Wat houdt de wet in?

Het toezicht op de bouw gaat van gemeenten over op het bedrijfsleven zelf. Het toezicht wordt voortaan toevertrouwd aan gespecialiseerde private kwaliteitscontroleurs. Een controleur van een private marktpartij mag na oplevering van een bouwwerk een verklaring van goedkeuring afgeven. Net zoals bij een apk voor auto’s. De aannemer moet bij de oplevering van een bouwwerk aantonen dat hij volgens de bouwregels –voor onder andere veiligheid, gezondheid en energiezuinigheid– heeft gebouwd. De gemeente beoordeelt niet meer vooraf uitgebreid de bouwtekeningen, hoewel die wel eindverantwoordelijk blijft. Voor gebouwen die ingewikkeld zijn om te bouwen, zoals scholen en ziekenhuizen, geldt dit nog niet.

Verder wordt de aansprakelijkheid van de aannemer voor bouwfouten aangescherpt. De consument krijgt meer mogelijkheden om fouten te laten herstellen door de bouwer. Opdrachtgevers moeten zo makkelijker verhaal kunnen halen.

Vanwaar deze verandering?

De private kwaliteitscontroleurs zouden beter toezicht kunnen uitvoeren dan gemeenten, die vaak alleen papieren controles uitvoeren. De controleurs moeten ook op de bouwplaats toezien of alles wel naar behoren verloopt. Vriend en vijand waren het erover eens dat het toezicht op de schop moest. Instortende parkeergarages, afbrekende balkons en mogelijk brandgevaarlijke gevelplaten versterkten dat besef nog.

Maar de nieuwe opzet stuitte op tal van bedenkingen. Veel partijen stonden er bijvoorbeeld op dat de gemeente het laatste woord zou houden. Minister Kajsa Ollongren (Wonen) wist met verduidelijkingen de Eerste Kamer toch voor zich te winnen.

Wat gaat er vanaf 2021 anders als ik een huis laat bouwen?

De wet gaat gelden voor nieuw- en verbouw van ‘eenvoudige bouwsels’, waaronder woningen. In overleg met zijn klant zoekt de aannemer een controleur.

Hoe zit het met de kosten?

De aannemer betaalt de kwaliteitscontroleur. Ollongren verwacht dat de leges, het bedrag dat voor een bouwplan aan de overheid betaald wordt, zullen dalen. Het kan dat bouwbedrijven de kosten van de controleur doorberekenen aan de klant.

Is zo’n controleur onafhankelijk?

De kwaliteitscontroleur mag organisatorisch en juridisch geen binding hebben met het bouwproject waarvoor hij werkt. Hij mag dus niet de slager zijn die zijn eigen vlees keurt. Een overheidsinstantie zal toezichthouden op deze nieuwe beroepsgroep.