Bank kan nu bedrijf helpende hand bieden
In 2008 waren zij de grote boosdoeners: de banken. Zij sleepten door de problemen waarin zij verzeild waren geraakt, de economie mee in een diepe recessie. Bij de crisis die zich nu in alle hevigheid aandient, reiken zij andere sectoren juist de helpende hand. Enkele vragen over de banken en hun optreden.
Op welke manier worden zij ditmaal zelf getroffen?
Als de economische activiteit instort –en daar lijkt het op– zullen klanten mogelijk op enig moment de leningen die aan hen zijn verstrekt niet meer kunnen terugbetalen. Tot dusver is dat de voornaamste bedreiging die op de banken afkomt. Zij hebben uiteraard heel veel kapitaal uitstaan in de vorm van kredieten en hypotheken. Als de gebruikers daarvan in moeilijkheden verkeren en niet langer rente en aflossing overboeken, betekent dat een schadepost voor de financiële concerns. Niemand weet hoe groot die zal uitvallen, maar reken maar op een stevig bedrag.
Wat is de rol van de banken in de huidige situatie?
Zij zorgen ervoor dat bedrijven voorlopig over voldoende kasgeld beschikken. De bloemenkweker raakt zijn rozen niet kwijt, de horeca zit op slot, bij de fabrikant van noem maar een willekeurig product stokt de levering van onderdelen. Kortom, tal van ondernemingen vallen als gevolg van de uitbraak van het coronavirus stil. Zij hebben daardoor geen inkomsten en dan raak je al snel in acute nood.
Twaalf jaar geleden waren de banken zelf het probleem. Zij moesten alle zeilen bijzetten om hun eigen hachje te redden en dus droogde de kredietstroom op. Alle vertrouwen was weg. Nu zijn zij in de positie om de rol te blijven spelen die ze in normale omstandigheden ook spelen: financier, burger en bedrijfsleven voorzien van liquiditeit.
Bieden zij hun klanten ook extra hulp om deze moeilijke tijden door te komen?
Ja en zelfs fors. Vorige week kondigden ABN AMRO, ING, Rabobank, de Volksbank, Triodos Bank en BNG Bank gezamenlijk aan dat bedrijven met een lening tot 2,5 miljoen euro –mits zij in de kern gezond zijn– zes maanden uitstel krijgen van hun aflossingsverplichtingen. Een zo ingrijpend besluit kwam niet eerder voor, het is een volstrekt uniek gebaar. „De bankensector voelt de verantwoordelijkheid alles uit de kast te halen voor zijn klanten”, laat de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) weten. Vooral de Rabobank doet veel zaken met het midden- en kleinbedrijf (mkb)en dus heeft de maatregel zeker bij deze speler betrekking op een zeer hoog percentage van de totale kredietportefeuille.
Normaal is zo’n collectieve aanpak strikt verboden. De mededingingsregels verbieden om onderling dergelijke afspraken te maken, omdat die de onderlinge concurrentie beperken. Maar gezien de alarmerende ontwikkelingen op economisch vlak staat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) dit nu even toe.
Voor ondernemingen die grotere sommen hebben geleend volgen waarschijnlijk afzonderlijke stappen. Zzp’ers en huizenbezitters die financieel in de knel zitten, wordt geadviseerd eveneens aan te kloppen en te vragen om een passende oplossing.
Kunnen de banken een zo drastische maatregel wel aan?
De maatregel zal hun winst aantasten, wellicht belanden zij (dik) in de rode cijfers. Maar zij hebben er zelf ook belang bij dat bedrijven niet failliet gaan, want anders krijgen zij hun kredieten zéker niet terug. Dus is de aflossingspauze niet enkel een mooie tegemoetkoming in de richting van de klant.
De banken staan er in ieder geval beter voor dan in 2008. Zij beschikken over grotere buffers, hebben meer vet op de botten om tegenvallers op te vangen. Voorlopig geen reddingsoperaties van overheden en staatssteun.
Bovendien hebben particulieren sowieso niets te duchten. Hun spaartegoeden zijn, mocht het onverhoopt toch misgaan, tot 100.000 euro veiliggesteld door de zogeheten depositogarantieregeling.
We hebben ook nog de Europese Centrale Bank (ECB). Wat doet die om de crisis te bestrijden?
Deze monetaire instelling in Frankfurt verschaft op haar beurt ondersteuning aan de commerciële banken. Zo mogen die goedkoop, tegen een negatieve rente, voor een langere termijn bij haar lenen. Voorts pompt de ECB volop liquiditeit in de economie door dit jaar meer dan 1000 miljard euro aan obligaties op te kopen. President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) legde in een nieuwsprogramma het zo uit: „Ons pakket is bedoeld om tegen de banken te zeggen: wij zorgen ervoor dat jullie gefinancierd blijven, zorgen jullie er dan voor dat jullie klanten gefinancierd blijven.”
Verder heeft DNB de kapitaaleisen voor de banken versoepeld. Zij hoeven tijdelijk minder reserves aan te houden tegenover hun uitstaande kredieten en dat betekent dat zij met dezelfde buffers meer geld kunnen uitlenen. Het is er allemaal op gericht faillissementen binnen het bedrijfsleven en daarmee verlies van banen, misschien wel massale ontslagen, zoveel mogelijk te vermijden.
