De stemming volgde op de weigering van premier Benjamin Netanyahu en zijn Likudpartij om een begroting voor 2021 aan te nemen. De coalitie sprak af een begroting voor twee jaar te maken, maar Likud wil nu alleen een begroting voor het al bijna afgelopen jaar 2020.

Ook weigerde de partij goedkeuring te verlenen aan de benoeming van nieuwe hoge functionarissen bij Justitie en enkele andere posten. Als de twee belangrijkste partijen hun geschillen in de komende dagen niet oplossen, gaat Israël voor de vierde keer binnen twee jaar naar de stembus.

Coalitiepartij Blauw-Wit stemde mee met een voorstel van centrumpartij Yesh Atid-Telem en de linkse Meretz om het parlement te ontbinden. Een comité van de Knesset buigt zich nu over het wetsvoorstel. Daarmee is ontbinding nog geen feit: het parlement moet vervolgens nog drie keer over het voorstel stemmen.

De huidige regering kwam een half jaar geleden met hangen en wurgen tot stand. Oud-legercommandant Benny Gantz beloofde tijdens verkiezingscampagnes niet samen te werken met de van corruptie verdachte Netanyahu. Pogingen om een stabiel kabinet zonder Likud te vormen, strandden echter. Daarbij kwam de noodtoestand die door de coronapandemie was ontstaan: redenen voor Gantz om zijn belofte toch te breken. Het akkoord bepaalde dat Gantz in november 2021 het premierschap zou overnemen.

Nieuwe verkiezingen

Er is nog een kans dat de ontbinding van de Knesset kan worden voorkomen: als Netanyahu voor de deadline van 23 december toch nog akkoord gaat met een begroting voor 2021. Een andere mogelijkheid is voor zowel Netanyahu als Gantz om alsnog de steun te krijgen van tenminste 61 van de 120 Knessetleden. Ze moeten dan parlementariërs van partijen die hen niet steunen, over laten lopen. Netanyahu, die een meester is in het uit elkaar spelen van andere partijen, probeert nu Mansur Abbas van de Verenigde Arabische Lijst over te halen hem te steunen. In ruil daarvoor zou Netanyahu zich gaan inspannen om de criminaliteit en het illegaal vuurwapenbezit in de Arabische sector terug te dringen.

Als deze pogingen mislukken, wil Blauw-Wit zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen, mogelijk al in maart. Netanyahu wil deze het liefst uitstellen tot juni, als de Covid-19-pandemie dankzij vaccins is teruggedrongen en de economie tekenen van herstel toont. Er is Netanyahu veel aan gelegen voor zijn definitieve afzwaaien steun te krijgen voor een wet die hem ontslaat van rechtsvervolging wegens corruptie.

„Netanyahu heeft al het mogelijke gedaan om de aanvaarding van een begroting uit te stellen om voor hemzelf een gunstiger moment te creëren om de coalitie te laten vallen”, schreef de centrumrechtse Jerusalem Post zondag in zijn hoofdcommentaar. De krant wees op de prijs ervan: zonder begroting kan Israël geen nieuwe plannen uitvoeren om zich voor te bereiden op de toekomst.

Yohanan Plesner, directeur van het Israel Democratie Instituut, zei woensdag dat de stemming de aftrap is van een vete over de schuldvraag voor een nieuwe stembusgang in een tijd dat het aantal coronapatiënten toeneemt. „In een tijd waarin de vaccins nog maanden op zich zullen laten wachten en bijna een miljoen Israëliërs zonder werk zitten, zal degene die wordt gezien als de schuldige van deze onverantwoordelijke politieke manoeuvre, een hoge prijs betalen bij de stembus.”