„Houding Jehovah’s Getuigen heel schadelijk”
Er is een cultuuromslag nodig binnen de gemeenschap van de Jehovah’s Getuigen, zegt Berna van der Zouwen, oprichter en voorzitter van het Reformatorisch Meldpunt voor seksueel misbruik. „Het verzwijgen en niet melden van seksueel misbruik brengt slachtoffers veel schade toe.”
Van der Zouwen reageert hiermee op het rapport van de Universiteit Utrecht (UU) over seksueel misbruik binnen de Jehovah’s Getuigen dat donderdag openbaar werd.
Leden van de geloofsgemeenschap melden beschuldigingen van misbruik niet of met tegenzin aan de politie, blijkt uit het rapport. Onderzocht zou moeten worden of de Jehovah’s Getuigen verplicht kunnen worden om misbruik te melden, omdat zij een „gesloten gemeenschap” zijn.
In totaal hebben 751 onderzoeksdeelnemers ervaringen gedeeld van seksueel misbruik. Daarbij gaat 4 procent over misbruik door een ouderling; het merendeel van het misbruik vond plaats buiten de kerk, in de familiekring of bij leden thuis.
Het aantal meldingen valt Van der Zouwen tegen. „Het genootschap telt 30.000 leden. Uit onderzoek blijkt dat een op de drie jongeren te maken krijgt met misbruik. Ik vrees dat dit aantal van 751 nog maar het topje van de ijsberg is.” Het Reformatorisch Meldpunt is een anoniem en laagdrempelig contactpunt voor slachtoffers van seksueel misbruik in reformatorische kring.
Wat Van der Zouwen opvalt, is dat driekwart van de slachtoffers vindt dat ze door de geloofsgemeenschap onvoldoende zijn geholpen. „Dat zie je helaas vaker in gesloten groepen. Mensen willen niet met het seksueel misbruik voor de dag komen, omdat ze bang zijn dat dit het beeld van de groep beschadigt. Die houding berokkent veel schade.”
Ook in de kerk komt Van der Zouwen dit groepsmechanisme regelmatig tegen. „Slachtoffers wordt afgeraden om aangifte te doen. We praten erover, spreken vergeving uit en daarmee is de zaak afgedaan, denken mensen. Maar ze vergeten dat dit de eenzaamheid van slachtoffers alleen maar vergroot.”
Cultuuromslag
Dat de onderzoekers aandringen op het instellen van een meldpunt voor seksueel misbruik binnen de gemeenschap van de Jehovah’s Getuigen vindt de coördinator positief. „Ik zou deze gemeenschap zeker aanraden om zo’n meldpunt in te stellen. Dat zou dan wel onafhankelijk moeten zijn. Seksueel misbruik laten onderzoeken door leden van de eigen kerk lijkt mij heel complex en geeft geen goed signaal af aan slachtoffers.”
Er is volgens Van der Zouwen een cultuuromslag binnen de Jehovah’s Getuigen nodig. „Dat ze erkennen dat seksueel misbruik bij hen voorkomt, dat ze naast slachtoffers gaan staan en daar ook naar handelen. Zo’n omslag heeft tijd nodig.”
Zaken die meer openheid kunnen creëren bij de Jehovah’s Getuigen zijn de aanhoudende publiciteit en de slachtofferverhalen die nu naar buiten komen, zegt Van der Zouwen. „Bij de Rooms-Katholieke Kerk heeft het vijftien jaar geduurd, maar er is nu sprake van een duidelijke kentering in de omgang met seksueel misbruik. De paus kondigde vorig jaar aan dat een kardinaal uit zijn ambt werd gezet vanwege misbruik. Zo’n uitspraak doet slachtoffers goed.”
