procent.

Er konden in november dagelijks ongeveer 70.000 werknemers in de zorgsector niet aan het werk, schat Vernet. Het ziekteverzuim was in die maand 16 procent hoger dan in november 2019. De cijfers zijn exclusief werknemers die wegens de corona-uitbraak in thuisquarantaine zaten of in afwachting waren van een testuitslag.

De verzuimcijfers stegen ten opzichte van vorig jaar het hardst in de Randstad. In die regio werd in november 18,9 procent meer ziekteverzuim gemeld dan in dezelfde maand in 2019. Eind januari 2021 komt Vernet met verzuimcijfers over december en het hele vierde kwartaal van dit jaar.

Vernet doet onderzoek onder medewerkers van ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en verzorging, verpleging en de thuiszorg. In totaal werken er volgens het kennisnetwerk zo’n 930.000 mensen in deze sectoren. Academische ziekenhuizen zijn niet meegenomen in het onderzoek.

Het onderzoek van Vernet beslaat zo’n 80 procent van de werknemers in Nederlandse ziekenhuizen, academische ziekenhuizen uitgesloten. Uit de gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg zijn zo’n 70 tot 75 procent van de werknemers in het onderzoek opgenomen en uit de verpleeghuis- en thuiszorg zo’n 55 procent. Welke zorginstellingen data voor het onderzoek aanleverden kan een woordvoerder van Vernet niet zeggen.

Honderden Nederlandse vrachtwagenchauffeurs zitten naar schatting vast in het Verenigd Koninkrijk vanwege de reisbeperkingen door de zeer besmettelijke variant van het coronavirus daar. Die inschatting heeft Transport en Logistiek Nederland (TLN) gemaakt.

De Franse president Emmanuel Macron heeft nog steeds symptomen van het coronavirus. Zijn toestand is verder stabiel, aldus een woordvoerder van de regering.

De afgelopen week zijn 1184 mensen bekeurd voor het niet naleven van de coronaregels, meldde de politie maandag. Dat is ruim het dubbele van de week daarvoor. Toen werden 543 mensen bekeurd omdat ze ze zich niet aan de coronaregels hielden, zoals de verplichting om mondkapjes te dragen in openbare ruimtes.

Op basis van het bloed van net opgenomen coronapatiënten blijkt „vrij nauwkeurig” te voorspellen hoe ernstig de ziekte zal verlopen. Die conclusie trekken onderzoekers van elf Europese ziekenhuizen in een studie onder 982 volwassen Covid-19-patiënten. „Dit maakt het voor zorgverleners makkelijker om een inschatting van het verwachte ziektebeeld te geven”, meldt het Radboudumc. Het academische ziekenhuis in Nijmegen had de leiding over het onderzoek.

Twee coronapatiënten worden maandag vanuit Nederland naar Duitsland verplaatst in verband met de toegenomen drukte in de ziekenhuizen. Eind oktober werden voor het laatst patiënten naar Duitsland verplaatst. Het is onduidelijk of er deze week nog meer mensen volgen.

De wegen richting België waren afgelopen weekend veel rustiger dan gebruikelijk. Dat meldt het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW). Het lijkt er dus op dat veel Nederlanders gehoor hebben gegeven aan de oproep van de Belgische topviroloog Steven Van Gucht om geen kerstinkopen te doen in het buurland nu alle niet-essentiële winkels in eigen land zijn gesloten.

Op zaterdag en zondag was er 61 procent minder grensverkeer van en naar België vergeleken met een vergelijkbaar weekend een jaar eerder. In het weekend daarvoor was het nog 49 procent rustiger op deze wegen. Het is nog niet zo stil op de weg richting het zuidelijke buurland als in april, toen er elk weekend ruim 90 procent minder verkeer was. Maar ook tijdens de eerste golf was het niet meteen uitgestorven op de weg nadat de lockdown was afgekondigd.

Vergeleken met een week eerder reden van maandag tot en met zondag 7 procent minder auto’s op de wegen van en naar België. Ook het grensverkeer met Duitsland nam flink af, met 6 procent.

Het Nationaal Dataportaal Wegverkeer heeft onlangs een naamsverandering ondergaan en heette voorheen de Nationale Databank Wegverkeersgegevens.

Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk die de feestdagen in Nederland wilden doorbrengen, hebben hun plannen moeten afblazen. Het Verenigd Koninkrijk zit zo goed als op slot nu passagiersvluchten, treinen en bootverbindingen geannuleerd zijn.

Sociale media staan vol met berichten van bezorgde Nederlanders met vragen over hoe zij Nederland nog kunnen bereiken. Na het nieuws dat vliegtuigen geweerd zouden worden, probeerden mensen een treinticket of kaartjes voor de boot te kopen. Maar ook dat is geen optie meer. Charissa Koning uit East Sussex had nog geen tickets. „Ik wilde met Kerstmis naar Nederland, omdat ik er al maanden niet ben geweest vanwege corona. Ik was van plan last-minute te boeken, maar alles is dicht.”

Floor Martens uit Newcastle had een vliegticket voor zondag. „Ik zou in de ochtend vliegen. Toen mijn wekker afging en ik op mijn telefoon keek hadden mijn broertje en moeder gebeld.” Haar broer stuurde dat ze niet naar het vliegveld moest gaan. Haar vlucht ging niet door. Omdat ze er zeker van wilde zijn dat ze weer terug kon keren naar Nederland, annuleerde ze al haar plannen. „Ik snap wel waarom deze keuze is gemaakt, maar ik ben behoorlijk teleurgesteld.”

De dochter en man van Liesbeth Chamuleau zitten vast in het zuiden van Engeland. Haar man was zaterdag naar Engeland gevlogen om hun dochter te verhuizen en op te halen. „Toen werden ze zondag wakker en waren alle vluchten gecanceld.” Liesbeth probeerde nog snel een boot te boeken, maar in de loop van de dag veranderde de situatie. „Gelukkig zitten ze samen in een hotel en ben ik hier in Nederland met mijn andere dochters.” Maar hoe en wanneer haar familie thuis kan komen, is niet duidelijk.

Steeds meer landen weren reizigers uit het Verenigd Koninkrijk, omdat daar een nieuwe variant van het coronavirus is opgedoken. Nederland liet zondag het vliegverkeer vanuit Groot-Brittannië stilleggen en de lijst met landen die dat voorbeeld volgen, blijft groeien. Het gaat tot dusver om de volgende landen en gebieden:

• België: De Belgische regering liet zondag vanaf middernacht alle vluchten vanuit het Verenigd Koninkrijk stilleggen. Ook de treinen van Eurostar vanuit Londen mogen België niet meer in. Het inreisverbod is in eerste instantie 24 uur van kracht.
• Frankrijk: De Franse autoriteiten hebben al het reisverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk vanaf middernacht voor 48 uur laten stilleggen. Die maatregel heeft ook betrekking op iedereen die goederen vervoert “over de weg en via de lucht, zee of rails”.
• De periode van 48 uur moet de EU in de gelegenheid stellen met een gecoördineerde reactie te komen, aldus het kantoor van premier Jean Castex. Het reisverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk zou dan op termijn weer hervat kunnen worden met “een testplicht bij vertrek”.
• Duitsland: Duitsland heeft het vliegverkeer ook stilgelegd. Die maatregel is van kracht tot het eind van het jaar. Vrachtverkeer via de lucht wordt uitgezonderd.
• Italië: De Italiaanse minister Roberto Speranza (Volksgezondheid) maakte bekend dat hij een decreet had getekend “dat vluchten vanuit Groot-Brittannië verbiedt”. Reizigers die daar in de laatste 14 dagen zijn geweest, komen Italië volgens de minister ook niet meer in.
• Turkije: Turkije heeft aangekondigd vluchten te verbieden uit meerdere landen waar nieuwe coronavarianten zijn aangetroffen. Het gaat naast het Verenigd Koninkrijk om Denemarken, Nederland en Zuid-Afrika.
• Andere Europese landen: Denemarken, Kroatië en Noorwegen lieten de vluchten vanuit het Verenigd Koninkrijk voor 48 uur opschorten. Finland en Roemenië deden dat voor twee weken en Zwitserland voor onbepaalde tijd, Bulgarije laat het vliegverkeer van en naar het Verenigd Koninkrijk tot eind januari stilleggen.
• Israël: Israël weert buitenlandse reizigers die uit het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zuid-Afrika komen. Israëlische burgers moeten na terugkeer in quarantaine.
• Iran: Iran laat het vliegverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk twee weken opschorten.
• Saudi-Arabië: Het islamitische koninkrijk neemt verregaande maatregelen en legt het internationale reisverkeer helemaal stil. Het gaat niet alleen om vluchten, ook op land en zee gaan de grenzen dicht. Die maatregelen blijven volgens staatsmedia zeker een week van kracht.
• Hongkong: De voormalige Britse kroonkolonie verbiedt vliegverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk na maandag. Reizigers die de afgelopen 14 dagen meer dan twee uur hebben doorgebracht in Groot-Brittannië, komen de Aziatische metropool volgens lokale media ook niet meer in. Die maatregel zou ook inwoners van Hongkong treffen.
• India: Ook de voormalige Britse kolonie India laat het vliegverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk stilleggen. “Vanwege de huidige situatie in het VK, heeft de regering van India besloten dat alle vluchten vanuit het VK naar India worden opgeschort tot 31 december”, meldt het ministerie van Luchtvaart.
• Canada: De Canadese premier Justin Trudeau maakte bekend dat het vliegverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk voor 72 uur wordt stilgelegd. Reizigers die kort voor het ingaan van dat vliegverbod waren gearriveerd, krijgen te maken met extra controlemaatregelen.
• Latijns-Amerika: Ook in Latijns-Amerika groeit het aantal landen dat vluchten weert. Het gaat om Argentinië, Chili, Colombia en Peru.

Het Russische coronavaccin wordt ook geproduceerd door de Russische buurlanden Kazachstan en Wit-Rusland. Kazachstan is al begonnen met de productie en Wit-Rusland start in het eerste kwart van 2021.

In de Kazakse stad Karaganda is maandag een eerste dosis gemaakt. Die wordt naar Rusland gestuurd zodat het gecheckt kan worden door onderzoekers van het medische onderzoeksinstituut Gamaleya. Daar is het vaccin ook ontwikkeld.

Wit-Rusland begint vanaf januari met het inenten van burgers met Sputnik V, het Russische vaccin. Volgens het Russische investeringsfonds RDIF is het middel ook effectief tegen de nieuwe variant van het virus die recent opdook in het Verenigd Koninkrijk.

Het RDIF meldt maandag dat Rusland bereid is om het middel ook naar het westen te sturen, zodat het daar ook gebruikt kan worden voor inentingen.

De Britse supermarktketen Sainsbury’s waarschuwt dat er binnen enkele dagen legen schappen kunnen ontstaan als de goederenstromen tussen het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland niet snel hersteld worden.

„Als er niets verandert, zullen we de komende dagen tekorten gaan zien voor sla, bloemkool, broccoli en citrusfruit - die allemaal in deze tijd van het jaar van het continent worden geïmporteerd”, stelt Sainsbury’s. De keten heeft er bij de Britse en Franse regeringen op aangedrongen om tot een wederzijds aanvaardbare oplossing te komen die prioriteit geeft aan de onmiddellijke doorgang van producten en dan met name etenswaren in de havens.

De Europese Unie betaalt 15,50 euro voor iedere dosis van het coronavaccin van Pfizer en BioNTech. Dat bericht persbureau Reuters, dat inzage heeft gehad in een intern document van de EU. Op dat document staat de datum 18 november.

Uit dit lek blijkt volgens Reuters dat 15,50 euro de afgesproken prijs is voor voor 300 miljoen dosis van het vaccin. De prijs is vertrouwelijk omdat het uitlekken ervan de onderhandelingspositie van de farmaceut kan schaden in overleg met andere partijen.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken kan alleen in echt schrijnende gevallen wellicht iets betekenen voor Nederlanders die door nieuwe reisbeperkingen gestrand zijn in het Verenigd Koninkrijk. „Het kabinet gaat uit van zelfredzaamheid”, zegt een woordvoerder.

Het kabinet raadt al sinds begin november dringend aan alleen naar het buitenland te reizen als dat echt noodzakelijk is. Dat advies is ingesteld juist voor situaties als deze, waarbij voor een land plotseling strenge beperkingen gaan gelden, aldus de woordvoerder.

Frankrijk start zondag met het inenten van burgers tegen het coronavirus. Minister van Gezondheid Olivier Veran zei op Twitter dat mensen met een zwakke gezondheid als eersten worden ingeënt.

„Wij willen vlot van start met het vaccineren, maar we houden rekening met de veiligheid van de mensen”, aldus Veran, die het besluit toelichtte op de Franse radiozender Europe 1.

Branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) raadt transporten naar het Verenigd Koninkrijk tot nader order af. De vereniging overlegt momenteel „op het hoogste niveau” om duidelijk te krijgen wat de gevolgen voor de transportsector zijn van het op slot gaan van het Verenigd Koninkrijk vanwege een zeer besmettelijke mutatie in het coronavirus.

Steeds meer landen weren reizigers uit het Verenigd Koninkrijk vanwege de meer besmettelijke variant van het coronavirus die daar rondgaat. Nederland heeft al een verbod ingesteld voor het vliegverkeer met passagiers uit dat land en dat voorbeeld wordt wereldwijd overgenomen. Het Britse bedrijfsleven vreest dat het vervoer van goederen zwaar getroffen wordt door de noodmaatregelen in Frankrijk, dat gedurende 48 uur ook vrachtwagens weert.

Het RIVM heeft het afgelopen etmaal 13.066 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Dat zijn er meer dan zaterdag toen er na correctie 12.268 nieuwe gevallen waren. Zaterdag meldde het RIVM aanvankelijk nog 12.282 nieuwe gevallen. Het laatste etmaal zijn er dus 798 bijgekomen.

Het totaal aantal opgenomen coronapatiënten bedraagt 2113, dat zijn er 48 meer dan zaterdag. Daarvan liggen er 1533 buiten de intensive care (ic), 28 meer dan de vorige dag. Op de ic liggen 580 Covid-patiënten, 20 meer dan de dag ervoor.

Turkije weert vluchten uit Nederland omdat ook in ons land een geval met de nieuwe variant van het coronavirus is aangetroffen. De regering in Ankara legt ook vluchten uit het Verenigd Koninkrijk en Denemarken een tijdelijk verbod op. Het gaat om een voorzorgsmaatregel.

Voor de veiligheid van hun meest kwetsbare cliënten willen werkgevers in de ouderen- en gehandicaptenzorg het straks graag weten: wie van hun werknemers heeft zich heeft laten vaccineren en wie niet? Maar grote kans dat ze dat ze daar geen volledig overzicht over krijgen, meldt de Volkskrant.

De Autoriteit Persoonsgegevens is duidelijk: “Een werknemer hoeft dat zijn werkgever niet te vertellen”, zegt een woordvoerder van de Nederlandse privacywaakhond. “Sterker nog: een werkgever mag er niet eens naar vragen, net als ook de vraag of een werknemer zwanger is, verboden is.”

Het aantal nieuwe coronabesmettingen in Duitsland is verder gedaald. Zaterdag kwam het dagelijkse aantal nieuwe gevallen nog boven de 30.000 uit, zondag ging het om bijna 23.000 gevallen en maandag zakte het aantal naar ruim 16.600, blijkt uit cijfers van het Robert Koch Institut (RKI), de Duitse RIVM.

Voor Nederlanders die vanwege de nieuwe variant van het coronavirus het Verenigd Koninkrijk niet uit kunnen, kijkt de regering naar mogelijkheden om ze te helpen. „In het bijzonder voor schrijnende gevallen”, staat in een brief van de ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur), Hugo de Jonge (Volksgezondheid) en Ferd Grapperhaus (Justitie) aan de Tweede Kamer. Het ministerie van Buitenlandse Zaken biedt waar mogelijk en nodig (consulaire) bijstand.

Na de eerste coronagolf hadden 10.000 minder jongeren kans op een baan van minimaal drie dagen in de week ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Met name jongeren die afstudeerden aan het mbo, jongeren zonder startkwalificatie en uitvallers in het hoger onderwijs zijn de dupe geworden van de coronacrisis.

De nieuwe variant van het coronavirus die in het Verenigd Koninkrijk is opgedoken, is in korte tijd de meest voorkomende variant geworden in Londen en het oosten van Engeland. Het Britse statistiekbureau ONS heeft becijferd dat de nieuwe mutatie op 9 december al goed was voor 62 procent van alle nieuwe coronabesmettingen in de Britse hoofdstad. In Oost-Engeland ging het op die datum om 59 procent van alle gevallen die aan het licht kwamen.

Het gaat volgens de Britse minister van Volksgezondheid Matt Hancock „heel moeilijk” worden om de verspreiding van de nieuwe coronavariant die in het Verenigd Koninkrijk is opgedoken onder controle te krijgen. „We hebben nog een lange weg te gaan om dit op te lossen”, zegt hij over de gemuteerde versie van het virus, die waarschijnlijk een stuk besmettelijker is dan eerdere varianten.

Denemarken gaat circa 4 miljoen gedode nertsen opgraven om ze als afval te verbranden. De kadavers waren haastig gedood en begraven vanwege een mutatie in het coronavirus, maar dreigen op termijn drinkwater en zwemgebieden te vervuilen.
Wel wordt zes maanden gewacht, lang genoeg om zeker te zijn dat er geen besmettingsgevaar meer is. Het parlement in Kopenhagen heeft ingestemd met het plan.

De EU-landen hebben zondag spoedoverleg belegd over de zeer besmettelijke coronavariant die in het Verenigd Koninkrijk de kop heeft opgestoken. Ze hebben onder meer besproken of en hoe ze de boot-, trein- en wegverbindingen met het VK tijdelijk moeten verbreken en of reizigers bij aankomst op het vasteland voortaan een negatieve coronatest moeten tonen.

Zorgmedewerkers willen zich niet zomaar laten inenten tegen het coronavirus. In een peiling onder ruim 9000 werknemers van FNV zegt 18 procent nog te twijfelen, geeft 13 procent aan waarschijnlijk geen prik te halen en wil ruim een vijfde de inenting sowieso niet. „Zorgmedewerkers die er niet positief tegenover staan voelen zich proefkonijnen of vinden het spannend als eerste aan de beurt te zijn”, zegt vicevoorzitter Kitty Jong van FNV in het AD.

Er moet nog heel veel worden uitgezocht om te bepalen of en hoe gevaarlijk de in het Verenigd Koninkrijk rondwarende variant van het coronavirus is. Het zou theoretisch zelfs zo kunnen zijn dat het minder gevaarlijk is dan de bekende variant, maar daar weten we nu nog te weinig van. Vandaar dat voorzichtigheid geboden is. Dat stelt viroloog Chantal Reusken.

Deze week werd ontdekt dat begin december ook een besmettingsgeval in Nederland opdook. Dat kwam naar voren uit een monitoringsysteem waarin het RIVM en vijftien laboratoria in Nederland samenwerken. De labs sturen wekelijks een steekproef aan monsters naar het RIVM, dat die vervolgens in kaart brengt. Zo wordt duidelijk welke variant waar in het land voorkomt. „Als een bepaalde variant ergens opduikt, dan kunnen we dus kijken hoe die zich in de tijd heeft verspreid”, vertelt Reusken.

Nederlanders die nu in het Verenigd Koninkrijk zitten wordt afgeraden terug te keren naar Nederland. Het advies om alleen te reizen indien strikt noodzakelijk, geldt ook voor deze groep, benadrukt het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Ook passagiers van ferry’s uit het Verenigd Koninkrijk zijn niet meer welkom in Nederland vanwege de nieuwe variant van het coronavirus. Dat hebben ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur), Hugo de Jonge (Volksgezondheid) en Ferd Grapperhaus (Justitie) laten weten aan de Tweede Kamer.

Het vrachtverkeer en chauffeurs van vrachtwagens zijn uitgezonderd van het verbod. Net als het vliegverbod geldt de maatregel ten minste tot 1 januari 2021.

Het kabinet beseft dat het een „zware maatregel” is. „Echter, gelet op de situatie en de recente ontwikkelingen in het VK, acht het kabinet de maatregel noodzakelijk en gerechtvaardigd.”

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu (71) heeft zaterdag het startsignaal van de inentingscampagne in zijn land gegeven door zich op televisie als eerste te laten vaccineren tegen corona. Samen met gezondheidsminister Yuli Edelstein kreeg hij het vaccin van Pfizer/BioNTech in de live-uitzending.

Met de publieke inenting wil Netanyahu zijn 9 miljoen landgenoten oproepen zijn voorbeeld te volgen, om weer snel te kunnen terugkeren naar het normale leven. Zondag begint de vaccinatie op grote schaal onder de bevolking, met voorrang voor mensen in de gezondheidszorg. Daarna volgen ouderen en zorgverleners. De bedoeling is om 60.000 prikken per dag uit te delen.

De campagne zou aanvankelijk pas op 27 december beginnen. Israël heeft naast het vaccin van Pfizer/BioNTech ook het vaccin van Moderna ingekocht.

De gevreesde komst van te veel Nederlanders in Belgische winkelsteden als Antwerpen lijkt zaterdag uitgebleven. Antwerpen beleefde volgens de politie een „aangenaam gezellige” winkeldag zonder grote drukte en in kustplaatsen als Knokke bleef het ook rustig. Het „miezerige weer” zou ze weleens kunnen hebben gered, denkt de Antwerpse politie.

België vreesde dat Nederlanders in het laatste weekend voor Kerstmis voor de kerstinkopen zouden uitwijken naar Belgische winkelsteden, nu Nederland weer op slot is gegaan en de meeste winkels hebben moeten sluiten. Burgemeesters kondigden aan streng op te treden als het te druk zou worden of de hand zou worden gelicht met de coronaregels.

Maar in Antwerpen waren er „helemaal geen problemen”, zegt de politie. Er hoefde dan ook geen straat te worden afgesloten en ook andere maatregelen bleken niet nodig. Of dat te danken is aan het wegblijven van Nederlanders kan de politie moeilijk inschatten, want „voor ons maakt het niet uit waar ze vandaan komen”, aldus een woordvoerder. „Maar ik heb me laten vertellen dat er eigenlijk weinig Nederlanders naar Antwerpen zijn afgezakt.”

Ook aan de kust „was van een overspoeling van Nederlanders geen sprake”, zegt wethouder Piet De Groote van grensplaats Knokke. „Er waren niet meer noorderburen dan anders” in de badplaats vlak bij Zeeuws-Vlaanderen en „het bleef veilig.” De politie hoefde volgens De Groote nergens in te grijpen.

Om grensverkeer te ontmoedigen, kondigden de Belgische autoriteiten vrijdag nog aan dat de politie strenger gaat controleren. Maar het blijft vooralsnog vooral bij buitenlands bezoek erop wijzen dat winkelen voor je plezier ook in België niet de bedoeling is. Winkelen mag in principe alleen in je eentje en hooguit een halfuur lang, hield de politie arriverende dagjesmensen nog eens voor.

Het risiconiveau wat betreft coronabesmettingen is vanaf zaterdag in heel Nederland ‘zeer ernstig’. Dat blijkt uit het corona-dashboard van de Rijksoverheid.

Tot nu gold in de veiligheidsregio’s Zeeland, Friesland, Groningen en Drenthe nog het risiconiveau ‘ernstig’. De opschaling naar ‘zeer ernstig’ heeft te maken met de snelle stijging van het aantal coronabesmettingen in die regio’s.

Omdat er sinds vorige week in het hele land al een strenge lockdown geldt, heeft de opschaling geen consequenties voor te nemen maatregelen.

De politie heeft zaterdag in Hilversum tien mensen opgepakt bij een demonstratie tegen de lockdown. Ondanks een vrijdag uitgevaardigd verbod op demonstreren, kwamen zaterdagmiddag in Hilversum toch zo’n dertig tot veertig mensen bijeen op een plein achter het station. De politie begeleidde de groep en sommeerde de deelnemers te vertrekken. Uiteindelijk werd de sfeer grimmiger en zag de politie zich genoodzaakt in te grijpen, aldus een woordvoerder. Inmiddels is de rust weergekeerd.

De Hilversumse burgemeester Pieter Broertjes verbood de demonstratie ‘Stop de Lockdown’ vrijdag. Hij zei onvoldoende vertrouwen te hebben dat de organisatie zich zou houden aan de voorschriften, zowel op het gebied van de coronamaatregelen als de ter beschikking gestelde locatie.

Volgens de gemeente Hilversum zijn de afgelopen dagen meerdere gesprekken gevoerd met de organisatie van de demonstratie. Daarin werd geen overeenstemming bereikt over de plaats waar de demonstratie kon plaatsvinden. De organisatoren van ‘Stop de Lockdown’ wezen de door de gemeente aangeboden locatie af.

De gemeente zei daardoor niet te kunnen instaan voor de gezondheid van de deelnemers, omstanders en de professionals die betrokken zijn bij het toezicht. De gemeente riep de demonstranten met klem op om niet naar Hilversum te komen.

De mogelijkheden om te skiën in Zwitserland worden flink ingeperkt. Tal van regionale autoriteiten besloten zaterdag om skioorden met ingang van dinsdag te sluiten.

Restaurants, culturele instellingen en sportcentra moeten vanaf dinsdag een maand lang hun deuren sluiten in de strijd tegen het coronavirus, heeft de centrale regering besloten. Winkels blijven open. Beslissingen over de talrijke skioorden werden overgelaten aan lagere overheden.

In de kantons Zürich, St. Gallen, Schwyz, Nidwalden, Obwalden, Zug, Uri en Appenzell Innerrhoden gaan de skiresorts vanaf dinsdag dicht. In Luzern is besloten ze überhaupt niet te openen vanwege het aantal coronabesmettingen. In Wallis en Bern blijven de pistes open, maar wordt het publiek gewaarschuwd extra waakzaam te zijn. In Graubünden valt maandag een besluit over de skimogelijkheden in de kerstperiode.

Het aantal besmettingen in Zwitserland behoort relatief tot de hoogste in Europa. Het zorgsysteem zit aan de grenzen van zijn capaciteit.

In de Verenigde Staten gaan vrachtwagens met het coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna vanaf zondag de weg op. Transportbedrijven zullen het net goedgekeurde middel vervoeren naar meer dan 3700 locaties, zei generaal Gus Perna, die belast is met uitvoering van operatie Warp Speed.

De eerste Moderna-vaccins kunnen dan vanaf maandag worden toegediend. Het farmaceutische bedrijf blijft de hele week vaccins leveren. Het aantal beschikbare doses is vooralsnog lager dan verwacht. Perna praat de gouverneurs van de verschillende staten maandag bij over de gevolgen voor de levering.

Eind dit jaar moeten volgens afspraak 20 miljoen doses zijn afgeleverd, hoewel een deel waarschijnlijk opschuift naar de eerste week van januari. Er zijn volgens de generaal geen problemen met het vaccin of de productie ervan.

Het middel moet bevroren worden opgeslagen en vervoerd, maar dat hoeft niet bij een temperatuur van -70 graden, zoals bij het vaccin van Pfizer/BioNTech. Een deel van de Moderna-vaccins is te koud bewaard, maar dat betekent niet dat ze onbruikbaar zijn geworden.

De VS zijn het eerste land dat het Moderna-vaccin gaat gebruiken. De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA keurde eerder al het vaccin van Pfizer/BioNTech goed. Daarvan zijn bijna 3 miljoen vaccins verspreid over alle staten. Daarmee zijn al Amerikanen ingeënt, onder wie vicepresident Mike Pence en de voorzitters van beide kamers van het parlement.

De Europese toezichthouder EMA neemt op 6 januari een besluit over het Moderna-vaccin, waarvan ook Nederland doses heeft besteld. Over het vaccin van Pfizer/BioNTech beslist het Europees Geneesmiddelenbureau maandag.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is in het afgelopen etmaal licht gestegen. In totaal 2065 patiënten liggen in het ziekenhuis. Dat zijn er 31 meer dan vrijdag. Op de intensive care liggen nu 560 mensen met Covid-19, elf meer dan een dag eerder. De afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten met 20 procent gestegen.

Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) maakte de cijfers zaterdag bekend. Het LCPS verwacht de komende week een vergelijkbare stijging van het aantal opnames.

Het aantal besmettingen steeg de laatste weken flink, een voorbode voor de drukte in ziekenhuizen en reden voor de lockdown waar het kabinet toe heeft besloten. Het LCPS probeert de drukte zo goed mogelijk over het land te verdelen. In de afgelopen 24 uur zijn vier coronapatiënten verplaatst naar een andere regio. Het ging daarbij niet om patiënten op de intensive care.

Ondanks een vrijdag uitgevaardigd verbod op demonstreren, zijn zaterdagmiddag in Hilversum toch dertig tot veertig mensen gaan demonstreren tegen de lockdown. De groep houdt zich volgens de politie op achter het station in Hilversum. De politie begeleidt de groep en heeft de demonstranten gesommeerd te vertrekken, aldus een woordvoerder.

De Hilversumse Burgemeester Pieter Broertjes verbood de demonstratie ‘Stop de Lockdown’ vrijdag. Hij zei onvoldoende vertrouwen te hebben dat de organisatie zich houdt aan de voorgestelde voorschriften, zowel op het gebied van de coronamaatregelen als de ter beschikking gestelde locatie.

Volgens de gemeente Hilversum zijn de afgelopen dagen meerdere gesprekken gevoerd met de organisatie van de demonstratie. Daarin werd geen overeenstemming bereikt over de plaats waar de demonstratie kon plaatsvinden. De organisatoren van ‘Stop de Lockdown’ wezen de door de gemeente aangeboden locatie af.

De gemeente zei daardoor niet te kunnen instaan voor de gezondheid van de deelnemers, omstanders en de professionals die betrokken zijn bij het toezicht. De gemeente riep de demonstranten met klem op om niet naar Hilversum te komen.

Het RIVM heeft het afgelopen etmaal 12.282 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Vrijdag waren het er 12.001 (gecorrigeerd).

Het gezondheidsinstituut meldde zaterdag 56 nieuwe sterfgevallen door corona. Dat betekent niet dat al die mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Deze informatie wordt soms met een kleine vertraging doorgegeven. Vrijdag werden 85 sterfgevallen door corona gemeld.

In Amsterdam waren de meeste nieuwe besmettingen (581), gevolgd door Den Haag (268) en Rotterdam (247).

Volgens de cijfers zijn in de afgelopen zeven dagen 73.322 nieuwe besmettingen gemeld en 444 sterfgevallen. De week ervoor was dat respectievelijk 53.330 en 362. Sinds het begin van de uitbraak zijn 676.696 besmettingen gemeld en 10.461 sterfgevallen.

Tientallen actievoerders trekken zaterdag demonstratief door Maastricht om te protesteren tegen de geldende coronamaatregelen. De naar schatting tachtig actievoerders dragen onder meer borden met het opschrift „Vrijheid” en „Stop de Sloop”.

De groep trekt in een zelfbenoemde „mars voor de vrijheid” van het station naar het Vrijthof in de Limburgse hoofdstad. Ze slaan onder meer op potten en pannen, blazen op fluitjes en dragen lampjes mee. De demonstratie verloopt rustig, onder het toeziend oog van enkele agenten en handhavers.

Op het Vrijthof zijn er sprekers en gaat de groep rond 16.00 uur een hart vormen. De demonstratie wordt onder meer gesteund door de groep Viruswaarheid Limburg.

In Slowakije is sinds zaterdagochtend een lockdown van kracht vanwege het toegenomen aantal coronabesmettingen. De meeste winkels zijn dicht en de bevolking mag alleen de deur uit als dat noodzakelijk is, bijvoorbeeld om boodschappen te doen of te gaan werken. Skiliften mogen wel in bedrijf blijven. Daarop is in de media veel kritiek.

Critici leggen een verband met de zakelijke belangen van de rechts-populistische parlementsvoorzitter Boris Kollar. Hij bezit meerdere skipistes en hotels in wintersportgebieden in het land.
Behalve de skigebieden mogen supermarkten, apotheken, benzinestations en banken open blijven. Andere winkels zijn gesloten. Normaal zouden ze in aanloop naar kerst hun drukste week van het jaar beleven.

Slowakije wekte in november nog veel belangstelling door massaal de bevolking te testen op het virus. Premier Igor Matovič hoopte daarmee een lockdown te voorkomen, maar dat is dus niet gelukt. Door het stijgende aantal besmettingen raken ziekenhuizen overbelast. Het land op slot gooien was de enige mogelijkheid die de regering nog zag.

Een nieuwe stam van het coronavirus die in het Verenigd Koninkrijk is opgedoken, kan zich weleens sneller verspreiden dan eerdere varianten van het virus, waarschuwen de Britse gezondheidsautoriteiten. Ze hebben de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hiervoor gewaarschuwd, maakte gezondheidsadviseur Chris Whitty zaterdag bekend.

Whitty is de belangrijkste gezondheidsadviseur van de Britse regering. De ontdekking van de nieuwe stam was maandag al bekendgemaakt. Op basis van de eerste analyse van gegevens erover, constateert een speciale adviesgroep dat de nieuwe stam zich mogelijk sneller verspreidt. Nader onderzoek moet daarover meer duidelijk maken.

Er zijn geen tekenen die erop wijzen dat de nieuwe variant van SARS-CoV-2 dodelijker is of minder goed te voorkomen met de nieuwe vaccins.

Bondskanselier Angela Merkel heeft haar landgenoten opgeroepen vooral met elkaar te videobellen tijdens de kerstdagen, in plaats van bij elkaar op bezoek te gaan. Ze hoopt dat Duitsers een voorbeeld nemen aan uitgezonden militairen.

„Vrouwen en mannen die ver van huis zijn gestationeerd om onze veiligheid te verdedigen, weten wat het is om beperkt contact te hebben met hun dierbaren”, zei Merkel tijdens haar wekelijkse videopodcast.

Het aantal besmettingen in Duitsland is de afgelopen weken fors toegenomen. In het land is daarom een strenge lockdown van kracht sinds woensdag. De beperkingen gelden tot 10 januari. Merkel hoopt dat mensen hun sociale contacten en reisbewegingen tot een absoluut minimum zullen beperken om erger te voorkomen.

Meteen na kerst wil Duitsland beginnen met het vaccineren van de bevolking. Het eerste middel dat daarvoor beschikbaar komt, is ontwikkeld door het Duitse BioNTech, in samenwerking met het Amerikaanse Pfizer. Over de goedkeuring van dat vaccin neemt het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) maandag een besluit. De Europese Commissie heeft het laatste woord over toelating tot de Europese markt en heeft al laten weten bij groen licht van het EMA snel toestemming te zullen verlenen.

De gezondheidssituatie van de besmette Franse president Emmanuel Macron is stabiel. Hij vertoont dezelfde symptomen van corona als vrijdag, meldt zijn kantoor zaterdag.

Een medisch onderzoek dat de president onderging, leverde geruststellende resultaten op. Macron kan zich met de belangrijkste zaken, zoals brexit en de pandemie, blijven bezighouden, maar wel in een trager tempo.

Macron testte donderdag positief. Vrijdag klaagde hij over vermoeidheid en hoofdpijn. Hij heeft het coronavirus hoogstwaarschijnlijk opgelopen op de Europese top vorige week in Brussel.

Sinds afgelopen week de lockdown is ingegaan, werken mensen weer massaal thuis. Die conclusie trekt KPN uit cijfers over de drukte op het netwerk. Het telecombedrijf registreert duidelijke pieken in de belasting online en op het telefoonnet.

„Sinds dinsdag zien we eigenlijk weer het patroon van half maart terug op ons netwerk”, aldus Paul Slot, verantwoordelijk voor de infrastructuur van KPN. „Het is niet alleen overdag stukken drukker maar ook ’s avonds, dan kijken we massaal tv of streamen video’s van de populaire platforms.” Dat is volgens hem te verklaren doordat bijvoorbeeld winkels en sportscholen verplicht gesloten zijn.

Komende week is het volgens de KPN-zegsman vermoedelijk wat rustiger op het netwerk omdat veel mensen dan vrij zijn.

Het coronavaccin van Pfizer/BioNTech is nu ook in Zwitserland goedgekeurd voor gebruik. De Zwitserse medicijnautoriteit Swissmedic maakte zaterdag bekend dat het vaccin voldoet aan alle eisen. Het is veilig en werkzaam, oordelen de Zwitserse deskundigen.

Swissmedic benadrukt dat het anders dan andere landen geen noodprocedure heeft gevolgd. De beoordeling is verlopen via de „gewone procedure”, die wel extra snel is doorlopen. Net zoals het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat maandag een definitief oordeel velt over het bewuste vaccin, begon Swissmedic al aan de beoordeling van de eerste twee onderzoeksfases terwijl de cruciale derde fase nog gaande was. In fase drie van de vaccinontwikkeling worden massaal proefpersonen gevaccineerd.

De Zwitsers hadden begin deze maand nog verklaard dat zorgvuldigheid boven snelheid gaat. Ook nu benadrukt de medische autoriteit dat veiligheid van patiënten „essentieel” is voor een positieve beoordeling.

De goedkeuring geldt voor mensen boven de 16 jaar. Over de uitwerking op kinderen is nog onvoldoende bekend. Daar doen de makers van het vaccin nog onderzoek naar.
Het vaccin dat het Amerikaanse Pfizer en het Duitse BioNTech samen hebben ontwikkeld, is al goedgekeurd in diverse landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada. In die landen werd een speciale noodprocedure gevolgd.

In heel Italië geldt tijdens de komende feestdagen de zogenoemde code rood, wat betekent dat er op die dagen tussen 24 december en 6 januari niet veel mag. Dat het land met Kerst, Nieuwjaar en Driekoningen praktisch op slot gaat, is nodig om coronabesmettingen te vermijden en een derde golf te voorkomen, aldus de regering in Rome.

Op werkdagen zullen de regels iets minder streng zijn, zoals ze normaal gelden bij code oranje. Het zal voor iedereen een andere kerst en nieuwjaar zijn, maar het offer moet worden gebracht omdat het zal helpen lijden te vermijden en levens te redden, twitterde minister van Cultuur Franceschini.

Op en rond de feestdagen blijven veel winkels, bars en restaurants gesloten. De horeca is verder alleen open voor afhaalmaaltijden. De avondklok blijft van kracht van 22.00 uur tot 5.00 uur, en wordt niet vervroegd naar 20.00 uur, zoals was geopperd. Thuis mag je maar een paar mensen uitnodigen, melden Italiaanse media.

„We moeten nu investeren en ons wapenen tegen een volgende uitbraak.” Dat zegt viroloog Marion Koopmans in een interview met Trouw. Ze ziet daarin een rol weggelegd voor de wetenschap. „Het lijkt me een enorme uitdaging om te onderzoeken of je zo’n uitbraak kunt voorspellen.”

Koopmans noemt terug naar normaal, als het coronavirus onder controle is, geen vanzelfsprekendheid. „Die fout moeten we niet maken. Ik hoop dat het besef blijft hangen dat we moeten nadenken over onze eigen rol in het ontstaan van pandemieën, dat door klimaatverandering, door ontbossing en door onze manier van leven virussen steeds vaker overspringen. Iedereen weet nu wat altijd wordt bedoeld als virologen waarschuwden.”

De viroloog maakt deel uit van het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert over de bestrijding van het coronavirus. Onlangs werd bekend dat OMT-leden zijn bedreigd, onder wie ook Koopmans. In de krant zegt ze hierover: „Ik laat het van me afglijden. Sommige mensen zeggen dat dit erbij hoort. Dat vind ik niet, die bedreigingen zijn niet oké. Maar in het besef dat het een heel selectief deel van de mensheid is dat zich daar zo roert, probeer ik er niet naar te kijken.”

De coronacrisis leidt ertoe dat mensen vaker last hebben van een kort lontje. Bijna twee derde van de Nederlanders ervaart dit zo, meldt EenVandaag naar aanleiding van een peiling onder 22.000 deelnemers. Eén op de zes ondervraagden geeft toe zelf ook wel eens agressief te zijn naar anderen.

Mensen ervaren ook meer agressie. Zo zeggen zeven van de tien deelnemers aan het onderzoek dat ze te maken hebben gehad met lichte (verbale) agressie of een opgestoken middelvinger. Dit komt regelmatig voor: drie van de tien (29 procent) maken dit soort reacties maandelijks mee, één op de zes (16 procent) zelfs wekelijks. Vooral bij het afstand houden in de supermarkt krijgen mensen te maken met vervelende reacties, constateert de actualiteitenrubriek.

Basisscholen tonen begrip voor het besluit dat ze hun deuren moesten sluiten. Al valt het hun wel zwaar. „Ouders en leerkrachten leken verdoofd, van de kinderen juichte niemand.”

Lees ook

En weer zitten de kinderen thuis

Israël begint zondag met de inenting tegen Covid-19. Het hoopt een van de eerste landen op de hele wereld te zijn die de bevolking immuun maakt tegen het coronavirus.

Lees ook

Netanyahu en Rivlin laten zich als eersten inenten

Dat de medische zorg moeite had de corona-uitbraak bij te benen, heeft veel te maken met de marktwerking in de zorg. Dat zei Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg in het tv-programma Op1.

“De gezondheidszorg in Nederland staat internationaal bijna altijd op één, maar altijd in de top drie. Dan gaat het om toegankelijkheid en gelijkheid van behandeling. Dat is een groot goed. Het is een publiek betaald systeem. Het maakt bij ons niet uit of je een baan hebt, of je een eigen inkomen hebt: als je een dure behandeling nodig hebt, dan krijg je die. We hebben uitstekend opgeleide mensen, vakkundige artsen, prachtige instellingen. Tegelijkertijd zijn er nogal wat dingen waarop we kunnen verbeteren. Dat heeft te maken met de grote versnippering van het systeem. Dat heeft ons bijna opgebroken. Want er is te weinig samenhang. We houden van marktwerking in de zorg, en dat vraagt dat er heel veel versnipperde, individuele partijen zijn. Dat werkt niet voor de goede aanpak.”

Kuipers pleit ervoor om weer meer samenhang te scheppen: “We moeten echt zorgen dat we veel sterkere netwerken bouwen, dit jaar heeft ons daar gewoon toe gedwongen.”
In het begin van de coronacrisis in het voorjaar bleken er niet genoeg bedden op de ic-afdelingen te zijn om alle zware coronapatiënten te verplegen en moesten er met veel kunst- en vliegwerk ic-bedden en personeel worden bijgezet. Een deel van de ic-patiënten moest zelfs naar Duitsland worden gebracht.

Het Amerikaanse Congres heeft opnieuw een wet aangenomen die een shutdown van overheidsdiensten moet voorkomen. Na het Huis van Afgevaardigden, stemde ook de Senaat in de deadline voor een beslissing over een tijdelijke financieringswet uit te stellen tot zondag. Vorige week verlengde het Congres de deadline met zeven dagen. Vrijdag zou die om middernacht (lokale tijd) verlopen, met sluiting van bepaalde overheidsdiensten tot gevolg. Verwacht wordt dat president Donald Trump de wet die voor twee dagen financiering regelt op korte termijn ondertekent.

De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA heeft het coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna goedgekeurd voor gebruik. Daarmee kan de distributie van 5,9 miljoen doses van het middel in de Verenigde Staten op korte termijn van start, zeiden overheidsfunctionarissen eerder, mogelijk al dit weekend.

President Donald Trump claimde eerder op vrijdag dat de toezichthouder toestemming had gegeven voor het vaccin, maar de FDA ging daar niet in mee. Nu is er officieel groen licht. Moderna heeft een deal met de Amerikaanse overheid om dit jaar nog twintig miljoen doses te leveren. Volgens de overeenkomst levert de farmaceut tot eind 2021 juni in totaal 200 miljoen doses af.

„Met de beschikbaarheid van twee vaccins voor de preventie van Covid-19, heeft de FDA een nieuwe cruciale stap genomen in het gevecht tegen deze globale pandemie die iedere dag voor grote aantallen ziekenhuisopnames en doden in de Verenigde Staten zorgt”, zei FDA-baas Stephen Hahn in een verklaring. President Donald Trump liet niet lang na de bekendmaking van zich horen op Twitter. „Gefeliciteerd, het Moderna-vaccin is nu beschikbaar!”, schreef hij.

De VS is het eerste land dat het Moderna-vaccin gaat gebruiken. Eerder werd het vaccin van het Amerikaanse Pfizer en Duitse BioNTech al goedgekeurd. Amerikanen worden al ingeënt met dat middel. Een panel van medisch experts oordeelde onlangs dat het vaccin van Moderna veilig is. Uit een studie met meer dan 30.000 proefpersonen kwam naar voren dat het middel voor bijna 95 procent effectief is. De Europese toezichthouder EMA besluit op 6 januari over het Moderna-vaccin, waarvan ook Nederland doses heeft besteld. Over het vaccin van Pfizer en BioNTech wordt begin volgende week een beslissing genomen.

Verwacht wordt dat het Moderna-vaccin in de VS vooral toegediend gaat worden op plekken die minder goed bereikbaar zijn, zoals ziekenhuizen op het platteland. Het middel moet bevroren opgeslagen en vervoerd worden, maar hoeft niet zoals het vaccin van Pfizer en BioNTech bij een temperatuur van -70 graden Celsius te worden bewaard. De VS zijn zwaar getroffen door het virus. Het land telt ruim 16 miljoen besmettingen en meer dan 313.000 doden.

Een deel van Sydney moet de komende dagen in lockdown omdat het coronavirus er weer is opgedoken. Voor de nieuwe uitbraak had Australië juist twee weken zonder binnenlandse besmettingen achter de rug. De afgelopen dagen zijn aan de noordkant van Sydney tot nog toe 39 besmettingen aan het licht gekomen.

Ongeveer een kwart miljoen inwoners van de grootste stad van Australië moeten uit voorzorg tot en met woensdagavond zoveel mogelijk thuisblijven. Alleen voor boodschappen, medische zorg en werk mogen ze de deur uit. Publieke voorzieningen en de horeca zijn tijdelijk dicht.

Premier Gladys Berejiklian van de deelstaat New South Wales roept ook inwoners van de rest van Sydney op zoveel mogelijk thuis te blijven. „Ga alsjeblieft, alsjeblieft de komende dagen niet de deur uit, tenzij het echt moet”, zei ze.

Australië heeft het coronavirus effectief bestreden door grenzen te sluiten, lockdowns in te stellen, veel te testen en mensen op te roepen afstand van elkaar te houden. In de aanloop naar kerst waren diverse regels versoepeld. Op regionaal niveau zijn vanwege de laatste uitbraak weer nieuwe reisbeperkingen ingesteld, waardoor de reisplannen van duizenden mensen in de war zijn gestuurd.

Belgische winkelsteden als Antwerpen en Hasselt zetten zich zaterdag schrap voor de komst van veel Nederlanders. Het laatste weekend voor Kerst zouden ze weleens veel Nederlandse klanten kunnen trekken, nu in Nederland het leeuwendeel van de winkels heeft moeten sluiten omdat het coronavirus er weer om zich heen grijpt. Als dat het ook in België weer aan kracht winnende virus maar geen opkontje geeft, vrezen de autoriteiten.

Burgemeesters van grensgemeenten hebben aangekondigd dat ze streng optreden als mensen zich bij de kerstinkopen niet aan de coronaregels houden of als het te druk wordt. Ze onderstrepen dat winkelen voor je plezier er in België ook niet bij is. Winkelen mag in principe alleen in je eentje en hooguit een halfuur lang. De regering vroeg de gemeentebesturen vrijdagavond nog eens om wat ze doen „tegen ongeoorloofde samenscholingen, funshoppen en grensshoppen onverminderd voort te zetten en indien nodig op te voeren”.

Maar de grens is nog gewoon open en dat blijft voorlopig zo. Reizen is wel „dom”, aldus zorgminister Frank Vandenbroucke, en wordt „ten stelligste” afgeraden, maar is niet verboden. Wel moeten Nederlanders en ander buitenlands bezoek straks een negatieve coronatest kunnen laten zien, van hooguit twee dagen oud. Maar dat is pas vanaf Kerst als de kerstkoopwoede weer voorbij is.

Door het coronavirus blijft het ook de komende jaren druk in de Nederlandse ziekenhuizen, vooral in de winter. Artsen denken dat Covid-19 een vergelijkbaar verloop krijgt als de griep. Daarom pleiten ze voor speciaal ‘winterpersoneel’, schrijft het AD.

„De golf zal minder groot worden dan nu, maar ’s winters zal corona terugkomen”, zegt Hans Kuijsten, intensivist in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg. „Je moet toe naar seizoensarbeiders in de zorg.” Kuijsten denkt aan een systeem waarbij mensen in de winter als ‘reservist’ op de ic kunnen werken.

Peter van der Voort, hoofd intensive care bij UMC Groningen, zou in zijn ziekenhuis graag een reserve-ic creëren. „Die kun je in normale tijden voor iets anders gebruiken, maar als de nood aan de man komt, als ic. Daarvoor heb je een flexibele schil van personeel nodig dat ook een ic-basis heeft.”

Vakbond FNV Handel pleit ervoor alle supermarkten op slot te gooien tijdens de kerstdagen. Dat moet er vooral voor zorgen dat het winkelpersoneel rust krijgt, zegt sectorhoofd van FNV Handel Mari Martens in het AD. Martens verwacht niet dat zo’n sluiting voor problemen zorgt. „De meesten zorgen er echt wel voor dat ze hun boodschappen tijdig in huis hebben.”

Volgens Martens gaat het veel over zorgmedewerkers als het om overbelasting door corona gaat, maar zit ook het supermarktpersoneel aan zijn taks. „Medewerkers willen na dit zware jaar Kerst met hun dierbaren doorbrengen en niet in een overvolle supermarkt.”

Daar komt volgens de FNV-bestuurder bij dat er een zeer grote kans is dat het tijdens de kerstdagen te druk wordt in de winkels. „Het is nu al razend druk”, aldus Martens. „In de supermarkten werken bovendien veel jonge mensen. Het is onverantwoord hen met deze toeloop op te zadelen. Bij het merendeel van deze winkels is geen beveiliging, de coronamaatregelen worden absoluut niet overal nageleefd en gehandhaafd.”

India is volgens de officiële data van de regering de grens van 10 miljoen geregistreerde coronabesmettingen gepasseerd. Daarmee telt het land na de Verenigde Staten het hoogste aantal bekende virusgevallen wereldwijd. Ondanks het torenhoge totaalaantal infecties, is het aantal nieuwe besmettingen in India de afgelopen weken juist hard gedaald.

Volgens het Indiase ministerie van Volksgezondheid kwamen er de afgelopen 24 uur iets meer dan 25.000 besmettingen bij. Sinds het begin van de coronapandemie heeft het land ruim 145.000 coronadoden geregistreerd. 9,6 miljoen patiënten herstelden van Covid-19.

Tijdens de piek september meldde het land met circa 1,3 miljard inwoners dagelijks bijna 100.000 nieuwe besmettingen en lag het op koers de Verenigde Staten in te halen. Waar het virus in de VS echter opnieuw oplaait, is het aantal nieuwe besmettingen in India sterk afgenomen. De regering heeft de meeste eerder ingestelde coronamaatregelen daarom weer opgeheven. Sommige Indiase staten of deelgebieden hebben echter zelf beperkingen opnieuw ingesteld om het virus te beteugelen.

India heeft nog geen vaccin tegen het coronavirus goedgekeurd voor gebruik, maar verschillende farmaceuten hebben zich aangemeld voor het toelatingsproces, waaronder AstraZeneca. Op het gebied van de gezondheidszorg speelt India mondiaal een vooraanstaande rol met de productie van naar schatting meer dan de helft van alle coronavaccins. Het land gaat meer dan een miljard doses maken van het vaccin van AstraZeneca en de universiteit van Oxford.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen in Duitsland ligt voor de derde dag op rij boven de 30.000. Het Robert Koch Institut (RKI), het Duitse RIVM, meldde dat er de afgelopen 24 uur 31.300 infecties zijn geregistreerd. Dat is iets minder dan op vrijdag, toen werd een recordaantal van 33.777 nieuwe gevallen gemeld. Daar zaten toen wel ongeveer 3500 besmettingen bij die een dag eerder waren gemeten, maar door een fout niet waren meegeteld.

Het totaal aantal infecties in Duitsland bedraagt nu ruim 1,4 miljoen, aldus het RKI. Het afgelopen etmaal stierven er 702 patiënten aan het longvirus. Dat zijn er 111 minder dan een dag eerder. In totaal zijn er nu 25.640 coronadoden geregistreerd.

Sinds woensdag is in Duitsland een harde lockdown van kracht. Onder meer veel bedrijven en scholen moeten gesloten blijven tot in januari, kwam bondskanselier Angela Merkel zondag overeen met de deelstaatregeringen.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.