Maandag presenteerde staatssecretaris Alexandra van Huffelen op het ministerie van Financiën een selectie van drie van de 28 voorstellen; stuk voor stuk plannen om het huidige toeslagenstelsel overbodig te maken. De bewindsvrouw, sinds januari dit jaar verantwoordelijk voor toeslagen en douane, lichtte haar plannen toe: „Het moet, het kan, het is een kwestie van kiezen.”

De zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget naderen hun einde als het aan de staatssecretaris ligt. Van Huffelen: „Het huidige toeslagenstelsel vraagt veel van ontvangers van toeslagen, meestal de mensen met de laagste inkomens.”

Burgers moeten onder het bestaande stelsel zelf een schatting maken van hun inkomen voor het komende jaar. Op basis van het geschatte inkomen keert de Belastingdienst een toeslag zoals die voor kinderopvang als voorschot uit. De fiscus bepaalt vervolgens achteraf op basis van het daadwerkelijk verdiende inkomen of de uitgekeerde toeslag correct was.

Baan

„Het verstrekken van actuele gegevens over onder andere inkomen en vermogen, past niet goed bij wat redelijkerwijs van de burger verwacht mag worden”, staat in het eindrapport van het ministerie van Financiën. „Zeker niet als zich ingrijpende levensveranderingen voordoen zoals een scheiding of het verliezen van een baan. Het stelsel leidt tot een groot aantal terugvorderingen en nabetalingen en daarmee tot te veel onzekerheid bij mensen.”

Van Huffelen presenteerde enkele alternatieven die meer zekerheid biedt aan mensen die nu nog toeslagen ontvangen. Een van de mogelijkheden is in plaats van de toeslagen onder meer het wettelijk minimumloon te verhogen en de kinderdagopvang vier dagen in de week gratis open te stellen voor alle kinderen.

Een andere optie die de staatssecretaris schetst is het belastingstelsel verregaand te vereenvoudigen door naast de toeslagen ook alle fiscale aftrekposten en heffingskortingen af te schaffen. Huishoudens zouden als dan alternatief een toelage uitgekeerd krijgen die afhangt van onder meer iemands leeftijd, het aantal kinderen en niet langer meer van het precieze inkomen.

Naar verwachting zal een volgend kabinet besluiten over de toekomst van de toeslagen.