Overtrokken geloof in wetenschap
Wetenschap kan het meest ongeloofwaardige sprookje geloofwaardigmaken, constateert Rosanne Hertzberger. In ”Het grote niets” trekt de columniste van NRC Handelsblad fel van leer tegen de claims van meditatie en mindfullness. „Mindfullness belooft onze meest urgente volksziekte op te lossen: stress. Wie nog stress heeft, is een sukkel.”
De wetenschap achter mindfullness blijkt echter belabberd. „De helft van de studies valt door de mand als onafhankelijke onderzoeksgroepen ze nadoen.” Ze vindt dat „funest” voor de kwaliteit van de wetenschap.
Wetenschappelijk onderzoek wordt gebruikt om irrationeel gedrag –zoals mindfullness– te rechtvaardigen. „Wij geloven dat wij de superieure versie van Homo sapiens zijn. Wij bouwen geen tempels, maar campussen. Wij analyseren. Wij experimenteren. Wij bidden niet, wij meten. Kennis is alles.” En als iets wetenschappelijk is aangetoond, is het waar.
Het vertrouwen in de wetenschap is groot, te groot, vindt Hertzberger. Het leidt niet zelden tot wetenschappelijk fundamentalisme. „We zijn steeds minder bereid om die achterlijke minderheid in ons land die nog religieus is te dwingen zich rationeler en wetenschappelijker te gedragen. Je ziet dat terug in de groeiende woede over religieuze praktijken, zoals besnijdenis, religieuze slacht of zondagsrust.”
Al met al heeft Hertzberger een boeiend boekje geschreven over een aangelegen punt: en wetenschappelijke claims zijn niet altijd waard wat ze beloven.
Het grote niets. Waarom we te veel vertrouwen hebben in de wetenschap, Rosanne Hertzberger; Prometeus; 90 blz.; € 12,99
