Briefstemmen voor Tweede Kamer kan alleen voor 70-plussers
Stemmen per post bij de komende Tweede Kamerverkiezingen blijft voorbehouden aan mensen van 70 jaar en ouder. Verscheidene partijen in de Tweede Kamer zouden die mogelijkheid ook graag bieden aan jongere mensen die wegens een kwetsbare gezondheid op woensdag 17 maart liever niet naar het stemlokaal gaan. Maar volgens minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) is dat niet uitvoerbaar en niet wenselijk.
Van 70-plussers staat volgens Ollongren wel vast dat zij meer risico lopen ernstig ziek te worden door het coronavirus. Die groep is daarnaast makkelijk af te bakenen, zegt zij. „Je bent 70 of niet, dat is heel duidelijk”. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek telt Nederland 2,4 miljoen mensen van 70 jaar en ouder.
Maar verder is volgens de minister „niet objectief vast te stellen” wie nog meer kwetsbaar zijn. „Dan zou je het voor iedereen in principe mogelijk moeten maken.” Er is gewoonweg te weinig tijd om dat nog te regelen, stelt ze.
Daar komt bij dat briefstemmen echt „een noodgreep” is, zegt Ollongren. „We willen dat de opkomst niet lager wordt door het virus. Daardoor accepteren we op sommige onderdelen iets meer risico”. Het is de bedoeling dat mensen helemaal vrij, zelfstandig en zonder beïnvloeding hun stem uitbrengen. In een stembureau is dat te controleren, bij stemmen per post niet. Ollongren vindt dat onder deze omstandigheden „een te accepteren risico”, maar niet op nog grotere schaal.
De minister wijst erop dat in elke gemeente ook stembureaus open zijn maandag 15 en dinsdag 16 maart. Die extra openstelling is bedoeld voor mensen met een kwetsbare gezondheid die liever op een rustiger moment gaan stemmen. Daar wordt overigens niet op gecontroleerd. In principe kan dus iedereen gebruikmaken van de mogelijkheid om al eerder te stemmen.
Ollongren gaat nog in gesprek met peilingbureaus die exitpolls houden. Een groot deel van de Kamer wil dat de resultaten van maandag en dinsdag pas bekend worden gemaakt als de stembureaus op woensdag gesloten zijn, om beïnvloeding te voorkomen. De minister gaat ervan uit dat de peilers daar wel toe bereid zullen zijn. Een voorstel van de SP om voortijdige publicatie van exitpolls te verbieden, vindt zij te ver gaan.