Wie met het openbaar vervoer reist, zal inmiddels redelijk gewend zijn aan het beschermende stukje stof. Sinds 1 juni is het dragen van een mondkapje in bus, trein, tram of metro verplicht, omdat het daar niet altijd lukt om genoeg afstand te houden. Op straat mag het mondkapje echter weer af. Als het aan de burgemeesters van de grote steden ligt, komt daar verandering in. Zo wil de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb dat het kabinet een mondkapjesplicht overweegt. „De maatregel waar we het meest van verwachten, de 1,5 meter, die redt het niet”, zei hij, doelend op de vele overtredingen en de toenemende drukte op straat. Zijn Amsterdamse collega Halsema ondersteunt het pleidooi.

Ook winkeliers steunen het idee om mondkapjes in ons land verplicht te stellen. In Duitsland, België en Frankrijk moeten mensen al verplicht een mondkapje dragen. „Als door het dragen van mondkapjes het veiligheidsbesef van klanten en winkelmedewerkers beter geborgd kan worden, zijn we daar voorstander van”, zegt een woordvoerder van brancheorganisatie Detailhandel Nederland. „Op die manier kunnen mensen met een gerust hart blijven komen.”

De brancheorganisatie plaatst daarbij wel de kanttekening dat winkeliers dienstverleners zijn, en geen handhavers. „Het dragen van zo’n kapje is de verantwoordelijkheid van mensen zelf, en niet van de winkelier.”

Winkelketen Blokker zegt meteen een mondkapjesplicht door te voeren als daar bericht over komt van het RIVM. „Maar we gaan niet vooruitlopen en afwijkende maatregelen nemen”, aldus een woordvoerder.

De Tweede Kamer vindt dat het kabinet moet gaan kijken naar het verplichten van mondkapjes in de openbare ruimte. „Het is goed nadere verkenning te doen naar de plussen en minnen”, aldus VVD’er Hayke Veldman. „Als het alleen schijnveiligheid creëert, moeten we het niet doen”, twitterde hij. Coalitiepartner CDA is nog niet zo ver. „Verplichting van mondkapjes is nu niet aan de orde, wel het naleven van de 1,5 meter”, aldus Joba van den Berg.

De PvdA wil ook dat het kabinet een mogelijke draagplicht overweegt. De SGP wil een nieuw oordeel van deskundigen afwachten. Als het Outbreak Management Team (OMT) voorstander blijkt van meer mondkapjes, dan gaat de partij daarin mee.

Boodschap

Ondertussen herhaalt het RIVM: er is geen eenduidig wetenschappelijk bewijs dat mondkapjes werken. „Door mondkapjes op straat verplicht te stellen, zoals in andere landen steeds meer gebeurt, geef je ook de verkeerde boodschap af”, zegt een woordvoerder. „Omdat mensen zich dan beschermd voelen dooor het mondkapje, houden ze mogelijk geen 1,5 meter afstand meer. Het belangrijkste blijft: houd afstand en vermijd drukte.”

Volgens het RIVM bieden niet-medische mondkapjes maar „zeer beperkt” bescherming tegen besmetting met het coronavirus. Het instituut heeft eerder deze conclusie getrokken op basis van literatuuronderzoek en doet momenteel geen eigen onderzoek naar mondkapjes.

Wat overigens wel goed werkt om het besmettingsrisico te verkleinen, zijn professionele medische mondmaskers. Die moeten echter beschikbaar blijven voor de gezondheidszorg, waar ze het hardst nodig zijn, benadrukt het RIVM.

„Jongeren, pas een beetje op”

Onder het aantal nieuwe besmettingen zitten relatief veel jongeren. Volgens het RIVM komt dat omdat ze zich onvoldoende aan de regels houden. Het instituut komt zelfs met een speciale campagne voor jonge mensen.

Op Twitter roepen jongeren elkaar op om voorzichtig te zijn. Zo tweette Hannah: „Mensen laten in gedrag zien dat men klaar is met het coronavirus. Ik ook, na vier maanden ziek thuis. Je hebt de longen van een 90-jarige, aldus de longarts. Dank, ik ben 27. Pas een beetje op mensen, ook al ben je jong.”

Ook in Amerika raakt de tweede golf besmettingen vooral de jonge mensen. Amerikaanse media berichtten deze week over een 30-jarige man die lid was van een viruswaanzin-beweging. Hij overleed aan corona. Zijn laatste woorden: „Ik denk dat ik me vergist heb. Ik dacht dat dit een hoax (broodjeaapverhaal, AdB) was, maar dat is het niet.”