Buitenland

Gaza-besluit zorgt voor beroering

De Knesset heeft dinsdag weliswaar het ontruimingsplan van premier Ariel Sharon goedgekeurd, maar de uitvoering ervan zal pas halverwege 2005 aan de orde zijn. Tegenstanders van de ontruiming van Israëlische nederzettingen in de Gazastrook en op de Westoever zullen tot die tijd alles in het werk stellen om de premier te vloeren en zijn plan te torpederen.

Alfred Muller
28 October 2004 10:38Gewijzigd op 14 November 2020 01:48

De stemmen in het parlement waren dinsdagavond nog maar nauwelijks geteld, of de belangrijkste rivaal van Sharon, minister Benjamin Netanyahu van Financiën, stak al een stok tussen de spaken van het draaiende wiel van het terugtrekkingsplan. Hij zei over twee weken te zullen opstappen als Sharon niet alsnog instemt met een referendum over de ontruiming van Israëlische nederzettingen in de Gazastrook en vier nederzettingen in het noordelijke gedeelte van de Westelijke Jordaanoever. Minister Limor Livnat (Onderwijs) viel hem bij.

Een soortgelijk dreigement kwam van de Nationale Religieuze Partij (NRP). De steun zal nog maar veertien dagen van toepassing zijn als Sharon bij zijn weigering blijft om een referendum te houden. De geestelijke leider van de NRP, Avraham Shapira, deed er nog een schepje bovenop: een gekwalificeerde meerderheid moet akkoord gaan met de terugtrekking. Zijn beweegreden is ondemocratisch: op deze wijze wil hij de stemmen van de Israëlische Arabieren neutraliseren.

Sharon kan ook proberen de coalitie uit te breiden met de Arbeiderspartij van Shimon Peres, die Sharons plan steunt. De Arbeiderspartij is bereid met Sharon te praten, maar een probleem is dat een deel van de Likud-partij niet met de Arbeiderspartij in zee wil. Sharon kan ook besluiten tot nieuwe verkiezingen, maar dat betekent dat zijn partij Netanyahu als partijleider kan aanstellen.

Ook een mogelijk overlijden van de Palestijnse leider Yasser Arafat zal de situatie grondig veranderen. De belangrijkste beweegreden voor eenzijdige terugtrekking is de afwezigheid van een Palestijnse gesprekspartner. Dat kan natuurlijk voorlopig zo blijven: Arafat heeft geen opvolger en het is mogelijk dat de Palestijnse gebieden in een grotere chaos vervallen dan nu al het geval is, compleet met onderlinge gevechten tussen de verschillende milities. Maar het is ook mogelijk dat premier Ahmed Qurei de leiding op zich neemt en enige mate van stabiliteit brengt. In dat geval zullen de tegenstanders van de terugtrekking zeggen dat Sharon zijn plan alleen uit kan voeren in overleg met de nieuwe Palestijnse leider.

Een ander gevaar is dat het terrorisme roet in het eten gooit. Het aantal zelfmoordaanslagen in Israël is drastisch verminderd na de aanleg van de veiligheidsbarrière en de acties van het leger in de Palestijnse gebieden, maar de kans op nieuwe grote aanslagen blijft altijd bestaan. In de afgelopen elf jaar na het eerste Oslo-akkoord is meer dan eens gebleken dat terrorisme de bereidheid tot concessies onder Israëliërs doet afnemen. Het gevaar van terrorisme komt overigens niet alleen vanuit Palestijnse hoek. Functionarissen van de veiligheidsdiensten houden er ook rekening mee dat Joodse rechts-extremisten kunnen proberen Sharon of andere voorstanders van de terugtrekking het leven te benemen.

Zeker is dat Israël tot aan de terugtrekking een politiek roerige tijd tegemoetgaat, waarin nog van alles kan gebeuren. De Israëlische populaire krant Yediot Ahronot houdt er in zijn hoofdredactioneel commentaar zelfs rekening mee dat er een scheuring in de Likud-partij zal ontstaan. De originele Likud zal onderdeel worden van rechts -mogelijk zelfs extreem rechts-, terwijl het andere deel opschuift naar het politieke midden van Arbeiderspartij en Shinui. Vervolgens zou het volgens de krant redelijk zijn dat al die partijen in het politieke midden zich gaan verenigen, alleen zullen hun leiders met hun grote ego’s dat vast verhinderen.

Overigens viel het Israëlische leger woensdagavond laat de Palestijnse stad Jenin op de Westelijke Jordaanoever binnen. Volgens Palestijnse veiligheidsdiensten gebeurde dat met twintig pantserwagens, jeeps en bulldozers.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer