Prof. Voerman: SGP zit in overgangsfase
De SGP is de oudste partij die Nederland ooit kende. Vrijdag haalden de staatkundig gereformeerden de ARP (1879-1980) in.
Wat zal de toekomst brengen voor de oudste partij van het land? Prof. dr. Gerrit Voerman, directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, volgt de SGP al jaren op de voet en probeert de ontwikkelingen die gaande zijn, te duiden.
SGP bestaat nu ruim 101 jaar. Hoe bijzonder is dat, ook internationaal gezien?
„Dat zo’n kleine partij zo lang bestaat is, uniek. Ook wereldwijd. Onder meer in Duitsland en Engeland zijn oudere partijen, maar dat zijn grote volkspartijen.”
Hoe hielden de staatkundig gereformeerden zich staande?
„De katholieken, de protestanten en sinds enkele jaren ook veel vrijgemaakten zijn grotendeels met de moderniteit meegegaan. De reformatorische gezindte heeft de ontzuiling grotendeels kunnen trotseren. Maar er zijn wel enige aanpassingen geweest door druk van binnenuit en van buitenaf. Ik denk onder meer aan het mediagebruik en het vrouwenstandpunt. De SGP heeft een vrouwelijk raadslid. Nieuw voor de partij is dat ook bestuurders onder vuur liggen. De afdeling Alblasserdam eist het aftreden van partijvoorzitter Zevenbergen. En ook de bestuurders van de stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa liggen onder vuur. Dat zou twintig jaar geleden ondenkbaar zijn.”
Zal de partij nog eens 101 jaar bestaan?
„Ik durf het niet te zeggen, maar het lijkt mij niet reëel. Het proces van individualisering lijkt onstuitbaar en onomkeerbaar. Dat is een sociologische wetmatigheid. Zou de reformatorische gezindte het proces waar katholieken, protestanten en vrijgemaakten zijn doorgegaan, kunnen ontlopen?”
Wat is de grootste bedreiging voor het voortbestaan van de partij?
„De SGP zit duidelijk in een overgangsfase. De laatste twintig jaar veranderde de partij meer dan in de tachtig jaar ervoor. De SGP is niet meer de getuigenispartij van vroeger. De partij draait nu volop mee in het politieke proces. De partij was ten tijde van Rutte I de stille gedoogpartner en ook in Rutte II en III staan de staatkundig gereformeerden te boek als constructief. Dat is een onderdeel van het moderniseringsproces. De partij wordt een partij als alle andere.”
Zal een kiesdrempel het voortbestaan van de SGP bedreigen?
„Een kiesdrempel past niet zo in ons land. We hechten eraan dat alle bevolkingsgroepen zich vertegenwoordigd weten in het parlement. Maar als het op termijn zover komt, voorzie ik dat SGP en ChristenUnie meer gaan samenwerken, mogelijk komt ook het CDA in beeld.”
Waar zal vrijage van de SGP met FVD op uitlopen?
„De SGP ziet Forum voor Democratie op sommige onderdelen als bondgenoot. Het geflirt met het cultuurchristendom door Baudet geeft enige herkenning, maar voor een echte samenwerking zullen de SGP’ers toch liever kiezen voor politici met een doorleefd christendom, ook al heeft dat niet dezelfde vorm als bij de staatkundig gereformeerden.
Ik denk dat FVD wel een geduchte concurrent kan worden voor de SGP. Met name de jongeren zouden zomaar kunnen vallen voor de goede presentatie en het dynamisch optreden van Baudet.”
